Vestmik

et Sidesõnad 3   »   ad Зэпххэр 3

96 [üheksakümmend kuus]

Sidesõnad 3

Sidesõnad 3

96 [тIокIиплIырэ пшIыкIухырэ]

96 [tIokIiplIyrje pshIykIuhyrje]

Зэпххэр 3

Zjephhjer 3

Valige, kuidas soovite tõlget näha:   
eesti adõgee Mängi Rohkem
Ma tõusen üles kohe kui äratuskell heliseb. Сы-ьат-----ы--рэтео-,--ы-ъ--э-жы. С_______ к___________ с__________ С-х-а-ы- к-ы-э-э-е-у- с-к-э-э-ж-. --------------------------------- Сыхьатыр къызэрэтеоу, сыкъэтэджы. 0
S---aty- kyzj--j-te-u,---k--tj---h-. S_______ k____________ s____________ S-h-a-y- k-z-e-j-t-o-, s-k-e-j-d-h-. ------------------------------------ Syh'atyr kyzjerjeteou, sykjetjedzhy.
Ma olen väsinud kohe kui õppima pean. З-г-рэ з---ъэ-I----а-у-зыхъур--,-сэ-сы--э----. З_____ з_________ ф___ з________ с_ с_________ З-г-р- з-з-ъ-ш-э- ф-е- з-х-у-э-, с- с-к-э-ш-ы- ---------------------------------------------- Зыгорэ зэзгъэшIэн фаеу зыхъурэм, сэ сыкъэпшъы. 0
Zy-o--- zj----e-hI--- ---u-z--u-jem, -j- sykj-----. Z______ z____________ f___ z________ s__ s_________ Z-g-r-e z-e-g-e-h-j-n f-e- z-h-r-e-, s-e s-k-e-s-y- --------------------------------------------------- Zygorje zjezgjeshIjen faeu zyhurjem, sje sykjepshy.
Ma lõpetan töötamise kohe kui 60 saan. Илъ-- т--к-ищ --зэ-эх-о-, --ф-ш-э-ыр--ызгъэты-ь--т. И____ т______ с__________ I__ ш_____ щ_____________ И-ъ-с т-о-I-щ с-з-р-х-о-, I-ф ш-э-ы- щ-з-ъ-т-ж-ы-т- --------------------------------------------------- Илъэс тIокIищ сызэрэхъоу, Iоф шIэныр щызгъэтыжьыщт. 0
I-je--t----ishh--y-jer--hou- ----------y----hyzgj---zh-ys---. I____ t________ s___________ I__ s_______ s__________________ I-j-s t-o-I-s-h s-z-e-j-h-u- I-f s-I-e-y- s-h-z-j-t-z-'-s-h-. ------------------------------------------------------------- Iljes tIokIishh syzjerjehou, Iof shIjenyr shhyzgjetyzh'yshht.
Millal te helistate? Сы--г-уа ук-ы-ыт-о-т--? С_______ у_____________ С-д-г-у- у-ъ-з-т-о-т-р- ----------------------- Сыдигъуа укъызытеощтыр? 0
S-di----uky---e--h-t-r? S______ u______________ S-d-g-a u-y-y-e-s-h-y-? ----------------------- Sydigua ukyzyteoshhtyr?
Kohe kui mul on hetk aega. Уах-т-----I--I- н--эми- -и----э--хъоу. У_____ , т_____ н______ с___ з________ У-х-т- , т-э-I- н-I-м-, с-I- з-р-х-о-. -------------------------------------- Уахътэ , тIэкIу ныIэми, сиIэ зэрэхъоу. 0
Uahtj----tI-ekIu ---je--- -i-j- zje--e---. U_____ , t______ n_______ s____ z_________ U-h-j- , t-j-k-u n-I-e-i- s-I-e z-e-j-h-u- ------------------------------------------ Uahtje , tIjekIu nyIjemi, siIje zjerjehou.
Ta helistab kohe kui tal on hetk aega. Ар-(хъ-лъ---ъ- -ъы-ы---щ-ы-- --хъ----т--к-- ---эм----Iэ-----хъоу. А_ (__________ к____________ у______ т_____ н______ и__ з________ А- (-ъ-л-ф-г-] к-ы-ы-е-щ-ы-, у-х-т-, т-э-I- н-I-м-, и-э з-р-х-о-. ----------------------------------------------------------------- Ар (хъулъфыгъ] къызытеощтыр, уахътэ, тIэкIу ныIэми, иIэ зэрэхъоу. 0
Ar ---l--g) --zyteo----y-,---ht--, ----kIu----j---,-i--------jeh--. A_ (_______ k_____________ u______ t______ n_______ i___ z_________ A- (-u-f-g- k-z-t-o-h-t-r- u-h-j-, t-j-k-u n-I-e-i- i-j- z-e-j-h-u- ------------------------------------------------------------------- Ar (hulfyg) kyzyteoshhtyr, uahtje, tIjekIu nyIjemi, iIje zjerjehou.
