Т--,-- -а---е- / п---н-а р--ац-а.
Так, я павінен / павінна рухацца.
Т-к- я п-в-н-н / п-в-н-а р-х-ц-а-
---------------------------------
Так, я павінен / павінна рухацца. 0 T-----a-----nen-/ --v-nna----ha-s---.Tak, ya pavіnen / pavіnna rukhatstsa.T-k- y- p-v-n-n / p-v-n-a r-k-a-s-s-.-------------------------------------Tak, ya pavіnen / pavіnna rukhatstsa.
Я-хаджу - --а--ы-нае-тав-р--т--.
Я хаджу ў спартыўнае таварыства.
Я х-д-у ў с-а-т-ў-а- т-в-р-с-в-.
--------------------------------
Я хаджу ў спартыўнае таварыства. 0 Y- -had-hu----------n-e-ta-ary-t--.Ya khadzhu u spartyunae tavarystva.Y- k-a-z-u u s-a-t-u-a- t-v-r-s-v-.-----------------------------------Ya khadzhu u spartyunae tavarystva.
М--гу-я-м ---ут--л.
Мы гуляем у футбол.
М- г-л-е- у ф-т-о-.
-------------------
Мы гуляем у футбол. 0 My-g-l--y-m - f-----.My gulyayem u futbol.M- g-l-a-e- u f-t-o-.---------------------My gulyayem u futbol.
Ч--ам-мы -л---ем.
Часам мы плаваем.
Ч-с-м м- п-а-а-м-
-----------------
Часам мы плаваем. 0 Chasa--m- pl----m.Chasam my plavaem.C-a-a- m- p-a-a-m-------------------Chasam my plavaem.
А-- -ы е-дз-м -а---ла----д-х.
Або мы ездзім на веласiпедах.
А-о м- е-д-і- н- в-л-с-п-д-х-
-----------------------------
Або мы ездзім на веласiпедах. 0 Ab- my --zd-іm-na --l---p-d-kh.Abo my yezdzіm na velasipedakh.A-o m- y-z-z-m n- v-l-s-p-d-k-.-------------------------------Abo my yezdzіm na velasipedakh.
У ----м ---ад---ё-ц- --тбо--н- -т-д---.
У нашым горадзе ёсць футбольны стадыён.
У н-ш-м г-р-д-е ё-ц- ф-т-о-ь-ы с-а-ы-н-
---------------------------------------
У нашым горадзе ёсць футбольны стадыён. 0 U----h-m go-a--e-y--t-- -u-b----y----d-e-.U nashym goradze yosts’ futbol’ny stadyen.U n-s-y- g-r-d-e y-s-s- f-t-o-’-y s-a-y-n-------------------------------------------U nashym goradze yosts’ futbol’ny stadyen.
Та----- ёс-ь б--ей--з ---н-й.
Таксама ёсць басейн з саунай.
Т-к-а-а ё-ц- б-с-й- з с-у-а-.
-----------------------------
Таксама ёсць басейн з саунай. 0 Ta-s-m--y----’ ---ey--z--auna-.Taksama yosts’ baseyn z saunay.T-k-a-a y-s-s- b-s-y- z s-u-a-.-------------------------------Taksama yosts’ baseyn z saunay.
А-та-с-м--ё-------цо-ка--л--гульн--ў -оль-.
А таксама ёсць пляцоўка для гульні ў гольф.
А т-к-а-а ё-ц- п-я-о-к- д-я г-л-н- ў г-л-ф-
-------------------------------------------
А таксама ёсць пляцоўка для гульні ў гольф. 0 A------ma-yo-t-- --ya-so--a -ly--gu--n--- ----f.A taksama yosts’ plyatsouka dlya gul’nі u gol’f.A t-k-a-a y-s-s- p-y-t-o-k- d-y- g-l-n- u g-l-f-------------------------------------------------A taksama yosts’ plyatsouka dlya gul’nі u gol’f.
