Тілашар

kk Subordinate clauses: if   »   ti “ከም” ዘለዎም ንኡስ ሓሳብት

93 [тоқсан үш]

Subordinate clauses: if

Subordinate clauses: if

93 [ተስዓንሰለስተን]

93 [tesi‘aniselesiteni]

“ከም” ዘለዎም ንኡስ ሓሳብት

[“kemi” zelewomi ni’usi ḥasabiti]

Аударманы қалай көргіңіз келетінін таңдаңыз:   
Kazakh Tigrinya Ойнау Көбірек
Ол мені жақсы көре ме, білмеймін. ንሱ--ምዘፍ----ኣይፈ----የ። ን- ከ------ ኣ-------- ን- ከ-ዘ-ቅ-ኒ ኣ-ፈ-ጥ-‘-። -------------------- ንሱ ከምዘፍቅረኒ ኣይፈልጥን‘የ። 0
n-su-----z--ik-i-e---a----l--’i-i‘-e። n--- k-------------- a--------------- n-s- k-m-z-f-k-i-e-ī a-i-e-i-’-n-‘-e- ------------------------------------- nisu kemizefik’irenī ayifelit’ini‘ye።
Ол қайтып келе ме, білмеймін. ንሱ---ዝም-ስ--ፈልጥ-‘-። ን- ከ----- ይ------- ን- ከ-ዝ-ለ- ይ-ል-ን-የ- ------------------ ንሱ ከምዝምለስ ይፈልጥን‘የ። 0
n--u ke-i-im----- --fe-i-’--i‘y-። n--- k----------- y-------------- n-s- k-m-z-m-l-s- y-f-l-t-i-i-y-። --------------------------------- nisu kemizimilesi yifelit’ini‘ye።
Ол маған қоңырау шала ма, білмеймін. ን-ሱከም-ድ-ለ-ይ--ፈልጥን‘-። ን ሱ-------- ይ------- ን ሱ-ም-ድ-ለ-ይ ይ-ል-ን-የ- -------------------- ን ሱከምዝድውለለይ ይፈልጥን‘የ። 0
n- s-----zidi-ile--yi y-fel--’-ni‘--። n- s----------------- y-------------- n- s-k-m-z-d-w-l-l-y- y-f-l-t-i-i-y-። ------------------------------------- ni sukemizidiwileleyi yifelit’ini‘ye።
Ол мені жақсы көре ме екен өзі? ከ- ---ረኒ ? ከ- ዘ---- ? ከ- ዘ-ቅ-ኒ ? ---------- ከም ዘፍቅረኒ ? 0
ke----e-ik--r----? k--- z---------- ? k-m- z-f-k-i-e-ī ? ------------------ kemi zefik’irenī ?
Ол қайтып келе ме екен өзі? ከ- ዝ-ለ- ? ከ- ዝ--- ? ከ- ዝ-ለ- ? --------- ከም ዝምለስ ? 0
k-m- z---l--i-? k--- z------- ? k-m- z-m-l-s- ? --------------- kemi zimilesi ?
Ол маған қоңырау шала ма екен өзі? ከም ዝድው-ለይ ? ከ- ዝ----- ? ከ- ዝ-ው-ለ- ? ----------- ከም ዝድውለለይ ? 0
kemi z-------leyi ? k--- z----------- ? k-m- z-d-w-l-l-y- ? ------------------- kemi zidiwileleyi ?
Ол мені ойлай ма екен, деп сұраймын өзімнен. ይሓ--- -ዩ-ዝ-ል -- --- ። ይ---- ዲ- ዝ-- ሕ- ኣ-- ። ይ-ስ-ኒ ዲ- ዝ-ል ሕ- ኣ-ኒ ። --------------------- ይሓስበኒ ዲዩ ዝብል ሕቶ ኣሎኒ ። 0
y--̣a-i--n- ---u----i-i --ito --on- ። y---------- d--- z----- h---- a---- ። y-h-a-i-e-ī d-y- z-b-l- h-i-o a-o-ī ። ------------------------------------- yiḥasibenī dīyu zibili ḥito alonī ።
Оның басқа біреуі бар ма екен, деп сұраймын өзімнен. ካልእ---ቶ -ያ--ብል ሕቶ----። ካ-- ኣ-- ድ- ዝ-- ሕ- ኣ--- ካ-እ ኣ-ቶ ድ- ዝ-ል ሕ- ኣ-ኒ- ---------------------- ካልእ ኣላቶ ድያ ዝብል ሕቶ ኣሎኒ። 0
kal--- a---o-d-y- z-b-li --i---a-o-ī። k----- a---- d--- z----- h---- a----- k-l-’- a-a-o d-y- z-b-l- h-i-o a-o-ī- ------------------------------------- kali’i alato diya zibili ḥito alonī።
Ол мені алдап жүр ме, деп сұраймын өзімнен. ይ-ሱ ዲ--ዝ-ል ሕ---ሎ-። ይ-- ዲ- ዝ-- ሕ- ኣ--- ይ-ሱ ዲ- ዝ-ል ሕ- ኣ-ኒ- ------------------ ይሕሱ ዲዩ ዝብል ሕቶ ኣሎኒ። 0
