Frazlibro

eo Konjunkcioj 4   »   ti መስተጻምር 4

97 [naŭdek sep]

Konjunkcioj 4

Konjunkcioj 4

97 [ተስዓንሸውዓተን]

97 [tesi‘anishewi‘ateni]

መስተጻምር 4

[mesitets’amiri 4]

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto tigrinjo Ludu Pli
Li endormiĝis kvankam la televidilo estis ŝaltita. ተ-ቪዦን---ሊዑ---፣ድቃ- ---ዎ፣ ። ተ---- ተ--- ከ----- ወ---- ። ተ-ቪ-ን ተ-ሊ- ከ-፣-ቃ- ወ-ዱ-፣ ። ------------------------- ተለቪዦን ተወሊዑ ከሎ፣ድቃስ ወሲዱዎ፣ ። 0
tele---h--i -e---ī‘u k------k’-si----ī----፣ ። t---------- t------- k----------- w-------- ። t-l-v-z-o-i t-w-l-‘- k-l-፣-i-’-s- w-s-d-w-፣ ። --------------------------------------------- televīzhoni tewelī‘u kelo፣dik’asi wesīduwo፣ ።
Li ankoraŭ restis kvankam jam malfruis. መ----ንከሎ- ገ---ይከ--። መ-- እ---- ገ- ኣ----- መ-ዩ እ-ከ-፣ ገ- ኣ-ከ-ን- ------------------- መስዩ እንከሎ፣ ገና ኣይከደን። 0
mes--- in----o--gena ---k-deni። m----- i------- g--- a--------- m-s-y- i-i-e-o- g-n- a-i-e-e-i- ------------------------------- mesiyu inikelo፣ gena ayikedeni።
Li ne venis kvankam ni fiksis rendevuon. ተቋጺ-ና----ለ--- ኣ---ን ። ተ---- እ---- ፣ ኣ---- ። ተ-ጺ-ና እ-ከ-ና ፣ ኣ-መ-ን ። --------------------- ተቋጺርና እንከለና ፣ ኣይመጸን ። 0
tek’-a----r------i-e--na-፣----m--s’eni-። t------------- i-------- ፣ a---------- ። t-k-w-t-’-r-n- i-i-e-e-a ፣ a-i-e-s-e-i ። ---------------------------------------- tek’wats’īrina inikelena ፣ ayimets’eni ።
La televidilo estis ŝaltita. Li tamen endormiĝis. እቲ ተ-ቪ-ን-ተወ----ሩ- ኮ-ኑ--- ድቃስ-ወሲ--። እ- ተ---- ተ--- ኔ-- ኮ-- ግ- ድ-- ወ---- እ- ተ-ቪ-ን ተ-ሊ- ኔ-፣ ኮ-ኑ ግ- ድ-ስ ወ-ዱ-። ---------------------------------- እቲ ተለቪዦን ተወሊዑ ኔሩ፣ ኮይኑ ግን ድቃስ ወሲዱዎ። 0
it--te-e---ho-i-tew--ī‘- nēr---k--i-- g-n- -i-’as---es-duw-። i-- t---------- t------- n---- k----- g--- d------ w-------- i-ī t-l-v-z-o-i t-w-l-‘- n-r-፣ k-y-n- g-n- d-k-a-i w-s-d-w-። ------------------------------------------------------------ itī televīzhoni tewelī‘u nēru፣ koyinu gini dik’asi wesīduwo።
Jam malfruis. Li tamen ankoraŭ restis. መሲ--እዩ-ኔ-- ኮይኑ-ግን ገ--ኣይከ--። መ-- እ- ኔ-- ኮ-- ግ- ገ- ኣ----- መ-ዩ እ- ኔ-። ኮ-ኑ ግ- ገ- ኣ-ከ-ን- --------------------------- መሲዩ እዩ ኔሩ። ኮይኑ ግን ገና ኣይከደን። 0