Шт----зе-п---э-е---а--?
Што ідзе па тэлевізары?
Ш-о і-з- п- т-л-в-з-р-?
-----------------------
Што ідзе па тэлевізары? 0 S----і-----a---l-vіz-r-?Shto іdze pa televіzary?S-t- і-z- p- t-l-v-z-r-?------------------------Shto іdze pa televіzary?
Ц-пер--дзе--у--о---ы ---ч.
Цяпер ідзе футбольны матч.
Ц-п-р і-з- ф-т-о-ь-ы м-т-.
--------------------------
Цяпер ідзе футбольны матч. 0 T--a--r-і-z-------l--y-match.Tsyaper іdze futbol’ny match.T-y-p-r і-z- f-t-o-’-y m-t-h------------------------------Tsyaper іdze futbol’ny match.
Н- -а-з-ны мо-а-- ніч-я.
На дадзены момант нічыя.
Н- д-д-е-ы м-м-н- н-ч-я-
------------------------
На дадзены момант нічыя. 0 N- --dze----o-an----c----.Na dadzeny momant nіchyya.N- d-d-e-y m-m-n- n-c-y-a---------------------------Na dadzeny momant nіchyya.
Ар-і-р-з-Б-л--і-.
Арбітр з Бельгіі.
А-б-т- з Б-л-г-і-
-----------------
Арбітр з Бельгіі. 0 A--іtr z Be-’---.Arbіtr z Bel’gіі.A-b-t- z B-l-g-і------------------Arbіtr z Bel’gіі.
Fjalët e përdorura më rrallë ndryshojnë më shumë sesa fjalët e përdorura shpesh.
Shpjegimi mund të gjendet tek ligjet e evolucionit.
Gjenet e zakonshme ndryshojnë më pak me kalimin e kohës.
Ata kanë një formë më të qëndrueshme.
E njëjta vlen edhe për fjalët!
Për një hulumtim u studiuan foljet në anglisht.
U krahasua forma e sotme e foljeve me formën e vjetër.
Në anglisht, dhjetë foljet më të përdorura janë të parregullta.
Shumica e foljeve të tjera janë të rregullta.
Në mesjetë, shumica e foljeve ishin ende të parregullta.
Foljet e parregullta që përdoreshin rrallë u kthyen në folje të rregullta.
Në 300 vitet e ardhshme, anglishtja vështirë se do të ketë ndonjë folje të parregullt.
Studime të tjera tregojnë se gjuhët selektohen ashtu si gjenet.
Studiuesit krahasuan fjalë të përdorura shpesh nga gjuhë të ndryshme.
Ata zgjodhën fjalë që janë të ngjashme dhe nënkuptojnë të njëjtën gjë.
Një shembull janë fjalët:
water, Wasser, vatten
.
Këto fjalë kanë të njëjtën rrënjë dhe prandaj ngjajnë me njëra tjetrën.
Duke qenë fjalë të rëndësishme, ato janë përdorur shpesh në çdo gjuhë.
Kështu ato kanë ruajtur formën e tyre - dhe mbeten të ngjashme edhe sot.
Fjalë më pak të rëndësishme ndryshojnë shumë më shpejt.
Ka shumë të ngjarë të zëvendësohen me fjalë të tjera.
Prandaj fjalët e përdorura më rrallë ndryshojnë në gjuhë të ndryshme.
Përse fjalët e përdorura më rrallë ndryshojnë, ende nuk është e qartë.
Ato shpesh mund të keqpërdoren ose shqiptohen gabimisht.
Kjo pasi folësit nuk i njohin mirë këto fjalë.
Gjithsesi, arsyeja mund të jetë që fjalët e rëndësishme duhet të jenë gjithmonë të njëjta.
Sepse vetëm kështu mund të kuptohen gjithmonë drejt.
Dhe fjalët janë për t'u kuptuar…