К-ш---алп-к ки-и--т---т.
Киши калпак кийип турат.
К-ш- к-л-а- к-й-п т-р-т-
------------------------
Киши калпак кийип турат. 0 K-şi k-lpak -iyi---u-at.Kişi kalpak kiyip turat.K-ş- k-l-a- k-y-p t-r-t-------------------------Kişi kalpak kiyip turat.
М-- ----ө--н ---а-о-зу----ртам.
Мен көздөрүн жана оозун тартам.
М-н к-з-ө-ү- ж-н- о-з-н т-р-а-.
-------------------------------
Мен көздөрүн жана оозун тартам. 0 Me- ---d-r-- j-na-o---n-tartam.Men közdörün jana oozun tartam.M-n k-z-ö-ü- j-n- o-z-n t-r-a-.-------------------------------Men közdörün jana oozun tartam.
К-ши---йл----а-а---лү- жат-т.
Киши бийлеп жана күлүп жатат.
К-ш- б-й-е- ж-н- к-л-п ж-т-т-
-----------------------------
Киши бийлеп жана күлүп жатат. 0 Kişi---yl-p ------ü-üp -a-at.Kişi biylep jana külüp jatat.K-ş- b-y-e- j-n- k-l-p j-t-t------------------------------Kişi biylep jana külüp jatat.
А--кол-на--а-----ы--жүрөт.
Ал колуна таяк алып жүрөт.
А- к-л-н- т-я- а-ы- ж-р-т-
--------------------------
Ал колуна таяк алып жүрөт. 0 A--k-l-na-ta-ak al-- j----.Al koluna tayak alıp jüröt.A- k-l-n- t-y-k a-ı- j-r-t----------------------------Al koluna tayak alıp jüröt.
Ошо-дой--л- м--н-н--мо-н о-о-уч с-лы--- ж-рө-.
Ошондой эле мойнуна моюн орогуч салынып жүрөт.
О-о-д-й э-е м-й-у-а м-ю- о-о-у- с-л-н-п ж-р-т-
----------------------------------------------
Ошондой эле мойнуна моюн орогуч салынып жүрөт. 0 O--n-oy e-e -o--u---mo-u- o-oguç sa------jüröt.Oşondoy ele moynuna moyun oroguç salınıp jüröt.O-o-d-y e-e m-y-u-a m-y-n o-o-u- s-l-n-p j-r-t------------------------------------------------Oşondoy ele moynuna moyun oroguç salınıp jüröt.
Ал --м-жан--п-л--о -ийбе-т.
Ал шым жана пальто кийбейт.
А- ш-м ж-н- п-л-т- к-й-е-т-
---------------------------
Ал шым жана пальто кийбейт. 0 A- ----j--a palto-k-ybe--.Al şım jana palto kiybeyt.A- ş-m j-n- p-l-o k-y-e-t---------------------------Al şım jana palto kiybeyt.
Би--к--иш---ш--өн ж--.
Бирок киши үшүгөн жок.
Б-р-к к-ш- ү-ү-ө- ж-к-
----------------------
Бирок киши үшүгөн жок. 0 B---k -i-- --ügön -o-.Birok kişi üşügön jok.B-r-k k-ş- ü-ü-ö- j-k-----------------------Birok kişi üşügön jok.
Nowoczesne języki mogą być badane przez lingwistów.
Do tego używa się różnych metod.
Jak jednak mówili ludzie przed tysiącami lat?
Odpowiedź na to pytanie jest bardzo trudna.
Mimo to naukowcy zajmują się tym od dawna.
Chcieliby dowieść, jak mówiono dawniej.
W tym celu próbują zrekonstruować stare formy językowe.
Amerykańscy naukowcy dokonali fascynującego odkrycia.
Przeanalizowali ponad 2 000 języków.
Badali przy tym przede wszystkim budowę zdań.
Wynik ich badań jest bardzo interesujący.
Prawie połowa języków ma budowę S-O-V.
Oznacza to zasadę: podmiot (Subjekt), dopełnienie (Objekt), czasownik (Verb).
Ponad 700 języków naśladuje model S-V-O.
A około 160 języków funkcjonuje według systemu V-S-O.
Wzór V-O-S jest stosowany tylko w około 40 językach.
120 języków wykazuje formy mieszane.
O-V-S i O-S-V to natomiast znacznie rzadsze systemy.
Większość badanych języków korzysta więc z zasady S-O-V.
Do nich należy na przykład perski, japoński i turecki.
Większość istniejących języków naśladuje natomiast wzór S-V-O.
W rodzinie indoeuropejskiej dominuje dzisiaj właśnie ta budowa zdania.
Naukowcy wierzą, że wcześniej mówiono wzorując się na modelu S-O-V.
Na tym systemie bazują wszystkie języki.
Potem jednak obrały rozbieżny rozwój.
Dlaczego tak się stało, nie wiadomo.
Zmiana budowy zdania musi mieć jednak powód.
Ponieważ w ewolucji występuje wszystko to, co ma korzyści…