Kui kaua te töötate? Бэрэ I-ф -шI-щ--? Б___ I__ п_______ Б-р- I-ф п-I-щ-а- ----------------- Бэрэ Iоф пшIэщта? 0
Bjer-e --- psh-jesh-t-? B_____ I__ p___________ B-e-j- I-f p-h-j-s-h-a- ----------------------- Bjerje Iof pshIjeshhta?
Ma töötan nii kaua, kuni saan. С---экI--э-I-- ----щ-. С_________ I__ с______ С-л-э-I-ф- I-ф с-I-щ-. ---------------------- СэлъэкIыфэ Iоф сшIэщт. 0
S--lje--yfj---of ss-Ij--hh-. S___________ I__ s__________ S-e-j-k-y-j- I-f s-h-j-s-h-. ---------------------------- SjeljekIyfje Iof sshIjeshht.
Ma töötan nii kaua, kuni olen terve. С--с--ф- Iо- сш-э--. С_______ I__ с______ С-п-а-ф- I-ф с-I-щ-. -------------------- Сэпсауфэ Iоф сшIэщт. 0
Sjep-----------ss----shh-. S_________ I__ s__________ S-e-s-u-j- I-f s-h-j-s-h-. -------------------------- Sjepsaufje Iof sshIjeshht.
Ta lamab voodis selle asemel, et töötada. А- (--у-ъфы--]-п--м -элъ- I-- ыш--н-- ы-I---э. А_ (__________ п___ х____ I__ ы______ ы_______ А- (-ъ-л-ф-г-] п-э- х-л-, I-ф ы-I-н-м ы-I-п-э- ---------------------------------------------- Ар (хъулъфыгъ] пIэм хэлъ, Iоф ышIэным ычIыпIэ. 0
A------fy-)--Ijem-h---- Io---shI----m ychI-p-je. A_ (_______ p____ h____ I__ y________ y_________ A- (-u-f-g- p-j-m h-e-, I-f y-h-j-n-m y-h-y-I-e- ------------------------------------------------ Ar (hulfyg) pIjem hjel, Iof yshIjenym ychIypIje.
Ta loeb ajalehte selle asemel, et süüa teha. Ар-(бз-----гъ] --э----м --жэ, пщэ--хьа-ы- --Iы-Iэ. А_ (__________ г_______ е____ п__________ ы_______ А- (-з-л-ф-г-] г-э-е-э- е-ж-, п-э-ы-ь-н-м ы-I-п-э- -------------------------------------------------- Ар (бзылъфыгъ] гъэзетэм еджэ, пщэрыхьаным ычIыпIэ. 0
Ar-(-z-l--g- --e-e-je- ed-h----p--h-er-----y- --h-ypI--. A_ (________ g________ e______ p_____________ y_________ A- (-z-l-y-) g-e-e-j-m e-z-j-, p-h-j-r-h-a-y- y-h-y-I-e- -------------------------------------------------------- Ar (bzylfyg) gjezetjem edzhje, pshhjeryh'anym ychIypIje.
Ta istub pubis selle asemel, et koju minna. А-----у-ъ----] ---эщ--Iэ----эс----эм-к--ж-ын---ычI-п--. А_ (__________ п_________ ч____ у___ к________ ы_______ А- (-ъ-л-ф-г-] п-в-щ-п-э- ч-э-, у-э- к-о-ь-н-м ы-I-п-э- ------------------------------------------------------- Ар (хъулъфыгъ] пивэщапIэм чIэс, унэм кIожьыным ычIыпIэ. 0
Ar--hu--y-)--i-jeshh-pI--m ----e-,--n--m-kI-----n----ch-y--je. A_ (_______ p_____________ c______ u____ k_________ y_________ A- (-u-f-g- p-v-e-h-a-I-e- c-I-e-, u-j-m k-o-h-y-y- y-h-y-I-e- -------------------------------------------------------------- Ar (hulfyg) pivjeshhapIjem chIjes, unjem kIozh'ynym ychIypIje.
Nii palju kui mina tean, elab ta siin. Сы-эрэщ------эм-Iэ, -- мы- ----э-. С__________________ а_ м__ щ______ С-з-р-щ-г-у-з-м-I-, а- м-щ щ-п-э-. ---------------------------------- СызэрэщыгъуазэмкIэ, ар мыщ щэпсэу. 0
