Frazlibro

eo rajti fari ion   »   no ha lov til noe / kunne noe

73 [sepdek tri]

rajti fari ion

rajti fari ion

73 [syttitre]

ha lov til noe / kunne noe

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto norvega Ludu Pli
Ĉu vi jam rajtas stiri aŭton? Har -u-l-v til-å---ø-e ---? H-- d- l-- t-- å k---- b--- H-r d- l-v t-l å k-ø-e b-l- --------------------------- Har du lov til å kjøre bil? 0
Ĉu vi jam rajtas trinki alkoholon? H-r d- -o---i--- d-i-ke--l-o---? H-- d- l-- t-- å d----- a------- H-r d- l-v t-l å d-i-k- a-k-h-l- -------------------------------- Har du lov til å drikke alkohol? 0
Ĉu vi jam rajtas sole veturi eksterlanden? H-r--u -----il------s- -le-- til ut-an--t? H-- d- l-- t-- å r---- a---- t-- u-------- H-r d- l-v t-l å r-i-e a-e-e t-l u-l-n-e-? ------------------------------------------ Har du lov til å reise alene til utlandet? 0
rajti h- / få--o-,-k-nne h- / f- l--- k---- h- / f- l-v- k-n-e ------------------ ha / få lov, kunne 0
Ĉu ni rajtas fumi ĉi-tie? K-n v---øyke h--? K-- v- r---- h--- K-n v- r-y-e h-r- ----------------- Kan vi røyke her? 0
Ĉu oni rajtas fumi ĉi-tie? E--de- lo------yk- --r? E- d-- l-- å r---- h--- E- d-t l-v å r-y-e h-r- ----------------------- Er det lov å røyke her? 0
Ĉu oni rajtas pagi per kreditkarto? Ka--ma--b----e --- k---i-tk--t? K-- m-- b----- m-- k----------- K-n m-n b-t-l- m-d k-e-i-t-o-t- ------------------------------- Kan man betale med kredittkort? 0
Ĉu oni rajtas pagi per ĉeko? K-n -a- bet---------j-k-? K-- m-- b----- m-- s----- K-n m-n b-t-l- m-d s-e-k- ------------------------- Kan man betale med sjekk? 0
Ĉu oni rajtas pagi nur kontante? K-n---n-b-r- b-tal- --nt--t? K-- m-- b--- b----- k------- K-n m-n b-r- b-t-l- k-n-a-t- ---------------------------- Kan man bare betale kontant? 0
Ĉu mi rajtas nur telefoni? Får je- lov-t-- å rin-- ---n? F-- j-- l-- t-- å r---- n---- F-r j-g l-v t-l å r-n-e n-e-? ----------------------------- Får jeg lov til å ringe noen? 0
Ĉu mi rajtas nur demandi ion? F---j-------t-- ----ø----n-e? F-- j-- l-- t-- å s----- n--- F-r j-g l-v t-l å s-ø-r- n-e- ----------------------------- Får jeg lov til å spørre noe? 0
Ĉu mi rajtas nur diri ion? F-r-j---l---t---å si-no-? F-- j-- l-- t-- å s- n--- F-r j-g l-v t-l å s- n-e- ------------------------- Får jeg lov til å si noe? 0
Li ne rajtas dormi en la parko. H-- --r---ke lov---l-å--o-- i ---ken. H-- h-- i--- l-- t-- å s--- i p------ H-n h-r i-k- l-v t-l å s-v- i p-r-e-. ------------------------------------- Han har ikke lov til å sove i parken. 0
Li ne rajtas dormi en la aŭto. H-- har-ik-- -ov--i- å--o-e i -il-n. H-- h-- i--- l-- t-- å s--- i b----- H-n h-r i-k- l-v t-l å s-v- i b-l-n- ------------------------------------ Han har ikke lov til å sove i bilen. 0
Li ne rajtas dormi en la stacidomo. Han -ar ---- -o- ti--å---ve-----ogsta--on-n. H-- h-- i--- l-- t-- å s--- p- t------------ H-n h-r i-k- l-v t-l å s-v- p- t-g-t-s-o-e-. -------------------------------------------- Han har ikke lov til å sove på togstasjonen. 0
Ĉu ni rajtas sidiĝi? F-r--i l----i--- set-e o-s? F-- v- l-- t-- å s---- o--- F-r v- l-v t-l å s-t-e o-s- --------------------------- Får vi lov til å sette oss? 0
Ĉu ni rajtas havi la menuon? Kan v- f--me-y-n? K-- v- f- m------ K-n v- f- m-n-e-? ----------------- Kan vi få menyen? 0
Ĉu ni rajtas pagi aparte? Ka- v- --t-l- hve--fo- -ss? K-- v- b----- h--- f-- o--- K-n v- b-t-l- h-e- f-r o-s- --------------------------- Kan vi betale hver for oss? 0

Kiel la cerbo lernas novajn vortojn

Kiam ni lernas vortojn, nia cerbo memorigas novajn enhavojn. Sed la lerno funkcias nur per ripetado. La bona memorigo de vortoj fare de nia cerbo dependas de pluraj faktoroj. Sed plej gravas ke ni regule ripetu la vortojn. Konserviĝas nur la vortoj, kiujn ni ofte legas aŭ skribas. Eblus diri ke tiujn vortojn oni arĥivas kiel bildon. Tiu lerna principo ankaŭ validas por la simioj. La simioj kapablas lerni ‘legi’ vortojn kiam ili sufiĉe ofte vidas ilin. Kvankam ili ne komprenas la vortojn, ili rekonas ilin per ilia formo. Por flue paroli lingvon, ni bezonas multajn vortojn. Por tio, la vortoj devas esti bone organizitaj. Ĉar nia memoro funkcias kiel arĥivo. Por rapide trovi vorton, ĝi devas scii kie ĝi serĉu. Tial pli bonas lerni vortojn en difinita konteksto. Tiele, nia memoro ĉiam povas malfermi la ĝustan dosierujon. Sed ankaŭ tion de ni bone lernitan ni povas reforgesi. La scio tiam moviĝas de la aktiva al la pasiva memoro. Forgesante, ni liberiĝas el la scio kiun ni ne bezonas. Tiele, nia cerbo estigas lokon por novaj kaj pli gravaj aferoj. Tial gravas ke ni regule aktivigu nian scion. Sed kio troviĝas en la pasiva memoro, tio ne estas perdita por ĉiam. Kiam ni vidas forgesitan vorton, ni rememoras ĝin. Kion oni unufoje lernis, tion oni pli rapide lernas la duan fojon. Kiu volas plivastigi sian vortprovizon, tiu devas ankaŭ plivastigi siajn ŝatokupojn. Ĉar ĉiu el ni havas difinitajn interesojn. Tial nin ĝenerale okupas ĉiam la samaj aferoj. Sed lingvo konsistas el multaj malsamaj vortkampoj. Kiu interesiĝas pri politiko devus ankaŭ foje legi sportgazetojn!