y-h--su --y- --bil- -̣-to---on-። y------ d--- z----- h---- a----- y-h-i-u d-y- z-b-l- h-i-o a-o-ī- -------------------------------- yiḥisu dīyu zibili ḥito alonī።
Ол мен туралы ойлай ма екен өзі? ከም -ሓ--ኒ-? ከ- ዝ---- ? ከ- ዝ-ስ-ኒ ? ---------- ከም ዝሓስበኒ ? 0
kemi --h-as------? k--- z---------- ? k-m- z-h-a-i-e-ī ? ------------------ kemi ziḥasibenī ?
Оның басқа біреуі бар ма өзі? ካል---- ዘ---? ካ-- ከ- ዘ-- ? ካ-እ ከ- ዘ-ቶ ? ------------ ካልእ ከም ዘላቶ ? 0
k--i-----mi--el--o ? k----- k--- z----- ? k-l-’- k-m- z-l-t- ? -------------------- kali’i kemi zelato ?
Ол шын айтып тұр ма өзі? እ- ---ከ- -ዛረብ-? እ- ሓ- ከ- ዝ--- ? እ- ሓ- ከ- ዝ-ረ- ? --------------- እቲ ሓቂ ከም ዝዛረብ ? 0
it- h--k-- k--i-zi-a--bi-? i-- h----- k--- z------- ? i-ī h-a-’- k-m- z-z-r-b- ? -------------------------- itī ḥak’ī kemi zizarebi ?
Ол мені шын ұната ма, күмәнім бар. ና-ብ-- --ዝ-ት-ኒ--ጣራ----ሎ-። ና---- ከ------ እ---- ኣ--- ና-ብ-ቂ ከ-ዝ-ት-ኒ እ-ራ-ር ኣ-ኹ- ------------------------ ናይብሓቂ ከምዝፈትወኒ እጣራጠር ኣሎኹ። 0
n-----h-a----k-m--i-e-iw--ī -t’ara-’----a-----። n----------- k------------- i---------- a------ n-y-b-h-a-’- k-m-z-f-t-w-n- i-’-r-t-e-i a-o-̱-። ----------------------------------------------- nayibiḥak’ī kemizifetiwenī it’arat’eri aloẖu።
Ол маған хат жаза ма, күмәнім бар. እ-ሕፈለ--ዲዩ--ለ እጣራጠር --ኹ። እ----- ዲ- ኢ- እ---- ኣ--- እ-ሕ-ለ- ዲ- ኢ- እ-ራ-ር ኣ-ኹ- ----------------------- እጽሕፈለይ ዲዩ ኢለ እጣራጠር ኣሎኹ። 0
it-’-h-i-e--y----yu-īl- it’-r-t’-r--a--ẖ-። i------------- d--- ī-- i---------- a------ i-s-i-̣-f-l-y- d-y- ī-e i-’-r-t-e-i a-o-̱-። ------------------------------------------- its’iḥifeleyi dīyu īle it’arat’eri aloẖu።
Ол маған үйлене ме, күмәнданамын. ከምዝ-ር--ኒ --ራጠ- ኣሎ-። ከ------- እ---- ኣ--- ከ-ዝ-ር-ወ- እ-ራ-ር ኣ-ኹ- ------------------- ከምዝምርዓወኒ እጣራጠር ኣሎኹ። 0
ke--zi-iri‘-w--- --’--a---r--al----። k--------------- i---------- a------ k-m-z-m-r-‘-w-n- i-’-r-t-e-i a-o-̱-። ------------------------------------ kemizimiri‘awenī it’arat’eri aloẖu።
Ол мені шын жақсы көре ме өзі? ናይ-----ም-ዝፈ-ወ--? ና---- ከ- ዝ---- ? ና-ብ-ዊ ከ- ዝ-ት-ኒ ? ---------------- ናይብሓዊ ከም ዝፈትወኒ ? 0
n-yibi--awī -e---zif-t-w--ī ? n---------- k--- z--------- ? n-y-b-h-a-ī k-m- z-f-t-w-n- ? ----------------------------- nayibiḥawī kemi zifetiwenī ?
Ол маған жаза ма екен өзі? ከም-ዝ--ፈለይ-? ከ- ዝ----- ? ከ- ዝ-ሕ-ለ- ? ----------- ከም ዝጽሕፈለይ ? 0
k------ts’-h-if-l--i-? k--- z-------------- ? k-m- z-t-’-h-i-e-e-i ? ---------------------- kemi zits’iḥifeleyi ?
Ол маған үйлене ме екен өзі? ከም--ም--ወኒ ? ከ- ዝ----- ? ከ- ዝ-ር-ወ- ? ----------- ከም ዝምርዓወኒ ? 0
ke----i-iri‘a---ī ? k--- z----------- ? k-m- z-m-r-‘-w-n- ? ------------------- kemi zimiri‘awenī ?

