Libri i frazës

Kush kupton kë?

Ka rreth 7 miliardë njerëz në botë. Të gjithë kanë një gjuhë. Fatkeqësisht nuk është gjithmonë e njëjtë. Për të folur me kombet e tjera, duhet të mësojmë gjuhë. Kjo është shpesh shumë e lodhshme. Ka gjuhë të cilat janë shumë të ngjashme. Folësit e tyre kuptohen pa zotëruar gjuhën tjetër. Ky fenomen quhet kuptueshmëri e ndërsjellë . Në këtë fenomen dallohen dy variante. Varianti i parë është kuptueshmëria e ndërsjellë gojore. Ku folësit kuptohen me njëri-tjetrin kur flasin. Gjithsesi ata nuk kuptojnë formën e shkruar të gjuhës tjetër. Kjo për shkak se gjuhët kanë forma të ndryshme të shkruara. Një shembull janë gjuhët hindu dhe urdu. Kuptueshmëria e ndërsjellë e shkruar është varianti i dytë. Ku gjuha tjetër kuptohet në formën e saj të shkruar. Por, kur folësit flasin me njëri-tjetrin, ata kuptohen dobët. Arsyeja për këtë është shqiptimi shumë i ndryshëm. Një shembull janë gjuhët gjermanisht dhe holandisht. Gjuhët me lidhje më të ngushtë i përmbajnë të dy variantet. Kjo do të thotë se ato kuptohen në mënyrë të ndërsjellë si në formë të shkruar ashtu edhe orale. Ky është rasti i gjuhëve rusisht dhe ukrainisht ose taitisht dhe laotisht. Ekziston dhe një formë asimetrike e kuptueshmërisë së ndërsjellë. Në këtë rast, të kuptuarit e njërit prej folësve është i ndryshëm nga të kuptuarit e tjetrit. Për shembull, portugezët kuptojnë spanjisht shumë më mirë sesa spanjollët kuptojnë portugalisht. Austriakët gjithashtu i kuptojnë gjermanët më mirë se anasjelltas. Në këto shembuj shqiptimi ose dialekti është pengesë. Kush dëshiron të ketë biseda vërtet të mira, duhet të mësojë…