Я--ис-ю-м---и-у.
Я рисую мужчину.
Я р-с-ю м-ж-и-у-
----------------
Я рисую мужчину. 0 Ya ri--yu------h-n-.Ya risuyu muzhchinu.Y- r-s-y- m-z-c-i-u---------------------Ya risuyu muzhchinu.
У-ей-т--е -е ви---.
Ушей тоже не видно.
У-е- т-ж- н- в-д-о-
-------------------
Ушей тоже не видно. 0 Us-e- -oz-- ne vi--o.Ushey tozhe ne vidno.U-h-y t-z-e n- v-d-o----------------------Ushey tozhe ne vidno.
С-и-у---же-----и---.
Спину тоже не видно.
С-и-у т-ж- н- в-д-о-
--------------------
Спину тоже не видно. 0 S--nu tozhe ne---dn-.Spinu tozhe ne vidno.S-i-u t-z-e n- v-d-o----------------------Spinu tozhe ne vidno.
Я ----ю-г-а-- - -о-.
Я рисую глаза и рот.
Я р-с-ю г-а-а и р-т-
--------------------
Я рисую глаза и рот. 0 Y- r-s-----l--a-i ro-.Ya risuyu glaza i rot.Y- r-s-y- g-a-a i r-t-----------------------Ya risuyu glaza i rot.
М--чин- та-цует и---её-ся.
Мужчина танцует и смеётся.
М-ж-и-а т-н-у-т и с-е-т-я-
--------------------------
Мужчина танцует и смеётся. 0 Muzhc---a--a---uyet-- ----ë-sya.Muzhchina tantsuyet i smeyëtsya.M-z-c-i-a t-n-s-y-t i s-e-ë-s-a---------------------------------Muzhchina tantsuyet i smeyëtsya.
У--ужч-ны--л--н------.
У мужчины длинный нос.
У м-ж-и-ы д-и-н-й н-с-
----------------------
У мужчины длинный нос. 0 U -u-h-h----dli--y- nos.U muzhchiny dlinnyy nos.U m-z-c-i-y d-i-n-y n-s-------------------------U muzhchiny dlinnyy nos.
В---к-- -- нес-т трос-оч--.
В руках он несёт тросточку.
В р-к-х о- н-с-т т-о-т-ч-у-
---------------------------
В руках он несёт тросточку. 0 V -uka----n -esë- -ro--ochku.V rukakh on nesët trostochku.V r-k-k- o- n-s-t t-o-t-c-k-.-----------------------------V rukakh on nesët trostochku.
В-к-уг шеи ----оси- --ё и-ш-р-.
Вокруг шеи он носит ещё и шарф.
В-к-у- ш-и о- н-с-т е-ё и ш-р-.
-------------------------------
Вокруг шеи он носит ещё и шарф. 0 Vok--- ---i----nos-- --shchë - -ha--.Vokrug shei on nosit yeshchë i sharf.V-k-u- s-e- o- n-s-t y-s-c-ë i s-a-f--------------------------------------Vokrug shei on nosit yeshchë i sharf.
С------зи-- и --ло--о.
Сейчас зима и холодно.
С-й-а- з-м- и х-л-д-о-
----------------------
Сейчас зима и холодно. 0 S-ychas -i-a-i k-o-o---.Seychas zima i kholodno.S-y-h-s z-m- i k-o-o-n-.------------------------Seychas zima i kholodno.
М--чи---сде--н-и- --е--.
Мужчина сделан из снега.
М-ж-и-а с-е-а- и- с-е-а-
------------------------
Мужчина сделан из снега. 0 M-zhchi-- -de-a--iz-s--g-.Muzhchina sdelan iz snega.M-z-c-i-a s-e-a- i- s-e-a---------------------------Muzhchina sdelan iz snega.
Н- --- -ет-н---рюк -и-п-л---.
На нём нет ни брюк ни пальто.
Н- н-м н-т н- б-ю- н- п-л-т-.
-----------------------------
На нём нет ни брюк ни пальто. 0 Na n-- -et ---b-y-k-n- pa-ʹto.Na nëm net ni bryuk ni palʹto.N- n-m n-t n- b-y-k n- p-l-t-.------------------------------Na nëm net ni bryuk ni palʹto.
Но м---и---н- --л--н-.
Но мужчине не холодно.
Н- м-ж-и-е н- х-л-д-о-
----------------------
Но мужчине не холодно. 0 N-----hchi-- -- kh-lodno.No muzhchine ne kholodno.N- m-z-c-i-e n- k-o-o-n-.-------------------------No muzhchine ne kholodno.
თანამედროვე ენები შეიძლება გაანალიზდეს ლინგვისტების მიერ.
ამის გასაკეთებლად უამრავი მეთოდი არსებობს.
მაგრამ როგორ ლაპარაკობდა ხალხი ათასწლეულების წინ?
ამ კითხვაზე პასუხის გაცემა ბევრად უფრო ძნელია.
ამის მიუხედავად, მეცნიერები წლების განმავლობაში აგრძელებდნენ კვლევას.
მათ სურთ იმის გამოკვლევა, თუ როგორ ლაპარაკობდა ხალხი ძველად.
ამისათვის ისინი ცდილობენ უძველესი სამეტყველო ფორმების რეკონსტრუქციას.
ამერიკელმა მეცნიერებმა უაღრესად საინტერესო აღმოჩენა გააკეთეს.
მათ 2,000-ზე მეტი ენა გააანალიზეს.
კერძოდ, მათ გააანალიზეს წინადადებების სტრუქტურა ენებში.
მათი კვლევის შედეგები ძალიან საინტერესო იყო.
ენების ნახევარზე მეტს ჰქონდა S-O-V წინადადებების სტრუქტურა.
ანუ, წინადადებების თანამიმდევრობა ასეთია: ქვემდებარე, დამატება და ზმნა.
700 ენაზე მეტი S-V-O მოდელს შეესაბამება.
ხოლო დაახლოებით 160 ენა შეესაბამება V-S-O მოდელს.
მხოლოდ დაახლოებით 40 ენა იყენებს V-O-S მოდელს.
120 ენა ავლენს ჰიბრიდულ თვისებას.
მეორეს მხრივ, O-V-S და O-S-V აშკარად იშვიათი სისტემებია.
გაანალიზებული ენების უმრავლესობა S-O-V პრინციპს იყენებს.
ამის მაგალითებია სპარსული, იაპონური და თურქული.
თუმცა, ცოცხალი ენების უმრავლესობა S-V-O მოდელს შეესაბამება.
დღეს წინადადების ეს სტრუქტურა ინდო-ევროპული ენების ოჯახში დომინირებს.
მკვლევარების აზრით, ადრე გამოიყენებოდა S-O-V მოდელი.
ამ სისტემას ემყარება ყველა ენა.
მაგრამ შემდეგ ენები ერთმანეთს დაშორდა.
ჩვენ ჯერ არ ვიცით, თუ როგორ მოხდა ეს.
თუმცა, წინადადების სტრუქტურების ცვლილებას რაღაც მიზეზი უნდა ჰქონოდა.
რადგან ევოლუციის პროცესში უპირატესობა ენიჭება მას, რომელსაც უპირატესობა აქვს...