Он-ј---а-о----- ---је--аоча--.
Он је заборавио своје наочале.
О- ј- з-б-р-в-о с-о-е н-о-а-е-
------------------------------
Он је заборавио своје наочале. 0 O- j- zab-r--io -vo-e -a--al-.On je zaboravio svoje naočale.O- j- z-b-r-v-o s-o-e n-o-a-e-------------------------------On je zaboravio svoje naočale.
М- г-- ---м- ---чале?
Ма где су му наочале?
М- г-е с- м- н-о-а-е-
---------------------
Ма где су му наочале? 0 Ma g---su -u-naočal-?Ma gde su mu naočale?M- g-e s- m- n-o-a-e----------------------Ma gde su mu naočale?
Ње--- сат--е-п---а-ен.
Његов сат је покварен.
Њ-г-в с-т ј- п-к-а-е-.
----------------------
Његов сат је покварен. 0 N-e-ov--a- je p-----en.Njegov sat je pokvaren.N-e-o- s-t j- p-k-a-e-.-----------------------Njegov sat je pokvaren.
Са- ---и -- ----.
Сат виси на зиду.
С-т в-с- н- з-д-.
-----------------
Сат виси на зиду. 0 Sa----s- na z---.Sat visi na zidu.S-t v-s- n- z-d-.-----------------Sat visi na zidu.
Он -е-из------с-ој--а--ш.
Он је изгубио свој пасош.
О- ј- и-г-б-о с-о- п-с-ш-
-------------------------
Он је изгубио свој пасош. 0 On -- i----io ---- ----š.On je izgubio svoj pasoš.O- j- i-g-b-o s-o- p-s-š--------------------------On je izgubio svoj pasoš.
Гд---- о----њ---в-п----?
Где је онда његов пасош?
Г-е ј- о-д- њ-г-в п-с-ш-
------------------------
Где је онда његов пасош? 0 G-e-j---nd- nj-gov -a---?Gde je onda njegov pasoš?G-e j- o-d- n-e-o- p-s-š--------------------------Gde je onda njegov pasoš?
он- - ----в - -их--а - њи-ово
они – њихов / њихова / њихово
о-и – њ-х-в / њ-х-в- / њ-х-в-
-----------------------------
они – њихов / њихова / њихово 0 on--– ---h---------o-- - -jiho-ooni – njihov / njihova / njihovoo-i – n-i-o- / n-i-o-a / n-i-o-o--------------------------------oni – njihov / njihova / njihovo
Д-ц- -- м--у-наћ- њи-о-е-р-----ље.
Деца не могу наћи њихове родитеље.
Д-ц- н- м-г- н-ћ- њ-х-в- р-д-т-љ-.
----------------------------------
Деца не могу наћи њихове родитеље. 0 D-c--n--mogu-n-----nj--------dite-j-.Deca ne mogu nac-i njihove roditelje.D-c- n- m-g- n-c-i n-i-o-e r-d-t-l-e--------------------------------------Deca ne mogu naći njihove roditelje.
Али е-- -о--з- -ихов- родите--!
Али ето долазе њихови родитељи!
А-и е-о д-л-з- њ-х-в- р-д-т-љ-!
-------------------------------
Али ето долазе њихови родитељи! 0 A-i ----do--z- n---o-- r-dit-l--!Ali eto dolaze njihovi roditelji!A-i e-o d-l-z- n-i-o-i r-d-t-l-i----------------------------------Ali eto dolaze njihovi roditelji!
ადამიანი ერთადერთი ცოცხალი არსებაა დედამიწაზე, რომელსაც ლაპარაკი შეუძლია.
ეს ასხვავებს მას ცხოველებისა და მცენარეებისგან.
ცხოველები და მცენარეები, რა თქმა უნდა, ურთიერთობენ.
თუმცა, ისინი რთულმარცვლიან ენაზე არ ლაპარაკობენ.
მაგრამ რატომ შეუძლია ადამიანს ლაპარაკი?
ლაპარაკის უნარს გარკვეული ფიზიკური თვისებები სჭირდება.
ეს ფიზიკური თვისებები მხოლოდ ადამიანებს აქვთ.
თუმცა, ეს სულაც არ ნიშნავს, რომ ადამიანში ისინი განვითარდა.
ევოლუციის ისტორიაში უმიზეზოდ არაფერი ხდება.
სადღაც ისტორიის რომელიღაც მონაკვეთში ადამიანმა ლაპარაკი დაიწყო.
ჩვენ ჯერ არ ვიცით, თუ ზუსტად როდის მოხდა ეს.
მაგრამ რაღაც უნდა მომხდარიყო, რამაც ადამიანს ლაპარაკის საშუალება მისცა.
მკვლევარების აზრით, ამაზე პასუხისმგებელი იყო გენეტიკური მუტაცია.
ანთროპოლოგებმა შეადარეს სხვადასხვა ცოცხალი არსების გენეტიკური მასალა.
კარგად არის ცნობილი, რომ გარკვეული გენი ზემოქმედებას ახდენს მეტყველებაზე.
ადამიანებს, რომლებშიც ის დაზიანებულია, მეტყველების პრობლემები აქვთ.
მათ არ შეუძლიათ საკუთარი თავის კარგად გამოხატვა და უჭირთ სიტყვების გაგება.
ეს გენი შეამოწმეს ადამიანებში, მაიმუნებში და თაგვებში.
ის ძალიან გავს ერთმანეთს ადამიანებში და შიმპანზეში.
შესაძლებელია მხოლოდ ორი პატარა განსხვავების იდენტიფიცირება.
მაგრამ ეს განსხვავებები საკუთარ არსებობას ტვინში ამჟღავნებს.
სხვა გენებთან ერთად, ისინი ზემოქმედებას ახდენენ ტვინის გარკვეულ აქტივობაზე.
ამიტომ ადამიანებს შეუძლიათ ლაპარაკი, მაიმუნებს კი - არა.
თუმცა, ადამიანის ენის გამოცანა ჯერ არ არის ამოხსნილი.
რადგან მხოლოდ გენის მუტაცია საკმარისი არ არის ლაპარაკის დასაწყებად.
მკვლევარებმა ადამიანის გენის ვარიანტი თაგვებს ჩაუნერგეს.
მან თაგვებს ლაპარაკის უნარი არ მისცა...
მაგრამ მათმა წრიპინმა საკმაოდ დიდი ხმაური გამოიწვია!