Frazlibro

eo rajti fari ion   »   tr bir şeylere muktedir olmak, yapabilmek

73 [sepdek tri]

rajti fari ion

rajti fari ion

73 [yetmiş üç]

bir şeylere muktedir olmak, yapabilmek

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto turka Ludu Pli
Ĉu vi jam rajtas stiri aŭton? Ar--- a---- k--------- i--- v-- m-? Artık araba kullanmana izin var mı? 0
Ĉu vi jam rajtas trinki alkoholon? Ar--- a---- a----- i--- v-- m-? Artık alkol almana izin var mı? 0
Ĉu vi jam rajtas sole veturi eksterlanden? Ar--- y--- d----- y----- ç------ i--- v-- m-? Artık yurt dışına yalnız çıkmana izin var mı? 0
rajti mu------ o----- y--------k muktedir olmak, yapabilmek 0
Ĉu ni rajtas fumi ĉi-tie? Bu---- s----- i------- m----? Burada sigara içebilir miyiz? 0
Ĉu oni rajtas fumi ĉi-tie? Bu---- s----- i----------- m-? Burada sigara içilebiliyor mu? 0
Ĉu oni rajtas pagi per kreditkarto? Kr--- k------- ö----------- m-? Kredi kartıyla ödenebiliyor mu? 0
Ĉu oni rajtas pagi per ĉeko? Çe- i-- ö----------- m-? Çek ile ödenebiliyor mu? 0
Ĉu oni rajtas pagi nur kontante? Ya---- p---- m- ö-----------? Yalnız peşin mi ödenebiliyor? 0
Ĉu mi rajtas nur telefoni? Bi- t------ e------- m----? Bir telefon edebilir miyim? 0
Ĉu mi rajtas nur demandi ion? Bi- ş-- s-------- m----? Bir şey sorabilir miyim? 0
Ĉu mi rajtas nur diri ion? Bi- ş-- s----------- m----? Bir şey söyleyebilir miyim? 0
Li ne rajtas dormi en la parko. O (e---- i---) p----- y------ (i--- a--------). O (erkek için) parkta yatamaz (izin anlamında). 0
Li ne rajtas dormi en la aŭto. O (e---- i---) o--------- y------ (i--- a--------). O (erkek için) otomobilde yatamaz (izin anlamında). 0
Li ne rajtas dormi en la stacidomo. O (e---- i---) t--- i----------- y------ (i--- a--------). O (erkek için) tren istasyonunda yatamaz (izin anlamında). 0
Ĉu ni rajtas sidiĝi? Ot-------- m----? Oturabilir miyiz? 0
Ĉu ni rajtas havi la menuon? Me-- k------ a------- m----? Menü kartını alabilir miyiz? 0
Ĉu ni rajtas pagi aparte? Ay-- a--- ö--------- m----? Ayrı ayrı ödeyebilir miyiz? 0

Kiel la cerbo lernas novajn vortojn

Kiam ni lernas vortojn, nia cerbo memorigas novajn enhavojn. Sed la lerno funkcias nur per ripetado. La bona memorigo de vortoj fare de nia cerbo dependas de pluraj faktoroj. Sed plej gravas ke ni regule ripetu la vortojn. Konserviĝas nur la vortoj, kiujn ni ofte legas aŭ skribas. Eblus diri ke tiujn vortojn oni arĥivas kiel bildon. Tiu lerna principo ankaŭ validas por la simioj. La simioj kapablas lerni ‘legi’ vortojn kiam ili sufiĉe ofte vidas ilin. Kvankam ili ne komprenas la vortojn, ili rekonas ilin per ilia formo. Por flue paroli lingvon, ni bezonas multajn vortojn. Por tio, la vortoj devas esti bone organizitaj. Ĉar nia memoro funkcias kiel arĥivo. Por rapide trovi vorton, ĝi devas scii kie ĝi serĉu. Tial pli bonas lerni vortojn en difinita konteksto. Tiele, nia memoro ĉiam povas malfermi la ĝustan dosierujon. Sed ankaŭ tion de ni bone lernitan ni povas reforgesi. La scio tiam moviĝas de la aktiva al la pasiva memoro. Forgesante, ni liberiĝas el la scio kiun ni ne bezonas. Tiele, nia cerbo estigas lokon por novaj kaj pli gravaj aferoj. Tial gravas ke ni regule aktivigu nian scion. Sed kio troviĝas en la pasiva memoro, tio ne estas perdita por ĉiam. Kiam ni vidas forgesitan vorton, ni rememoras ĝin. Kion oni unufoje lernis, tion oni pli rapide lernas la duan fojon. Kiu volas plivastigi sian vortprovizon, tiu devas ankaŭ plivastigi siajn ŝatokupojn. Ĉar ĉiu el ni havas difinitajn interesojn. Tial nin ĝenerale okupas ĉiam la samaj aferoj. Sed lingvo konsistas el multaj malsamaj vortkampoj. Kiu interesiĝas pri politiko devus ankaŭ foje legi sportgazetojn!