Frazlibro

eo Landoj kaj lingvoj   »   ti ሃገራትን ቋንቋታትን

5 [kvin]

Landoj kaj lingvoj

Landoj kaj lingvoj

5 [ሓሙሽተ]

5 [ḥamushite]

ሃገራትን ቋንቋታትን

[hageratini k’wanik’watatini]

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto tigrinjo Ludu Pli
Johano estas el Londono. ጆ- ካብ-ሎን-ን---። ጆ_ ካ_ ሎ___ እ__ ጆ- ካ- ሎ-ዶ- እ-። -------------- ጆን ካብ ሎንዶን እዩ። 0
jon---ab---o-i--ni-iyu። j___ k___ l_______ i___ j-n- k-b- l-n-d-n- i-u- ----------------------- joni kabi lonidoni iyu።
Londono situas en Britujo. ሎን-- ---ዓዲ---ግሊዝ -ር-ብ ። ሎ___ ኣ_ ዓ_______ ት___ ። ሎ-ዶ- ኣ- ዓ---ን-ሊ- ት-ከ- ። ----------------------- ሎንዶን ኣብ ዓዲ-እንግሊዝ ትርከብ ። 0
l-n--o-i -b---a-ī--n-g---z- ----k-b--። l_______ a__ ‘_____________ t_______ ። l-n-d-n- a-i ‘-d---n-g-l-z- t-r-k-b- ። -------------------------------------- lonidoni abi ‘adī-inigilīzi tirikebi ።
Li parolas la anglan. ን- እ--ሊ-ኛ-እዩ-ይ--ብ ። ን_ እ_____ እ_ ይ___ ። ን- እ-ግ-ዝ- እ- ይ-ረ- ። ------------------- ንሱ እንግሊዝኛ እዩ ይዛረብ ። 0
n-s- -n-gi--zi-y-------i-a---i-። n___ i___________ i__ y_______ ። n-s- i-i-i-ī-i-y- i-u y-z-r-b- ። -------------------------------- nisu inigilīzinya iyu yizarebi ።
Maria estas el Madrido. ማርያ------ሪድ እያ። ማ__ ካ_ ማ___ እ__ ማ-ያ ካ- ማ-ሪ- እ-። --------------- ማርያ ካብ ማድሪድ እያ። 0
m-r-ya-ka------irī-i---a። m_____ k___ m_______ i___ m-r-y- k-b- m-d-r-d- i-a- ------------------------- mariya kabi madirīdi iya።
Madrido situas en Hispanujo. ማ-ሪድ-ኣብ--ፓ- -- ት-ከብ-። ማ___ ኣ_ ስ__ ኢ_ ት___ ። ማ-ሪ- ኣ- ስ-ኛ ኢ- ት-ከ- ። --------------------- ማድሪድ ኣብ ስፓኛ ኢያ ትርከብ ። 0
ma---------- -ipa--a-īya t-rike-i-። m_______ a__ s______ ī__ t_______ ። m-d-r-d- a-i s-p-n-a ī-a t-r-k-b- ። ----------------------------------- madirīdi abi sipanya īya tirikebi ።
Ŝi parolas la hispanan. ን- -ፓ-----ት--- ። ን_ ስ__ እ_ ት___ ። ን- ስ-ኛ እ- ት-ረ- ። ---------------- ንሳ ስፓኛ እያ ትዛረብ ። 0
nisa sip-nya--y--t--ar-b--። n___ s______ i__ t_______ ። n-s- s-p-n-a i-a t-z-r-b- ። --------------------------- nisa sipanya iya tizarebi ።
Petro kaj Marta estas el Berlino. ጴ-ሮ-ን-ማ-ታ- ካ----ሊን -ዮ-። ጴ____ ማ___ ካ_ በ___ እ___ ጴ-ሮ-ን ማ-ታ- ካ- በ-ሊ- እ-ም- ----------------------- ጴጥሮስን ማርታን ካብ በርሊን እዮም። 0
p’-t-irosi-i-m----an- ka-- --ril--i-i-om-። p___________ m_______ k___ b_______ i_____ p-ē-’-r-s-n- m-r-t-n- k-b- b-r-l-n- i-o-i- ------------------------------------------ p’ēt’irosini maritani kabi berilīni iyomi።
Berlino situas en Germanujo. በ--- ኣብ--ር-ን እያ ትር--። በ___ ኣ_ ጀ___ እ_ ት____ በ-ሊ- ኣ- ጀ-መ- እ- ት-ከ-። --------------------- በርሊን ኣብ ጀርመን እያ ትርከብ። 0
be-ilīni-----jer----i --a-t---keb-። b_______ a__ j_______ i__ t________ b-r-l-n- a-i j-r-m-n- i-a t-r-k-b-። ----------------------------------- berilīni abi jerimeni iya tirikebi።
Ĉu ambaŭ vi parolas la germanan? ን----- -ልተ-ም -ር-ን--ትዛረ--ዶ? ን_____ ክ____ ጀ____ ት___ ዶ_ ን-ኻ-ኩ- ክ-ተ-ም ጀ-መ-ኛ ት-ረ- ዶ- -------------------------- ንስኻትኩም ክልተኹም ጀርመንኛ ትዛረቡ ዶ? 0
n-s-ẖ-ti-u-i--ilite-̱um---e-imen---- t-z-r-bu-d-? n___________ k_________ j__________ t_______ d__ n-s-h-a-i-u-i k-l-t-h-u-i j-r-m-n-n-a t-z-r-b- d-? -------------------------------------------------- nisiẖatikumi kiliteẖumi jerimeninya tizarebu do?
Londono estas ĉefurbo. ሎን-- ----ርእሰ--ተማ -ያ። ሎ___ ሓ__ ር______ እ__ ሎ-ዶ- ሓ-ቲ ር-ሰ-ከ-ማ እ-። -------------------- ሎንዶን ሓንቲ ርእሰ-ከተማ እያ። 0