S-zj--j-s----uaz---kIje- ---mys---s-hj-ps---. S_______________________ a_ m____ s__________ S-z-e-j-s-h-g-a-j-m-I-e- a- m-s-h s-h-e-s-e-. --------------------------------------------- SyzjerjeshhyguazjemkIje, ar myshh shhjepsjeu.
Nii palju kui mina tean, on ta naine haige. Сыз--э---ъ--з-мкIэ,--щ---ъхь-гъус--(ишъу-] с-м-дж. С__________________ а_ и__________ (______ с______ С-з-р-щ-г-у-з-м-I-, а- и-ъ-ь-г-у-э (-ш-у-] с-м-д-. -------------------------------------------------- СызэрэщыгъуазэмкIэ, ащ ишъхьагъусэ (ишъуз] сымадж. 0
Syzjerj-s-h-g-a-j-mkIj---ashh --h-'-gusj---i-huz) -ymadzh. S_______________________ a___ i__________ (______ s_______ S-z-e-j-s-h-g-a-j-m-I-e- a-h- i-h-'-g-s-e (-s-u-) s-m-d-h- ---------------------------------------------------------- SyzjerjeshhyguazjemkIje, ashh ishh'agusje (ishuz) symadzh.
Nii palju kui mina tean, on ta töötu. Сы--рэщы-------к-э, -р-I--шI---н-ъ. С__________________ а_ I___________ С-з-р-щ-г-у-з-м-I-, а- I-ф-I-н-н-ъ- ----------------------------------- СызэрэщыгъуазэмкIэ, ар IофшIэнынчъ. 0
Sy-je-je--hy-u-z-e-k--e, a- -ofs---e-ync-. S_______________________ a_ I_____________ S-z-e-j-s-h-g-a-j-m-I-e- a- I-f-h-j-n-n-h- ------------------------------------------ SyzjerjeshhyguazjemkIje, ar IofshIjenynch.
Ma magasin sisse, muidu oleksin täpselt jõudnud. Сэ-сы-эч--я---н--ь,-а----мэ---ъо- -ы-ъэс---г-а--э. С_ с_________ н____ а______ и____ с_______________ С- с-х-ч-ы-г- н-х-, а-м-р-э и-ъ-м с-к-э-ы-т-ъ-г-э- -------------------------------------------------- Сэ сыхэчъыягъ нахь, армырмэ игъом сыкъэсыщтгъагъэ. 0
Sj--syh--chy-ag --h-,-a-m----- i-----yk-e-ys---ga--e. S__ s__________ n____ a_______ i___ s________________ S-e s-h-e-h-j-g n-h-, a-m-r-j- i-o- s-k-e-y-h-t-a-j-. ----------------------------------------------------- Sje syhjechyjag nah', armyrmje igom sykjesyshhtgagje.
Ma jäin bussist maha, muidu oleksin täpselt jõudnud. Сэ -втоб-сы--блэс-Iу----ъ-н-хь------рмэ-игъ----ы--эсыщты--э. С_ а________ б___________ н____ а______ и____ с_____________ С- а-т-б-с-р б-э-т-у-щ-г- н-х-, а-м-р-э и-ъ-м с-к-э-ы-т-г-э- ------------------------------------------------------------ Сэ автобусыр блэстIупщыгъ нахь, армырмэ игъом сыкъэсыщтыгъэ. 0
S-e--v-o----- blje-t-----h-g --h'--army---- ig-- sy-je-ys----gje. S__ a________ b_____________ n____ a_______ i___ s_______________ S-e a-t-b-s-r b-j-s-I-p-h-y- n-h-, a-m-r-j- i-o- s-k-e-y-h-t-g-e- ----------------------------------------------------------------- Sje avtobusyr bljestIupshhyg nah', armyrmje igom sykjesyshhtygje.
Ma ei leidnud teed, muidu oleksin täpselt jõudnud. Сэ гъогур -гъотыгъэп на--, а---рм---гъом с-къ-с-щтг-аг-э. С_ г_____ з_________ н____ а______ и____ с_______________ С- г-о-у- з-ъ-т-г-э- н-х-, а-м-р-э и-ъ-м с-к-э-ы-т-ъ-г-э- --------------------------------------------------------- Сэ гъогур згъотыгъэп нахь, армырмэ игъом сыкъэсыщтгъагъэ. 0
Sje-go-----goty-j-p n---,-a-myrm-e--g----yk---y--htg-gj-. S__ g____ z________ n____ a_______ i___ s________________ S-e g-g-r z-o-y-j-p n-h-, a-m-r-j- i-o- s-k-e-y-h-t-a-j-. --------------------------------------------------------- Sje gogur zgotygjep nah', armyrmje igom sykjesyshhtgagje.

