Уши с--т--о-- не -и-е.
У__ с_ т_____ н_ в____
У-и с- т-к-ђ- н- в-д-.
----------------------
Уши се такође не виде. 0 U-i--- t-ko-- ne -ide.U__ s_ t_____ n_ v____U-i s- t-k-đ- n- v-d-.----------------------Uši se takođe ne vide.
Ј----т-м--чи ---с-а.
Ј_ ц____ о__ и у____
Ј- ц-т-м о-и и у-т-.
--------------------
Ја цртам очи и уста. 0 Ja---tam --i-i ----.J_ c____ o__ i u____J- c-t-m o-i i u-t-.--------------------Ja crtam oči i usta.
О---о-и--та- --рук--а.
О_ н___ ш___ у р______
О- н-с- ш-а- у р-к-м-.
----------------------
Он носи штап у рукама. 0 On-n--- ------ r---ma.O_ n___ š___ u r______O- n-s- š-a- u r-k-m-.----------------------On nosi štap u rukama.
Зи-а је и-хла----је.
З___ ј_ и х_____ ј__
З-м- ј- и х-а-н- ј-.
--------------------
Зима је и хладно је. 0 Z--a ---- ---d-o-j-.Z___ j_ i h_____ j__Z-m- j- i h-a-n- j-.--------------------Zima je i hladno je.
О- н- -ос- -ан-ало---и-ма-ти-.
О_ н_ н___ п________ и м______
О- н- н-с- п-н-а-о-е и м-н-и-.
------------------------------
Он не носи панталоне и мантил. 0 O--ne--o-i p-n---one i-m--t--.O_ n_ n___ p________ i m______O- n- n-s- p-n-a-o-e i m-n-i-.------------------------------On ne nosi pantalone i mantil.
Али-му---ра---е не с-рз---.
А__ м_______ с_ н_ с_______
А-и м-ш-а-а- с- н- с-р-а-а-
---------------------------
Али мушкарац се не смрзава. 0 Ali muškar-c------ -m-z-va.A__ m_______ s_ n_ s_______A-i m-š-a-a- s- n- s-r-a-a----------------------------Ali muškarac se ne smrzava.
Он је-Снешко-Бел--.
О_ ј_ С_____ Б_____
О- ј- С-е-к- Б-л-ћ-
-------------------
Он је Снешко Белић. 0 On je -n-š-o--e-ić.O_ j_ S_____ B_____O- j- S-e-k- B-l-c-.--------------------On je Sneško Belić.
თანამედროვე ენები შეიძლება გაანალიზდეს ლინგვისტების მიერ.
ამის გასაკეთებლად უამრავი მეთოდი არსებობს.
მაგრამ როგორ ლაპარაკობდა ხალხი ათასწლეულების წინ?
ამ კითხვაზე პასუხის გაცემა ბევრად უფრო ძნელია.
ამის მიუხედავად, მეცნიერები წლების განმავლობაში აგრძელებდნენ კვლევას.
მათ სურთ იმის გამოკვლევა, თუ როგორ ლაპარაკობდა ხალხი ძველად.
ამისათვის ისინი ცდილობენ უძველესი სამეტყველო ფორმების რეკონსტრუქციას.
ამერიკელმა მეცნიერებმა უაღრესად საინტერესო აღმოჩენა გააკეთეს.
მათ 2,000-ზე მეტი ენა გააანალიზეს.
კერძოდ, მათ გააანალიზეს წინადადებების სტრუქტურა ენებში.
მათი კვლევის შედეგები ძალიან საინტერესო იყო.
ენების ნახევარზე მეტს ჰქონდა S-O-V წინადადებების სტრუქტურა.
ანუ, წინადადებების თანამიმდევრობა ასეთია: ქვემდებარე, დამატება და ზმნა.
700 ენაზე მეტი S-V-O მოდელს შეესაბამება.
ხოლო დაახლოებით 160 ენა შეესაბამება V-S-O მოდელს.
მხოლოდ დაახლოებით 40 ენა იყენებს V-O-S მოდელს.
120 ენა ავლენს ჰიბრიდულ თვისებას.
მეორეს მხრივ, O-V-S და O-S-V აშკარად იშვიათი სისტემებია.
გაანალიზებული ენების უმრავლესობა S-O-V პრინციპს იყენებს.
ამის მაგალითებია სპარსული, იაპონური და თურქული.
თუმცა, ცოცხალი ენების უმრავლესობა S-V-O მოდელს შეესაბამება.
დღეს წინადადების ეს სტრუქტურა ინდო-ევროპული ენების ოჯახში დომინირებს.
მკვლევარების აზრით, ადრე გამოიყენებოდა S-O-V მოდელი.
ამ სისტემას ემყარება ყველა ენა.
მაგრამ შემდეგ ენები ერთმანეთს დაშორდა.
ჩვენ ჯერ არ ვიცით, თუ როგორ მოხდა ეს.
თუმცა, წინადადების სტრუქტურების ცვლილებას რაღაც მიზეზი უნდა ჰქონოდა.
რადგან ევოლუციის პროცესში უპირატესობა ენიჭება მას, რომელსაც უპირატესობა აქვს...