ფრაზა წიგნი

გრამატიკა თავიდან გვაცილებს ტყუილებს!

ყველა ენას აქვს განსაკუთრებული თვისებები. მაგრამ ზოგიერთს ასევე აქვს მახასიათებლები, რომლებიც მთელ მსოფლიოში უნიკალურია. ამ ენებს შორის არის ტრიო. ტრიო არის ადგილობრივი ამერიკული ენა სამხრეთ ამერიკაში. ამ ენაზე დაახლოებით 2,000 ადამიანი ლაპარაკობს ბრაზილიასა და სურინამში. ტრიოს განსაკუთრებულობა მის გრამატიკაშია. რადგან ტრიო მასზე მოლაპარაკეებს ყოველთვის სიმართლის თქმას აიძულებს. ამის მიზეზია ე. წ. ფრუსტრაციული დაბოლოება. ტრიოში ეს დაბოლოება ზმნებს ემატება. ის მიუთითებს, თუ რამდენად მართალია წინადადება. მარტივი მაგალითი განმარტავს, თუ როგორ ხდება ეს რეალობაში. მაგალითად, ავიღოთ წინადადება ბავშვი სკოლაში წავიდა. ტრიოში მოლაპარაკემ ზმნას კონკრეტული დაბოლოება უნდა დაამატოს. ამ დაბოლოების საშუალებით ის შეძლებს გადმოსცეს, ნახა თუ არა ბავშვი თვითონ. მაგრამ მას ასევე შეუძლია გამოხატოს, რომ მან ეს გაიგო მხოლოდ სხვებთან ლაპარაკის შემდეგ. ან ის ამბობს დაბოლოების საშუალებით, რომ მან იცის, რომ ეს ტყუილია. ასე რომ, მოლაპარაკე პასუხისმგებლობით უნდა მოეკიდოს იმას, რასაც ლაპარაკობს. ე. ი. მან უნდა გადმოსცეს ლაპარაკისას, თუ რამდენად მართალია მისი ნათქვამი. ამგვარად ის ვერაფერს შეინახავს საიდუმლოდ და ვერაფერს შეალამაზებს. თუ ტრიოზე მოლაპარაკე დაბოლოებას ღიად დატოვებს, ის მატყუარად ითვლება. სურინამში ოფიციალური ენა ჰოლანდიურია. ჰოლანდიურიდან ტრიოზე თარგმნა ხშირად პრობლემურია. რადგან ენების უმრავლესობა გაცილებით ნაკლებად ზუსტია. ისინი აძლევენ მოლაპარაკეს ბუნდოვნად ლაპარაკის საშუალებას. ამდენად, თარჯიმნები ყოველთვის არ ეკიდებიან პასუხისმგებლობით იმას, რასაც თარგმნისას ლაპარაკობენ. ამის გამო ტრიოზე მოლაპარაკეებთან ურთიერთობა ძნელია. ფრუსტრაციული დაბოლოებები სხვა ენებისთვისაც სასარგებლო ხომ არ იქნებოდა? არა მარტო პოლიტიკის ენაში...