Frazlibro

eo Sporto   »   no Sport / idrett

49 [kvardek naŭ]

Sporto

Sporto

49 [førtini / ni og førti]

Sport / idrett

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto norvega Ludu Pli
Ĉu vi sportas? Dr--er--u m-- -p---? D----- d- m-- s----- D-i-e- d- m-d s-o-t- -------------------- Driver du med sport? 0
Jes, mi devas iom ekzerci. Ja,-j-g-m- ---ege ---. J-- j-- m- b----- m--- J-, j-g m- b-v-g- m-g- ---------------------- Ja, jeg må bevege meg. 0
Mi estas sportklubano. Jeg -å- i-e---po--sk---b. J-- g-- i e- s----------- J-g g-r i e- s-o-t-k-u-b- ------------------------- Jeg går i en sportsklubb. 0
Ni futbalas. Vi ----le--fot----. V- s------ f------- V- s-i-l-r f-t-a-l- ------------------- Vi spiller fotball. 0
Ni foje naĝas. A---g---- sv--me--v-. A- o- t-- s------ v-- A- o- t-l s-ø-m-r v-. --------------------- Av og til svømmer vi. 0
Aŭ ni biciklas. E--er--- -ykl-r. E---- v- s------ E-l-r v- s-k-e-. ---------------- Eller vi sykler. 0
Estas futbalstadiono en nia urbo. I--ye- vår----n-- det e---o---l---a----. I b--- v-- f----- d-- e- f-------------- I b-e- v-r f-n-e- d-t e- f-t-a-l-t-d-o-. ---------------------------------------- I byen vår finnes det en fotballstadion. 0
Ankaŭ estas naĝejo kun saŭnejo. Det fi-n---o------ --øm-e--l--me--ba-s--e. D-- f----- o--- e- s--------- m-- b------- D-t f-n-e- o-s- e- s-ø-m-h-l- m-d b-d-t-e- ------------------------------------------ Det finnes også en svømmehall med badstue. 0
Kaj estas golfejo. Og -et f----s-en-golfban-. O- d-- f----- e- g-------- O- d-t f-n-e- e- g-l-b-n-. -------------------------- Og det finnes en golfbane. 0
Kio estas en la televido? Hva----d---på-T-? H-- e- d-- p- T-- H-a e- d-t p- T-? ----------------- Hva er det på TV? 0
Nun estas futbala ludo. D-t ----o-b---ka---akk-r-- nå. D-- e- f---------- a------ n-- D-t e- f-t-a-l-a-p a-k-r-t n-. ------------------------------ Det er fotballkamp akkurat nå. 0
La germana teamo ludas kontraŭ la angla. D-t -y-ke laget -pi---r mot---t e-g-l---. D-- t---- l---- s------ m-- d-- e-------- D-t t-s-e l-g-t s-i-l-r m-t d-t e-g-l-k-. ----------------------------------------- Det tyske laget spiller mot det engelske. 0
Kiu estas venkanta? Hv-- ---n--? H--- v------ H-e- v-n-e-? ------------ Hvem vinner? 0
Mi tute ne scias pri tio. J------ ik-- -eilin-. J-- h-- i--- p------- J-g h-r i-k- p-i-i-g- --------------------- Jeg har ikke peiling. 0
Nun egalrezultas. F-r-øy----kke- -r --- --v----t. F-- ø--------- e- d-- u-------- F-r ø-e-l-k-e- e- d-t u-v-j-r-. ------------------------------- For øyeblikket er det uavgjort. 0
La ludjuĝisto venas el Belgujo. D-----en-k-m-e- -ra -elg--. D------- k----- f-- B------ D-m-e-e- k-m-e- f-a B-l-i-. --------------------------- Dommeren kommer fra Belgia. 0
Nun estas penalo. Nå--- d-t elle---m-ter. N- e- d-- e------------ N- e- d-t e-l-v---e-e-. ----------------------- Nå er det elleve-meter. 0
Golon! Unu je nulo! Må-!------ot ---l! M--- E-- m-- n---- M-l- E-t m-t n-l-! ------------------ Mål! Ett mot null! 0

Nur la fortaj vortoj postvivas!

La maloftaj vortoj pli ofte modifiĝas ol la ofte uzataj vortoj. Tio povus ŝuldiĝi al la leĝoj de la evoluo. La oftaj genoj malpli modifiĝas tra la tempo. Ili estas pli stabilaj en sia formo. Kaj la samo evidente validas por la vortoj! Oni esplorcele pristudis la anglajn verbojn. Oni por tio komparis la nuntempan formon de la verboj kun la malnovaj formoj. En la angla, la plej oftaj dek verboj estas malregulaj. La plej multaj aliaj verboj estas regulaj. Sed mezepoke la plej multaj verboj ankoraŭ estis malregulaj. Maloftaj malregulaj verboj fariĝas do regulaj verboj. Post 300 jaroj apenaŭ restos malregulaj verboj en la angla. Aliaj esploroj ankaŭ montras ke lingvoj selektiĝas kiel genoj. Esploristoj komparis oftajn vortojn el malsamaj lingvoj. Ili tiuokaze elektis vortojn similajn kaj samsignifajn. Ekzemplo de tio estas la vortoj water , Wasser , vatten . Tiuj vortoj havas la saman radikon, tial ili similas. Ĉar ili estas gravaj vortoj, oni ofte uzis ilin en ĉiu lingvo. Ili tiel povis konservi sian formon kaj similas ĝis hodiaŭ. Malpli gravaj vortoj modifiĝas multe pli rapide. Oni prefere anstataŭas ilin per aliaj vortoj. Tial diferencas la maloftaj vortoj en malsamaj lingvoj. Ankoraŭ ne tute klaras kial la maloftaj vortoj modifiĝas. Eblas ke ili estas ofte malĝuste uzataj aŭ prononcataj. Tio venas el la fakto ke la parolantoj ne bone konas ilin. Sed ankaŭ povas esti ke la gravaj vortoj ĉiam devas sami. Ĉar nur tiel oni povas ĉiam ĝuste kompreni ilin. Kaj la vortoj estas tie por esti komprenataj...