Тілашар

Әмбебап грамматика бар ма?

Қандай да бір тіл үйренген кезде, біз грамматиканы оқимыз. Ана тілін үйренетін балаларда бұл үдеріс өздігінен жүреді. Олардың миы түрлі ережелерді үйреніп жатқандығын байқамайды. Соған қарамастан, олар ана тілдерін басынан бастап дұрыс үйренеді. Тіл қаншалықты көп болса, грамматика да соншалықты көп. Дегенмен, әмбебап грамматика бар ма? Бұл мәселе ғалымдарды ұзақ уақыт бойы толғандырған. Жаңа зерттеулер бұл сұраққа жауап бере алады. Өйткені, ми зерттеушілері қызықты жаңалық ашты. Олар сыналатын адамдардан грамматикалық ережелерді оқуды сұраған. Сыналатын адамдар шет тілдерін оқып жатқан оқушылар болған. Олар жапон немесе итальян тілдерін оқыған. Грамматика ережелерінің жартысы жай ғана ойдан құрастырылған болатын. Бірақ оқушылар оны білмеген. Оқудан кейін оқушыларға сөйлемдер көрсетіледі. Олар бұл сөйлемдердің дұрыс немесе дұрыс емес екендігін айтулары керек еді. Тапсырманы орындау барысында, олардың миына талдау жүргізілген. Яғни, ғалымдар ми белсенділігін өлшеген. Олар, осылайша, мидың бұл сөйлемдерді қалай қабылдайтындығын тексерген. Біздің миымыз грамматиканы ажырата алатын болып шықты! Тілді өңдеген кезде мидың белгілі бір бөліктері белсенді болады. Олардың арасында Брок орталығы да бар. Ол сол жақ жарты шарда орналасқан. Оқушылар осы ережелерді өңдеп жатқан кезде, ол өте белсенді болған. Ойдан құрастырылған ережелер кезінде белсенділік, керісінше, айтарлықтай төмендеген. Демек, барлық грамматиканың негізі бірдей болуы мүмкін. Онда олар барлығы бірдей қағидаларды ұстанар еді. Бұл қағидалар туа біткен болар еді...