Ми грамматиканы қалай үйренеді?

Нәресте кезімізде біз ана тілін үйрене бастаймыз. Бұл толықтай автоматты түрде орын алады. Біз оны байқамаймыз. Бірақ оқу кезінде миымыз көп жұмыс істеуі керек. Біз, мысалы, грамматиканы оқыған кезде, оның жұмысы арта түседі. Күн сайын ол жаңа нәрселерді естіп отырады. Ол үнемі жаңа импульстер алып тұрады. Бірақ ми әрбір импульсті жеке өңдей алмайды. Ол үнемді түрде жұмыс істеу керек. Сондықтан ол заңдылықтарды басшылыққа алады. Ми жиі еститінін есіне сақтайды. Ол белгілі бір заттардың қаншалықты жиі кездесетінін тіркейді. Осы мысалдардан, кейін ол грамматикалық ережелерді құрастырады. Балалар сөйлемнің дұрыс немесе қате екенін біледі. Бірақ олар не себепті бұлай екенін білмейді. Олардың миы ережелерді оқымаса да біледі. Ересектер тілдерді басқаша меңгереді. Олар өз ана тілдерінің құрылымын жақсы біледі. Осы тілдер жаңа грамматикалық ережелердің іргетасы болады. Бірақ толықтай меңгеру үшін ересектерге оқу керек. Ми грамматиканы үйренген кезде оның нақты жүйесі болады. Бұны, мысалы, зат есімдер мен етістіктерден көруге болады. Олар мидың әртүрлі бөліктерінде сақталады. Олар өңделген кезде әртүрлі ми бөлімдері белсенді бола түседі. Сондай-ақ, қарапайым ережелер күрделі ережелерден гөрі басқаша меңгеріледі. Күрделі ережелер кезінде мидың бірнеше бөлігі бірге жұмыс істейді. Мидың грамматиканы нақты қалай үйренетіндігі әлі зерттелмеген. Бірақ, теориялық тұрғыдан, ол кез келген грамматиканы үйрене алатыны белгілі.