m------iy--n-r-- k----u g-n--g-n- -yiked--i። m----- i-- n---- k----- g--- g--- a--------- m-s-y- i-u n-r-። k-y-n- g-n- g-n- a-i-e-e-i- -------------------------------------------- mesīyu iyu nēru። koyinu gini gena ayikedeni።
Ni fiksis rendevuon. Li tamen ne venis. ተቋ--ና--ርና። -ን--ኮነ--ን--ይ-ጸን ። ተ---- ኔ--- እ-- ኮ- ግ- ኣ---- ። ተ-ጺ-ና ኔ-ና- እ-ተ ኮ- ግ- ኣ-መ-ን ። ---------------------------- ተቋጺርና ኔርና። እንተ ኮነ ግን ኣይመጸን ። 0
t----a--’īrina-n-ri-a- -ni-e -o-e-gin- a-im--s---- ። t------------- n------ i---- k--- g--- a---------- ። t-k-w-t-’-r-n- n-r-n-። i-i-e k-n- g-n- a-i-e-s-e-i ። ---------------------------------------------------- tek’wats’īrina nērina። inite kone gini ayimets’eni ።
Kvankam li ne havas stirpermesilon, li stiras. ሽ--ኳ --ድ--ዘወ- -ይ--- እ-በ- --መ-- ይ-ውር --። ሽ--- ፍ-- መ--- ኣ---- እ--- ፣ መ-- ይ--- ኢ-- ሽ-‘- ፍ-ድ መ-ወ- ኣ-ሃ-ዎ እ-በ- ፣ መ-ና ይ-ው- ኢ-። --------------------------------------- ሽሕ‘ኳ ፍቓድ መዘወሪ ኣይሃልዎ እምበር ፣ መኪና ይዝውር ኢዩ። 0
sh-------- f---’ad- -e-e-e-ī a------wo i--b--- - mekīna yiz-wir- -y-። s--------- f------- m------- a-------- i------ ፣ m----- y------- ī--- s-i-̣-‘-w- f-k-’-d- m-z-w-r- a-i-a-i-o i-i-e-i ፣ m-k-n- y-z-w-r- ī-u- --------------------------------------------------------------------- shiḥi‘kwa fiḵ’adi mezewerī ayihaliwo imiberi ፣ mekīna yiziwiri īyu።
Kvankam la vojo glitigas, li rapide veturas. ሽ-‘- -ር-ያ--ማ--ከ--ቀልጢፉ -ዩ ዝዝውር። ሽ--- ጽ--- ለ-- ከ- ቀ--- እ- ዝ---- ሽ-‘- ጽ-ግ- ለ-ጽ ከ- ቀ-ጢ- እ- ዝ-ው-። ------------------------------ ሽሕ‘ኳ ጽርግያ ለማጽ ከሎ ቀልጢፉ እዩ ዝዝውር። 0
sh-ḥi-kw- -s-i--g--- --m-ts’- --lo -’el-t-ī-------z-z-wi--። s--------- t--------- l------- k--- k--------- i-- z-------- s-i-̣-‘-w- t-’-r-g-y- l-m-t-’- k-l- k-e-i-’-f- i-u z-z-w-r-። ------------------------------------------------------------ shiḥi‘kwa ts’irigiya lemats’i kelo k’elit’īfu iyu ziziwiri።
Kvankam li ebrias, li biciklas. ሰ-- ---ብሽግ-- ይ-ው-። ሰ-- ከ- ብ---- ይ---- ሰ-ሩ ከ- ብ-ግ-ታ ይ-ው-። ------------------ ሰኺሩ ከሎ ብሽግለታ ይዝውር። 0
s---īr- ke-- b--higile-a--i---i--። s------ k--- b---------- y-------- s-h-ī-u k-l- b-s-i-i-e-a y-z-w-r-። ---------------------------------- seẖīru kelo bishigileta yiziwiri።
Li ne havas stirpermesilon. Li tamen stiras. ፍ-ድ መ-ወ----ሉን። ----ግ- ይዝ-ር -ዩ ። ፍ-- መ--- የ---- ኮ-- ግ- ይ--- ኢ- ። ፍ-ድ መ-ወ- የ-ሉ-። ኮ-ኑ ግ- ይ-ው- ኢ- ። ------------------------------- ፍቓድ መዘወሪ የብሉን። ኮይኑ ግን ይዝውር ኢዩ ። 0
