Дали-е --об--на ма-ава?
Дали е слободна масава?
Д-л- е с-о-о-н- м-с-в-?
-----------------------
Дали е слободна масава? 0 Dali ye s-obo-n- -as--a?Dali ye slobodna masava?D-l- y- s-o-o-n- m-s-v-?------------------------Dali ye slobodna masava?
Я хотел бы / хотела бы посмотреть меню, пожалуйста.
Wat kan u aanbeveel?
Ш-- -и-мож-л- д----епо-а----?
Што би можеле да препорачате?
Ш-о б- м-ж-л- д- п-е-о-а-а-е-
-----------------------------
Што би можеле да препорачате? 0 Sh----i-mo---lye-d- p-yepo-a-ha--e?Shto bi moʐyelye da pryeporachatye?S-t- b- m-ʐ-e-y- d- p-y-p-r-c-a-y-?-----------------------------------Shto bi moʐyelye da pryeporachatye?
Би сакал -------- --ен --к--- --р-о---.
Би сакал / сакала еден сок од портокал.
Б- с-к-л / с-к-л- е-е- с-к о- п-р-о-а-.
---------------------------------------
Би сакал / сакала еден сок од портокал. 0 B-----al---sa--l--ye-------k--- p---ok-l.Bi sakal / sakala yedyen sok od portokal.B- s-k-l / s-k-l- y-d-e- s-k o- p-r-o-a-.-----------------------------------------Bi sakal / sakala yedyen sok od portokal.
Ја---и ---ал -----ал- ---н---- со ли--н.
Јас би сакал / сакала еден чај со лимон.
Ј-с б- с-к-л / с-к-л- е-е- ч-ј с- л-м-н-
----------------------------------------
Јас би сакал / сакала еден чај со лимон. 0 Јa- -i-s--a- / sakala---dy-n-ch-- so l-mon.Јas bi sakal / sakala yedyen chaј so limon.Ј-s b- s-k-l / s-k-l- y-d-e- c-a- s- l-m-n--------------------------------------------Јas bi sakal / sakala yedyen chaј so limon.
Ја-----сак---/ с--а-а--ден -а- с---лек-.
Јас би сакал / сакала еден чај со млеко.
Ј-с б- с-к-л / с-к-л- е-е- ч-ј с- м-е-о-
----------------------------------------
Јас би сакал / сакала еден чај со млеко. 0 Ј-- b--s---l-- sak------d-e--chaј----mlyeko.Јas bi sakal / sakala yedyen chaј so mlyeko.Ј-s b- s-k-l / s-k-l- y-d-e- c-a- s- m-y-k-.--------------------------------------------Јas bi sakal / sakala yedyen chaј so mlyeko.
И--т--л- еден-пепелник?
Имате ли еден пепелник?
И-а-е л- е-е- п-п-л-и-?
-----------------------
Имате ли еден пепелник? 0 Im---- l---edy-n p-e-yeln-k?Imatye li yedyen pyepyelnik?I-a-y- l- y-d-e- p-e-y-l-i-?----------------------------Imatye li yedyen pyepyelnik?
И--т---- -------?
Имате ли запалка?
И-а-е л- з-п-л-а-
-----------------
Имате ли запалка? 0 I-a-y---i-z------?Imatye li zapalka?I-a-y- l- z-p-l-a-------------------Imatye li zapalka?
М-н- м- не------ув- е--- в--у-ка.
Мене ми недостасува една вилушка.
М-н- м- н-д-с-а-у-а е-н- в-л-ш-а-
---------------------------------
Мене ми недостасува една вилушка. 0 M-e-ye m- n-e---tas---a yedn- vi--os-ka.Myenye mi nyedostasoova yedna vilooshka.M-e-y- m- n-e-o-t-s-o-a y-d-a v-l-o-h-a-----------------------------------------Myenye mi nyedostasoova yedna vilooshka.
Мен---и --д----------ден-но-.
Мене ми недостасува еден нож.
М-н- м- н-д-с-а-у-а е-е- н-ж-
-----------------------------
Мене ми недостасува еден нож. 0 Myen-e--i n--dost-s-ova--ed-en----.Myenye mi nyedostasoova yedyen noʐ.M-e-y- m- n-e-o-t-s-o-a y-d-e- n-ʐ------------------------------------Myenye mi nyedostasoova yedyen noʐ.
Ме-- -----доста-у-----на ла-иц-.
Мене ми недостасува една лажица.
М-н- м- н-д-с-а-у-а е-н- л-ж-ц-.
--------------------------------
Мене ми недостасува една лажица. 0 Myen-e----ny-d-stasoo------n- l--i---.Myenye mi nyedostasoova yedna laʐitza.M-e-y- m- n-e-o-t-s-o-a y-d-a l-ʐ-t-a---------------------------------------Myenye mi nyedostasoova yedna laʐitza.
Elke taal het spesifieke kenmerke.
Maar party het ook kenmerke wat wêreldwyd uniek is.
Onder dié tale is Trio.
Trio is ’n Amerikaanse boorlingtaal in Suid-Amerika.
Sowat 2 000 mense in Brasilië en Suriname praat dit.
Wat Trio spesiaal maak, is sy grammatika.
Want dit dwing sprekers om altyd die waarheid te praat.
Die sogenaamde verydelende slot (“frustrative ending”) is daarvoor verantwoordelik.
Dié agtervoegsel word in Trio aan werkwoorde gelas.
Dit dui aan hoe waar ’n sin is.
n Eenvoudige voorbeeld verduidelik presies hoe dit werk.
Kom ons gebruik die sin D
ie kind het skool toe gegaan
.
In Trio moet die spreker ’n beplaade agtervoegsel aan die werkwoord las.
Deur dié einde kan hy aandui of hy die kind self gesien het.
Maar hy kan ook aandui dat hy dit net deur gesprekke met ander weet.
Of hy sê deur die einde dat hy weet dis ’n leuen.
Die spreker moet hom dus verbind tot wat hy sê.
Dit beteken hy moet kommunikeer hoe waar ’n stelling is.
So kan hy nie enigiets geheim hou of versuiker nie.
As ’n Trio-spreker die einde weglaat, word hy as ’n leuenaar beskou.
Die amptelike taal in Suriname is Nederlands.
Vertalings uit Nederlands na Trio is dikwels problematies.
Omdat die meeste tale minder noukeurig is.
Hulle maak dit vir sprekers moontlik om vaag te wees.
Dus verbind tolke nie altyd hulself tot wat hulle sê nie.
Daarom is kommunikasie met Trio-sprekers moeilik.
Miskien sal die verydelende slot ook in ander tale nuttig wees?
Nie net in die taal van politiek nie…