Libri i frazës

Gjuhët tonale

Shumica e gjuhëve që fliten në të gjithë botën janë gjuhë tonale. Lartësia e tonit është vendimtar tek gjuhët tonale. Ai përcakton kuptimin e fjalëve ose rrokjeve. Kështu që toni është pjesë e fjalës. Shumica e gjuhëve që fliten në Azi janë gjuhë tonale. Kinezishtja, tailandishtja dhe vietmanishtja i përkasin kësaj kategorie. Gjuhë tonale ekzistojnë gjithashtu në Afrikë. Shumë gjuhë indigjene të Amerikës janë gjithashtu gjuhë tonale. Gjuhët indo-evropiane kryesisht përmbajnë vetëm elemente tonale. Kjo vlen për suedishten ose serbishten. Numri i kontrasteve tonale ndryshon në varësi të gjuhës. Ekzistojnë katër tone të ndryshme në gjuhën kineze. Prandaj rrokja ma mund të ketë katër kuptime. Ato janë: nënë, farë kërpi, kalë dhe sharje . Interesant është fakti se gjuhët tonale ndikojnë në dëgjimin tonë. Këtë e kanë treguar studime të dëgjimit absolut. Dëgjimi absolut është aftësia për të përcaktuar saktësisht tingujt e dëgjuar. Dëgjimi absolut është shumë i rrallë në Evropë dhe në Amerikën e Veriut. Më pak se 1 në 10000 njerëz e kanë atë. Ky fakt është i ndryshëm me folësit nativë të gjuhës kineze. Ku 9 herë më shume njerëz e kanë këtë aftësi të veçantë. Të gjithë e kemi gëzuar këtë aftësi kur ishim foshnje. Ajo ka qenë e nevojshme për të mësuar të flasim saktë. Për fat të keq, shumica e njerëzve e humbasin me kalimin e kohës. Lartësia e tonit është sigurisht shumë e rëndësishme edhe në muzikë. Kjo është veçanërisht e vërtetë për kulturat që flasin një gjuhë tonale. Melodia duhet ndjekur me shumë saktësi. Përndryshe një këngë e bukur dashurie bëhet një këngë e pakuptimtë!