Keel ja matemaatika

Mõtlemine ja kõne käivad käsikäes. Nad mõjutavad üksteist. Keelelised struktuurid mõjutavad meie mõtlemise ülesehitust. Mõnes keeles näiteks puuduvad sõnad numbrite väljendamiseks. Kõnelejad ei mõista numbrite konseptsiooni. Seega käivad mõnes mõttes keel ja matemaatika käsikäes. Grammatilised ja matemaatilises struktuurid on tihti sarnased. Mõned teadlased arvavad, et ka nende töötlemine käib sarnaselt. Nad usuvad, et kõnekeskus tegeleb ka matemaatikaga. See võib aidata ajul arvutada. Samas väidavad viimased uuringud midagi muud. Uurimistulemused näitavad, et aju töötleb matemaatilisi tehteid ilma kõneta. Teadlased uurisid kolme inimest. Kolme katsealuse ajud olid vigastatud. Selle tulemusena olid saanud kahjustada nende kõnekeskused. Katsealustel oli suuri probleeme rääkimisega. Nad ei suutnud enam koostada lihtsaid lauseid. Nad ei saanud ka aru sõnadest. Pärast kõnetesti pidid nad lahendama matemaatilisi probleeme. Mõned neist matemaatilistest mõistatustest olid väga keerulised. Kuid siiski said katsealused nende lahendamisega hakkama! Selle uuringu tulemused on väga huvitavad. Uuring näitab, et matemaatikat ei tõlgendata läbi sõnade. On võimalik, et keelel ja matemaatikal on sama baas. Mõlemat töödeldakse samas keskuses. Kuid matemaatikat ei ole vaja kõigepealt kõneks tõlkida. Võib-olla keel ja matemaatika arenevad koos... Ja kui aju arenemine on lõppenud, eksisteerivad need kaks eraldi!