Frazlibro

eo rajti fari ion   »   lv kaut ko drīkstēt

73 [sepdek tri]

rajti fari ion

rajti fari ion

73 [septiņdesmit trīs]

kaut ko drīkstēt

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto latva Ludu Pli
Ĉu vi jam rajtas stiri aŭton? V-i-t- --- -r-kst----aukt a--m-šī-u? Vai tu jau drīksti braukt ar mašīnu? V-i t- j-u d-ī-s-i b-a-k- a- m-š-n-? ------------------------------------ Vai tu jau drīksti braukt ar mašīnu? 0
Ĉu vi jam rajtas trinki alkoholon? Vai t- -au-dr--s-i l-e-o- a-k-ho--? Vai tu jau drīksti lietot alkoholu? V-i t- j-u d-ī-s-i l-e-o- a-k-h-l-? ----------------------------------- Vai tu jau drīksti lietot alkoholu? 0
Ĉu vi jam rajtas sole veturi eksterlanden? Va--t--j-- d----------n- -at---r-ukt--z ārzemē-? Vai tu jau drīksti viens pats braukt uz ārzemēm? V-i t- j-u d-ī-s-i v-e-s p-t- b-a-k- u- ā-z-m-m- ------------------------------------------------ Vai tu jau drīksti viens pats braukt uz ārzemēm? 0
rajti d-ī-st-t drīkstēt d-ī-s-ē- -------- drīkstēt 0
Ĉu ni rajtas fumi ĉi-tie? Va- ----š-i- drīkstam-s-----? Vai mēs šeit drīkstam smēķēt? V-i m-s š-i- d-ī-s-a- s-ē-ē-? ----------------------------- Vai mēs šeit drīkstam smēķēt? 0
Ĉu oni rajtas fumi ĉi-tie? V-- --it drī-st s--ķē-? Vai šeit drīkst smēķēt? V-i š-i- d-ī-s- s-ē-ē-? ----------------------- Vai šeit drīkst smēķēt? 0
Ĉu oni rajtas pagi per kreditkarto? Va- -r---t-ma---t ---kred-t--r-i? Vai drīkst maksāt ar kredītkarti? V-i d-ī-s- m-k-ā- a- k-e-ī-k-r-i- --------------------------------- Vai drīkst maksāt ar kredītkarti? 0
Ĉu oni rajtas pagi per ĉeko? V-i-d-īk-t --k-āt--r--e--? Vai drīkst maksāt ar čeku? V-i d-ī-s- m-k-ā- a- č-k-? -------------------------- Vai drīkst maksāt ar čeku? 0
Ĉu oni rajtas pagi nur kontante? Va- drī-st -----t --k-- sk---r- n--dā? Vai drīkst maksāt tikai skaidrā naudā? V-i d-ī-s- m-k-ā- t-k-i s-a-d-ā n-u-ā- -------------------------------------- Vai drīkst maksāt tikai skaidrā naudā? 0
Ĉu mi rajtas nur telefoni? Va- -- --ī--t- p-e--anīt? Vai es drīkstu piezvanīt? V-i e- d-ī-s-u p-e-v-n-t- ------------------------- Vai es drīkstu piezvanīt? 0
Ĉu mi rajtas nur demandi ion? V---e- ----st- ko-j-ut--? Vai es drīkstu ko jautāt? V-i e- d-ī-s-u k- j-u-ā-? ------------------------- Vai es drīkstu ko jautāt? 0
Ĉu mi rajtas nur diri ion? Vai--s -r--s----o t-ik-? Vai es drīkstu ko teikt? V-i e- d-ī-s-u k- t-i-t- ------------------------ Vai es drīkstu ko teikt? 0
Li ne rajtas dormi en la parko. Viņ- -ed-ī--- g--ēt-p-rk-. Viņš nedrīkst gulēt parkā. V-ņ- n-d-ī-s- g-l-t p-r-ā- -------------------------- Viņš nedrīkst gulēt parkā. 0
Li ne rajtas dormi en la aŭto. V--š--ed--ks---u--------nā. Viņš nedrīkst gulēt mašīnā. V-ņ- n-d-ī-s- g-l-t m-š-n-. --------------------------- Viņš nedrīkst gulēt mašīnā. 0
Li ne rajtas dormi en la stacidomo. Viņ--n----k-t-g--ēt----c-jā. Viņš nedrīkst gulēt stacijā. V-ņ- n-d-ī-s- g-l-t s-a-i-ā- ---------------------------- Viņš nedrīkst gulēt stacijā. 0
Ĉu ni rajtas sidiĝi? Va- mē- -rī--tam apsēst--s? Vai mēs drīkstam apsēsties? V-i m-s d-ī-s-a- a-s-s-i-s- --------------------------- Vai mēs drīkstam apsēsties? 0
Ĉu ni rajtas havi la menuon? V-i---s --ī--tam--a-ūt--d-e-k-rti? Vai mēs drīkstam dabūt ēdienkarti? V-i m-s d-ī-s-a- d-b-t ē-i-n-a-t-? ---------------------------------- Vai mēs drīkstam dabūt ēdienkarti? 0
Ĉu ni rajtas pagi aparte? Va--mēs---īks----s--a-s----ts-vi-ķ-? Vai mēs drīkstam samaksāt atsevišķi? V-i m-s d-ī-s-a- s-m-k-ā- a-s-v-š-i- ------------------------------------ Vai mēs drīkstam samaksāt atsevišķi? 0

Kiel la cerbo lernas novajn vortojn

Kiam ni lernas vortojn, nia cerbo memorigas novajn enhavojn. Sed la lerno funkcias nur per ripetado. La bona memorigo de vortoj fare de nia cerbo dependas de pluraj faktoroj. Sed plej gravas ke ni regule ripetu la vortojn. Konserviĝas nur la vortoj, kiujn ni ofte legas aŭ skribas. Eblus diri ke tiujn vortojn oni arĥivas kiel bildon. Tiu lerna principo ankaŭ validas por la simioj. La simioj kapablas lerni ‘legi’ vortojn kiam ili sufiĉe ofte vidas ilin. Kvankam ili ne komprenas la vortojn, ili rekonas ilin per ilia formo. Por flue paroli lingvon, ni bezonas multajn vortojn. Por tio, la vortoj devas esti bone organizitaj. Ĉar nia memoro funkcias kiel arĥivo. Por rapide trovi vorton, ĝi devas scii kie ĝi serĉu. Tial pli bonas lerni vortojn en difinita konteksto. Tiele, nia memoro ĉiam povas malfermi la ĝustan dosierujon. Sed ankaŭ tion de ni bone lernitan ni povas reforgesi. La scio tiam moviĝas de la aktiva al la pasiva memoro. Forgesante, ni liberiĝas el la scio kiun ni ne bezonas. Tiele, nia cerbo estigas lokon por novaj kaj pli gravaj aferoj. Tial gravas ke ni regule aktivigu nian scion. Sed kio troviĝas en la pasiva memoro, tio ne estas perdita por ĉiam. Kiam ni vidas forgesitan vorton, ni rememoras ĝin. Kion oni unufoje lernis, tion oni pli rapide lernas la duan fojon. Kiu volas plivastigi sian vortprovizon, tiu devas ankaŭ plivastigi siajn ŝatokupojn. Ĉar ĉiu el ni havas difinitajn interesojn. Tial nin ĝenerale okupas ĉiam la samaj aferoj. Sed lingvo konsistas el multaj malsamaj vortkampoj. Kiu interesiĝas pri politiko devus ankaŭ foje legi sportgazetojn!