Г---рт-м очи---- --тат-.
Г_ ц____ о____ и у______
Г- ц-т-м о-и-е и у-т-т-.
------------------------
Ги цртам очите и устата. 0 G-i tzr--m oc----e-i-oo-tat-.G__ t_____ o______ i o_______G-i t-r-a- o-h-t-e i o-s-a-a------------------------------Gui tzrtam ochitye i oostata.
Чо---о- та-цув--и----см-е.
Ч______ т______ и с_ с____
Ч-в-к-т т-н-у-а и с- с-е-.
--------------------------
Човекот танцува и се смее. 0 Cho-y-kot-t--tz-o-a-i sye s-yey-.C________ t________ i s__ s______C-o-y-k-t t-n-z-o-a i s-e s-y-y-.---------------------------------Chovyekot tantzoova i sye smyeye.
Т-- о-о----ра-от но-- и--о-т--а и-еден-ша-.
Т__ о____ в_____ н___ и___ т___ и е___ ш___
Т-ј о-о-у в-а-о- н-с- и-т- т-к- и е-е- ш-л-
-------------------------------------------
Тој околу вратот носи исто така и еден шал. 0 Toј----l-- v----t -o---ist---ak- i-yedye---h--.T__ o_____ v_____ n___ i___ t___ i y_____ s____T-ј o-o-o- v-a-o- n-s- i-t- t-k- i y-d-e- s-a-.-----------------------------------------------Toј okoloo vratot nosi isto taka i yedyen shal.
З-ма-е-и ст-де-о -.
З___ е и с______ е_
З-м- е и с-у-е-о е-
-------------------
Зима е и студено е. 0 Z-m- ---i -to--y-----e.Z___ y_ i s________ y__Z-m- y- i s-o-d-e-o y-.-----------------------Zima ye i stoodyeno ye.
Чове-о----------г.
Ч______ е о_ с____
Ч-в-к-т е о- с-е-.
------------------
Човекот е од снег. 0 Ch-vye--t -- o- -----u.C________ y_ o_ s______C-o-y-k-t y- o- s-y-g-.-----------------------Chovyekot ye od snyegu.
Т-- -- н--- па-т--он----ма-тил.
Т__ н_ н___ п________ и м______
Т-ј н- н-с- п-н-а-о-и и м-н-и-.
-------------------------------
Тој не носи панталони и мантил. 0 To--n-e -osi-pantal-n--- ----il.T__ n__ n___ p________ i m______T-ј n-e n-s- p-n-a-o-i i m-n-i-.--------------------------------Toј nye nosi pantaloni i mantil.
То--- -н--ко.
Т__ е с______
Т-а е с-е-к-.
-------------
Тоа е снешко. 0 To- y- snyes-k-.T__ y_ s________T-a y- s-y-s-k-.----------------Toa ye snyeshko.
Қазіргі тілдерді лингвисттер зерттей алады.
Ол үшін әртүрлі әдістер қолданылады.
Бірақ мыңдаған жылдар бұрын адамдар қалай сөйлескен?
Бұл сұраққа жауап беру әлдеқайда қиын.
Соған қарамастан, ғалымдар бұл мәселе бойынша ұзақ уақыт бойы жұмыс істеп келеді.
Олар адамдардың бұрын қалай сөйлескендерін зерттегілері келеді.
Ол үшін олар көне тілдік формаларды қайта құруға тырысуда.
Американдық зерттеушілер қызықты жаңалық ашты.
Олар 2000 астам тілді талдаған.
Олар, ең алдымен, сөйлемнің құрылымын қарастырған.
Олардың зерттеулерінің нәтижесі өте қызық болып шықты.
Тілдердің жартысына жуығының сөйлемдерінің құрылымы S-O-V.
Яғни, келесі қағидат қолданылады: зат есім (S), толықтауыш (O), етістік (V).
700 астам тіл S-V-O үлгісін пайдаланады.
160 жуық тіл V-S-O жүйесі бойынша жұмыс істейді.
V-O-S үлгісін, шамамен, 40 тіл ғана пайдаланады.
120 тілде аралас формалар қолданылады.
O-V-S және O-S-V үлгілері, керісінше, сирек кездесетін жүйелер болып табылады.
Осылайша, зерттелген тілдердің көпшілігі S-O-V қағидатын қолданады.
Бұл тілдерге, мысалы, парсы, жапон және түрік тілдері жатады.
Бірақ тірі тілдердің көпшілігі S-V-O үлгісін ұстанады.
Үндігерман тілдер семьясында, бүгінде, осы сөйлем құрылымы жиі қолданылады.
Ғалымдардың пікірінше, бұрын адамдар S-O-V үлгісімен сөйлеген.
Барлық тілдер осы жүйеге негізделген.
Кейін, алайда, тілдер әртүрлі бағытта дамып кеткен.
Неліктен бұлай болғандығы, әзірге белгісіз.
Сөйлем құрылымындағы өзгерістің белгілі бір себебі болу керек.
Себебі, эволюцияда тек артықшылықтары бар заттар жойылмайды...