l-nidon- ḥanit- ri--s-----e-a----። l_______ ḥ_____ r____________ i___ l-n-d-n- h-a-i-ī r-’-s---e-e-a i-a- ----------------------------------- lonidoni ḥanitī ri’ise-ketema iya።
Madrido kaj Berlino ankaŭ estas ĉefurboj. ማ---ን ---ን---- ርእ--ኸተማ----የን። ማ____ በ____ ው_ ር________ እ___ ማ-ሪ-ን በ-ሊ-ን ው- ር-ሰ-ኸ-ማ-ት እ-ን- ----------------------------- ማድሪድን በርሊንን ውን ርእሰ-ኸተማታት እየን። 0
m---r--in--b--i-īnin--win--r---se-ẖ--e----t- i--n-። m_________ b_________ w___ r________________ i_____ m-d-r-d-n- b-r-l-n-n- w-n- r-’-s---̱-t-m-t-t- i-e-i- ---------------------------------------------------- madirīdini berilīnini wini ri’ise-ẖetematati iyeni።
Ĉefurboj estas grandaj kaj bruaj. እዘ- -እሰ-ከተ-ታት-ዓበይትን-ዓው ዝበላ--እ-ን። እ__ ር________ ዓ____ ዓ_ ዝ___ እ___ እ-ን ር-ሰ-ከ-ማ-ት ዓ-ይ-ን ዓ- ዝ-ላ- እ-ን- -------------------------------- እዘን ርእሰ-ከተማታት ዓበይትን ዓው ዝበላን እየን። 0
iz--i-r-’-se-k---ma-a-i -abeyiti-i-‘a---zi--l-ni--yeni። i____ r________________ ‘_________ ‘___ z_______ i_____ i-e-i r-’-s---e-e-a-a-i ‘-b-y-t-n- ‘-w- z-b-l-n- i-e-i- ------------------------------------------------------- izeni ri’ise-ketematati ‘abeyitini ‘awi zibelani iyeni።
Francujo situas en Eŭropo. ፍ--ሳ -ብ--ው-ጳ-እ- ት--ብ-። ፍ___ ኣ_ ኤ___ እ_ ት___ ። ፍ-ን- ኣ- ኤ-ሮ- እ- ት-ከ- ። ---------------------- ፍራንሳ ኣብ ኤውሮጳ እያ ትርከብ ። 0
fir-n----a-- -w-r--’--iy- -i-i--b- ። f_______ a__ ē_______ i__ t_______ ። f-r-n-s- a-i ē-i-o-’- i-a t-r-k-b- ። ------------------------------------ firanisa abi ēwirop’a iya tirikebi ።
Egiptujo situas en Afriko. ግ-ጺ ኣብ ኣ--ቃ -ያ--ር-- ። ግ__ ኣ_ ኣ___ እ_ ት___ ። ግ-ጺ ኣ- ኣ-ሪ- እ- ት-ከ- ። --------------------- ግብጺ ኣብ ኣፍሪቃ እያ ትርከብ ። 0
gib---’--ab- af-r-k’- -y- --rik-b- ። g_______ a__ a_______ i__ t_______ ። g-b-t-’- a-i a-i-ī-’- i-a t-r-k-b- ። ------------------------------------ gibits’ī abi afirīk’a iya tirikebi ።
Japanujo situas en Azio. ጃ-ን -ብ ኤ-- -- -ር---። ጃ__ ኣ_ ኤ__ እ_ ት___ ። ጃ-ን ኣ- ኤ-ያ እ- ት-ከ- ። -------------------- ጃፓን ኣብ ኤስያ እያ ትርከብ ። 0
ja-ani---- ēs-ya iy- ti-ike-- ። j_____ a__ ē____ i__ t_______ ። j-p-n- a-i ē-i-a i-a t-r-k-b- ። ------------------------------- japani abi ēsiya iya tirikebi ።
Kanado situas en Nordameriko. ካናዳ--- -ሜ--ኣ-ሪካ-እ---ርከብ-። ካ__ ኣ_ ሰ_______ እ_ ት___ ። ካ-ዳ ኣ- ሰ-ን-ኣ-ሪ- እ- ት-ከ- ። ------------------------- ካናዳ ኣብ ሰሜን-ኣመሪካ እያ ትርከብ ። 0
k-nad- --i s-m-----m-r-k- i-a--i---e-i ። k_____ a__ s_____________ i__ t_______ ። k-n-d- a-i s-m-n---m-r-k- i-a t-r-k-b- ። ---------------------------------------- kanada abi semēni-amerīka iya tirikebi ።
Panamo situas en Centrameriko. ፓናማ ኣ- -እከል-ኣ-ሪካ እያ ት-ከብ-። ፓ__ ኣ_ ማ________ እ_ ት___ ። ፓ-ማ ኣ- ማ-ከ---መ-ካ እ- ት-ከ- ። -------------------------- ፓናማ ኣብ ማእከል-ኣመሪካ እያ ትርከብ ። 0
p--am- --i-m-’ikel--a-erī---iya---rik-bi ። p_____ a__ m_______________ i__ t_______ ። p-n-m- a-i m-’-k-l---m-r-k- i-a t-r-k-b- ። ------------------------------------------ panama abi ma’ikeli-amerīka iya tirikebi ።
Brazilo situas en Sudameriko. ብ-ዚ---ብ ደቡብ----ካ ------ብ-። ብ___ ኣ_ ደ_______ እ_ ት___ ። ብ-ዚ- ኣ- ደ-ብ-ኣ-ሪ- እ- ት-ከ- ። -------------------------- ብራዚል ኣብ ደቡብ-ኣመሪካ እያ ትርከብ ። 0
bir----i-ab--d-------mer-ka --a ti-i--bi ። b_______ a__ d_____________ i__ t_______ ። b-r-z-l- a-i d-b-b---m-r-k- i-a t-r-k-b- ። ------------------------------------------ birazīli abi debubi-amerīka iya tirikebi ።

