Д---и-м- -- -па- -о-и?
Д_ л_ м_ о_ и___ в____
Д- л- м- о- и-а- в-л-?
----------------------
Да ли ме он ипак воли? 0 Da l---e-----p----ol-?D_ l_ m_ o_ i___ v____D- l- m- o- i-a- v-l-?----------------------Da li me on ipak voli?
Да л- -- с- о- в-ати-и?
Д_ л_ ћ_ с_ о_ в_______
Д- л- ћ- с- о- в-а-и-и-
-----------------------
Да ли ће се он вратити? 0 D- l--ć--s- -----at--i?D_ l_ ć_ s_ o_ v_______D- l- c-e s- o- v-a-i-i-------------------------Da li će se on vratiti?
П------- -а л- -н м-----н---е-е.
П____ с_ д_ л_ о_ м____ н_ м____
П-т-м с- д- л- о- м-с-и н- м-н-.
--------------------------------
Питам се да ли он мисли на мене. 0 P--a---e da l- on-mis----a m-n-.P____ s_ d_ l_ o_ m____ n_ m____P-t-m s- d- l- o- m-s-i n- m-n-.--------------------------------Pitam se da li on misli na mene.
П-----с--д--л------ма д----.
П____ с_ д_ л_ о_ и__ д_____
П-т-м с- д- л- о- и-а д-у-у-
----------------------------
Питам се да ли он има другу. 0 P---- se -a -i on im--drug-.P____ s_ d_ l_ o_ i__ d_____P-t-m s- d- l- o- i-a d-u-u-----------------------------Pitam se da li on ima drugu.
Пита---е-----и-о- л---.
П____ с_ д_ л_ о_ л____
П-т-м с- д- л- о- л-ж-.
-----------------------
Питам се да ли он лаже. 0 P-tam--e-d- li-o- laž-.P____ s_ d_ l_ o_ l____P-t-m s- d- l- o- l-ž-.-----------------------Pitam se da li on laže.
Ми-ли-л- ---и-а- н- -ен-?
М____ л_ о_ и___ н_ м____
М-с-и л- о- и-а- н- м-н-?
-------------------------
Мисли ли он ипак на мене? 0 Misli li-on ipa- -- ----?M____ l_ o_ i___ n_ m____M-s-i l- o- i-a- n- m-n-?-------------------------Misli li on ipak na mene?
Има -и----и--к--е-у ----у?
И__ л_ о_ и___ н___ д_____
И-а л- о- и-а- н-к- д-у-у-
--------------------------
Има ли он ипак неку другу? 0 Im- l- o- i--k--e-- -----?I__ l_ o_ i___ n___ d_____I-a l- o- i-a- n-k- d-u-u---------------------------Ima li on ipak neku drugu?
Го-ор- ли-о- --а---сти-у?
Г_____ л_ о_ и___ и______
Г-в-р- л- о- и-а- и-т-н-?
-------------------------
Говори ли он ипак истину? 0 G----i-li-on-ipa- i--inu?G_____ l_ o_ i___ i______G-v-r- l- o- i-a- i-t-n-?-------------------------Govori li on ipak istinu?
Д-----ће-м- он--п---пи-ат-?
Д_ л_ ћ_ м_ о_ и___ п______
Д- л- ћ- м- о- и-а- п-с-т-?
---------------------------
Да ли ће ми он ипак писати? 0 D- -i--́e -i-----p-------ti?D_ l_ ć_ m_ o_ i___ p______D- l- c-e m- o- i-a- p-s-t-?----------------------------Da li će mi on ipak pisati?
Στην βρεφική ηλικία, αρχίζουμε να μαθαίνουμε την μητρική μας γλώσσα.
Αυτό γίνεται εντελώς αυτόματα.
Δεν το αντιλαμβανόμαστε.
Κατά την εκμάθηση ο εγκέφαλός μας αναγκάζεται να είναι πολύ παραγωγικός.
Όταν, για παράδειγμα, μαθαίνουμε γραμματική, έχει πολλή δουλειά να κάνει.
Κάθε μέρα ακούει καινούργια πράγματα.
Λαμβάνει μόνιμα νέα ερεθίσματα.
Αλλά ο εγκέφαλος δεν μπορεί να επεξεργάζεται το κάθε ερέθισμα ξεχωριστά.
Πρέπει να τα διαχειρίζεται με οικονομία.
Γι΄αυτό προσανατολίζεται σε ότι συμβαίνει τακτικά.
Ο εγκέφαλος καταγράφει πράγματα που ακούει συχνά.
Καταλαβαίνει πόσο συχνά συμβαίνει ένα συγκεκριμένο πράγμα.
Από αυτά τα παραδείγματα φτιάχνει συνθέτει μετά έναν κανόνα γραμματικής.
Τα παιδιά ξέρουν αν μια πρόταση είναι σωστή ή λάθος.
Δεν ξέρουν όμως γιατί αυτό είναι έτσι.
Ο εγκέφαλός τους γνωρίζει τους κανόνες, χωρίς να τους έχει μάθει πρώτα.
Οι ενήλικες μαθαίνουν γλώσσες διαφορετικά.
Γνωρίζουν ήδη τις δομές της μητρικής τους γλώσσας.
Αυτές είναι τα θεμέλια για τους νέους γραμματικούς κανόνες.
Για να μάθουν, όμως, οι ενήλικες χρειάζονται μαθήματα.
Όταν μαθαίνουμε γραμματική, ο εγκέφαλος έχει να κάνει με ένα σταθερό σύστημα.
Αυτό φαίνεται, για παράδειγμα, στα ουσιαστικά και στα ρήματα.
Αποθηκεύονται σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου.
Όταν τα επεξεργαζόμαστε, ενεργοποιούνται διάφορα τμήματα του μυαλού.
Επίσης, οι απλοί κανόνες μαθαίνονται με διαφορετικό τρόπο από ότι οι σύνθετοι.
Στους σύνθετους κανόνες δουλεύουν περισσότερα τμήματα του εγκεφάλου ταυτόχρονα.
Το πώς ακριβώς μαθαίνει γραμματική ο εγκέφαλος, δεν έχει ακόμα ερευνηθεί.
Ξέρουμε όμως, ότι θεωρητικά μπορεί να μάθει κάθε είδους γραμματικής...