Frazlibro

eo Is-tempo 4   »   fi Menneisyysmuoto 4

84 [okdek kvar]

Is-tempo 4

Is-tempo 4

84 [kahdeksankymmentäneljä]

Menneisyysmuoto 4

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto finna Ludu Pli
legi luk-a l---- l-k-a ----- lukea 0
Mi legis. Min---l---l---nu-. M--- o--- l------- M-n- o-e- l-k-n-t- ------------------ Minä olen lukenut. 0
Mi legis la tutan romanon. Mi-ä--l-n---k-nut---k--r----n--. M--- o--- l------ k--- r-------- M-n- o-e- l-k-n-t k-k- r-m-a-i-. -------------------------------- Minä olen lukenut koko romaanin. 0
kompreni y-mä--ää y------- y-m-r-ä- -------- ymmärtää 0
Mi komprenis. M--ä olen ---ärtä---. M--- o--- y---------- M-n- o-e- y-m-r-ä-y-. --------------------- Minä olen ymmärtänyt. 0
Mi komprenis la tutan tekston. Min---l-n -mm-r------kok- -ekst--. M--- o--- y--------- k--- t------- M-n- o-e- y-m-r-ä-y- k-k- t-k-t-n- ---------------------------------- Minä olen ymmärtänyt koko tekstin. 0
respondi vasta-a v------ v-s-a-a ------- vastata 0
Mi respondis. M--ä ole- --s--n---. M--- o--- v--------- M-n- o-e- v-s-a-n-t- -------------------- Minä olen vastannut. 0
Mi respondis ĉiujn demandojn. Mi-ä ol-n --st-n-----aikk------s----si--. M--- o--- v-------- k------- k----------- M-n- o-e- v-s-a-n-t k-i-k-i- k-s-m-k-i-n- ----------------------------------------- Minä olen vastannut kaikkiin kysymyksiin. 0
Mi scias tion – Mi sciis tion. M--ä--ied-- se- – min- o-en ti-n----sen. M--- t----- s-- – m--- o--- t------ s--- M-n- t-e-ä- s-n – m-n- o-e- t-e-n-t s-n- ---------------------------------------- Minä tiedän sen – minä olen tiennyt sen. 0
Mi skribas tion – Mi skribis tion. Minä k--jo--a- se--–-m-n--olen----------nut ---. M--- k-------- s-- – m--- o--- k----------- s--- M-n- k-r-o-t-n s-n – m-n- o-e- k-r-o-t-a-u- s-n- ------------------------------------------------ Minä kirjoitan sen – minä olen kirjoittanut sen. 0
Mi aŭdas tion – Mi aŭdis tion. M-------l-n se- –-mi-ä-ol-n kuull-t--en. M--- k----- s-- – m--- o--- k------ s--- M-n- k-u-e- s-n – m-n- o-e- k-u-l-t s-n- ---------------------------------------- Minä kuulen sen – minä olen kuullut sen. 0
Mi iras serĉi tion – Mi iris serĉi tion. Mi-ä-h-en s-- –-mi----l-- hak--u-----. M--- h--- s-- – m--- o--- h------ s--- M-n- h-e- s-n – m-n- o-e- h-k-n-t s-n- -------------------------------------- Minä haen sen – minä olen hakenut sen. 0
Mi alportas tion – Mi alportis tion. Mi-ä-tuo---en – m-n--ol---tu--ut--e-. M--- t--- s-- – m--- o--- t----- s--- M-n- t-o- s-n – m-n- o-e- t-o-u- s-n- ------------------------------------- Minä tuon sen – minä olen tuonut sen. 0
Mi aĉetas tion – Mi aĉetis tion. M--ä o---n sen-– --n- ol-n -s-anut ---. M--- o---- s-- – m--- o--- o------ s--- M-n- o-t-n s-n – m-n- o-e- o-t-n-t s-n- --------------------------------------- Minä ostan sen – minä olen ostanut sen. 0
Mi atendas tion – Mi atendis tion. Min- -d--a--s-tä ---inä ol----d-t---ut-sit-. M--- o----- s--- – m--- o--- o-------- s---- M-n- o-o-a- s-t- – m-n- o-e- o-o-t-n-t s-t-. -------------------------------------------- Minä odotan sitä – minä olen odottanut sitä. 0
Mi klarigas tion – Mi klarigis tion. M-n--sel-t-- -en---m--ä-olen-s-l--t--y- -e-. M--- s------ s-- – m--- o--- s--------- s--- M-n- s-l-t-n s-n – m-n- o-e- s-l-t-ä-y- s-n- -------------------------------------------- Minä selitän sen – minä olen selittänyt sen. 0
Mi konas tion – Mi konis tion. Mi-- tu-n-n---n ----nä--le--t--te-ut-sen. M--- t----- s-- – m--- o--- t------- s--- M-n- t-n-e- s-n – m-n- o-e- t-n-e-u- s-n- ----------------------------------------- Minä tunnen sen – minä olen tuntenut sen. 0

La negativajn vortojn oni ne tradukas en la gepatran lingvon

Legante, la plurlingvuloj senkonscie tradukas en sian gepatran lingvon. Tio aŭtomate okazas, do la legantoj tion ne rimarkas. Eblus diri ke la cerbo funkcias kiel samtempa tradukisto. Sed ĝi ne ĉion tradukas! Esploro montris ke la cerbo havas enkonstruitan filtrilon. Tiu filtrilo decidas pri tio, kio tradukendas. Kaj ŝajnas kvazaŭ la filtrilo ignorus iujn vortojn. La negativajn vortojn oni ne tradukas en la gepatran lingvon. Por sia eksperimento, la esploristoj elektis denaskajn ĉinparolantojn. Ĉiuj subjektoj parolis la anglan kiel duan lingvon. La subjektoj devis taksi plurajn anglajn vortojn. Tiuj vortoj havis malsamajn emociajn enhavojn. Temis pri pozitivaj, negativaj kaj neŭtralaj terminoj. Dum la subjektoj legis la vortojn, ilia cerbo estis analizita. Tio signifas ke la esploristoj mezuris la cerban aktivecon. Ili povis tiuokaze ekkompreni kiel la cerbo laboras. Kiam vortoj tradukatas, difinitaj signaloj estigatas. Ili indikas ke la cerbo aktivas. Sed la subjektoj montris neniun aktivecon kaze de la negativaj vortoj. Nur la pozitivaj aŭ neŭtralaj terminoj tradukatis. La esploristoj ankoraŭ ne scias la kialon de tio. Teorie, la cerbo devus egale trakti ĉiujn vortojn. Sed povas esti ke la filtrilo mallonge kontrolas ĉiun vorton. Tiu analizatas dum ĝi plu legatas en la dua lingvo. Kiam vorto estas negativa, la memoro estas blokita. Alidirite, ĝi ne povas apogiĝi sur la gepatralingva vorto. La homoj povas tre senteme reagi al la vortoj. La cerbo eble volas protekti ilin kontraŭ emociaj ŝokoj…