Lingvoj kaj dialektoj

Estas inter 6000 kaj 7000 malsamaj lingvoj en la mondo. La nombro de dialektoj kompreneble multe pli altas. Sed kio diferencigas lingvon de dialekto? Dialektoj ĉiam havas klaran lokligitan kolorecon. Ili do apartenas al la regionaj lingvaj variaĵoj. Tio signifas ke la dialektoj estas la lingvoformo kun la plej malvasta areo. Ĝenerale la dialektoj estas nur parolataj, ne skribataj. Ili konsistigas propran lingvan sistemon. Kaj ili sekvas siajn proprajn regulojn. Teorie ĉiu lingvo povas naski senliman nombron de dialektoj. Ĉiuj dialektoj originas el la norma lingvo. La norman lingvon komprenas ĉiuj anoj de lando. Per ĝi ankaŭ parolantoj de malproksimega dialekto povas komuniki. Preskaŭ ĉiuj dialektoj pli kaj pli malgraviĝas. En la urboj oni apenaŭ plu aŭdas dialektojn. Ankaŭ en la profesia vivo oni ĝenerale parolas la norman lingvon. Tial dialektparolantojn oni ofte konsideras kamparaj kaj malkleraj. Ili tamen troveblas en ĉiuj sociaj tavoloj. La dialektparolantoj do ne estas malpli inteligentaj ol la aliaj. Tute male! Kiu dialekte parolas, tiu havas multajn avantaĝojn. Ekzemple en lingvokurso. La dialektparolantoj scias ke ekzistas malsamaj lingvaj formoj. Kaj ili lernis rapide ŝanĝi inter lingvaj stiloj. Tial pli kompetentas la dialektparolantoj pri stilvariado. Ili sentas tion, kiu lingvostilo taŭgas por kiu situacio. Tio estas eĉ science pruvita. Do kuraĝu uzi dialekton - tio indas!