Frazlibro

eo Sporto   »   cs Sport

49 [kvardek naŭ]

Sporto

Sporto

49 [čtyřicet devět]

Sport

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto ĉeĥa Ludu Pli
Ĉu vi sportas? Sp--tu-e-? S--------- S-o-t-j-š- ---------- Sportuješ? 0
Jes, mi devas iom ekzerci. Ano- -------ji---hyb. A--- p-------- p----- A-o- p-t-e-u-i p-h-b- --------------------- Ano, potřebuji pohyb. 0
Mi estas sportklubano. J-em-čl-nem-----t-vního kl-b-. J--- č----- s---------- k----- J-e- č-e-e- s-o-t-v-í-o k-u-u- ------------------------------ Jsem členem sportovního klubu. 0
Ni futbalas. Hra--me fotb--. H------ f------ H-a-e-e f-t-a-. --------------- Hrajeme fotbal. 0
Ni foje naĝas. N--d- p---em-. N---- p------- N-k-y p-a-e-e- -------------- Někdy plaveme. 0
Aŭ ni biciklas. Ne-o -----m- na--o-e. N--- j------ n- k---- N-b- j-z-í-e n- k-l-. --------------------- Nebo jezdíme na kole. 0
Estas futbalstadiono en nia urbo. V--a-e--m-s-ě--e-f-t-a-o----t-d-ón. V n---- m---- j- f-------- s------- V n-š-m m-s-ě j- f-t-a-o-ý s-a-i-n- ----------------------------------- V našem městě je fotbalový stadión. 0
Ankaŭ estas naĝejo kun saŭnejo. Je -am-i---ová-n- s--s----u. J- t-- i p------- s- s------ J- t-m i p-o-á-n- s- s-u-o-. ---------------------------- Je tam i plovárna se saunou. 0
Kaj estas golfejo. A je-t-m---ké g-l---é ----t-. A j- t-- t--- g------ h------ A j- t-m t-k- g-l-o-é h-i-t-. ----------------------------- A je tam také golfové hřiště. 0
Kio estas en la televido? Co -e---t----i-i? C- j- v t-------- C- j- v t-l-v-z-? ----------------- Co je v televizi? 0
Nun estas futbala ludo. Te- --vaj- -o-ba-. T-- d----- f------ T-ď d-v-j- f-t-a-. ------------------ Teď dávají fotbal. 0
La germana teamo ludas kontraŭ la angla. Ně-ec-------e p-ot- -n-lii. N------ h---- p---- A------ N-m-c-o h-a-e p-o-i A-g-i-. --------------------------- Německo hraje proti Anglii. 0
Kiu estas venkanta? Kd- vy-r--á? K-- v------- K-o v-h-á-á- ------------ Kdo vyhrává? 0
Mi tute ne scias pri tio. Nem-- -uše--. N---- t------ N-m-m t-š-n-. ------------- Nemám tušení. 0
Nun egalrezultas. Teď-j- t- ne---hod-ě. T-- j- t- n---------- T-ď j- t- n-r-z-o-n-. --------------------- Teď je to nerozhodně. 0
La ludjuĝisto venas el Belgujo. R-zhodč------ Bel-ie. R------- j- z B------ R-z-o-č- j- z B-l-i-. --------------------- Rozhodčí je z Belgie. 0
Nun estas penalo. T-ď se-b-d--kopa---e---ta. T-- s- b--- k---- p------- T-ď s- b-d- k-p-t p-n-l-a- -------------------------- Teď se bude kopat penalta. 0
Golon! Unu je nulo! Gó-- -e-n----l-! G--- J---- n---- G-l- J-d-a n-l-! ---------------- Gól! Jedna nula! 0

Nur la fortaj vortoj postvivas!

La maloftaj vortoj pli ofte modifiĝas ol la ofte uzataj vortoj. Tio povus ŝuldiĝi al la leĝoj de la evoluo. La oftaj genoj malpli modifiĝas tra la tempo. Ili estas pli stabilaj en sia formo. Kaj la samo evidente validas por la vortoj! Oni esplorcele pristudis la anglajn verbojn. Oni por tio komparis la nuntempan formon de la verboj kun la malnovaj formoj. En la angla, la plej oftaj dek verboj estas malregulaj. La plej multaj aliaj verboj estas regulaj. Sed mezepoke la plej multaj verboj ankoraŭ estis malregulaj. Maloftaj malregulaj verboj fariĝas do regulaj verboj. Post 300 jaroj apenaŭ restos malregulaj verboj en la angla. Aliaj esploroj ankaŭ montras ke lingvoj selektiĝas kiel genoj. Esploristoj komparis oftajn vortojn el malsamaj lingvoj. Ili tiuokaze elektis vortojn similajn kaj samsignifajn. Ekzemplo de tio estas la vortoj water , Wasser , vatten . Tiuj vortoj havas la saman radikon, tial ili similas. Ĉar ili estas gravaj vortoj, oni ofte uzis ilin en ĉiu lingvo. Ili tiel povis konservi sian formon kaj similas ĝis hodiaŭ. Malpli gravaj vortoj modifiĝas multe pli rapide. Oni prefere anstataŭas ilin per aliaj vortoj. Tial diferencas la maloftaj vortoj en malsamaj lingvoj. Ankoraŭ ne tute klaras kial la maloftaj vortoj modifiĝas. Eblas ke ili estas ofte malĝuste uzataj aŭ prononcataj. Tio venas el la fakto ke la parolantoj ne bone konas ilin. Sed ankaŭ povas esti ke la gravaj vortoj ĉiam devas sami. Ĉar nur tiel oni povas ĉiam ĝuste kompreni ilin. Kaj la vortoj estas tie por esti komprenataj...