f-ḵ’ad--m--ew-rī y---l-ni- ------ gini y-zi-i-i -yu ። f------- m------- y-------- k----- g--- y------- ī-- ። f-k-’-d- m-z-w-r- y-b-l-n-። k-y-n- g-n- y-z-w-r- ī-u ። ------------------------------------------------------ fiḵ’adi mezewerī yebiluni። koyinu gini yiziwiri īyu ።
La vojo glitigas. Li tamen rapide veturas. እ- -ር-ያ--ማጽ---።--ን-ኾነ-ግ- -----እዩ-ዝ---። እ- ጽ--- ለ-- እ-- እ---- ግ- ቀ--- እ- ዝ---- እ- ጽ-ግ- ለ-ጽ እ-። እ-ተ-ነ ግ- ቀ-ጢ- እ- ዝ-ው-። -------------------------------------- እቲ ጽርግያ ለማጽ እዩ። እንተኾነ ግን ቀልጢፉ እዩ ዝዝውር። 0
i-- -s-i------ -em-t-’i iyu--in------n- g-----’-l-t-ī-u---u--iz-wi--። i-- t--------- l------- i--- i--------- g--- k--------- i-- z-------- i-ī t-’-r-g-y- l-m-t-’- i-u- i-i-e-̱-n- g-n- k-e-i-’-f- i-u z-z-w-r-። --------------------------------------------------------------------- itī ts’irigiya lemats’i iyu። initeẖone gini k’elit’īfu iyu ziziwiri።
Li ebrias. Li tamen biciklas. ን----- እ---ኮይ--ግን---ሽ--ታ---ውር። ን- ሰ-- እ-- ኮ-- ግ- ብ----- ዝ---- ን- ሰ-ሩ እ-። ኮ-ኑ ግ- ብ-ሽ-ለ- ዝ-ው-። ------------------------------ ንሱ ሰኺሩ እዩ። ኮይኑ ግን ብብሽግለታ ዝዝውር። 0
n-s- -e--īru--y-- ---i-u g-n-----i--i-il--a z--iw---። n--- s------ i--- k----- g--- b------------ z-------- n-s- s-h-ī-u i-u- k-y-n- g-n- b-b-s-i-i-e-a z-z-w-r-። ----------------------------------------------------- nisu seẖīru iyu። koyinu gini bibishigileta ziziwiri።
Ŝi ne trovas laboron kvankam ŝi studis. ሽሕ‘ኳ--ማ---ከላ-ቦ---ራሕ-ኣ---ኸ-----። ሽ--- ተ--- ከ- ቦ- ስ-- ኣ-------- ። ሽ-‘- ተ-ሂ- ከ- ቦ- ስ-ሕ ኣ-ት-ኸ-ት-፣ ። ------------------------------- ሽሕ‘ኳ ተማሂራ ከላ ቦታ ስራሕ ኣይትረኸበትን፣ ። 0
shi---‘kwa t-m-hīr--k-la---t--sira-̣---y--i-----be-ini--። s--------- t------- k--- b--- s------ a---------------- ። s-i-̣-‘-w- t-m-h-r- k-l- b-t- s-r-h-i a-i-i-e-̱-b-t-n-፣ ። --------------------------------------------------------- shiḥi‘kwa temahīra kela bota siraḥi ayitireẖebetini፣ ።
Ŝi ne vizitas kuraciston kvankam ŝi havas dolorojn. ቃን---ለ-፣ና- ሓኪ- -----ን እያ፣ ቃ-- ከ----- ሓ-- ኣ----- እ-- ቃ-ዛ ከ-ዋ-ና- ሓ-ም ኣ-ኸ-ድ- እ-፣ ------------------------- ቃንዛ ከለዋ፣ናብ ሓኪም ኣትኸይድን እያ፣ 0
k’-ni-a ke-e--፣nab--ḥ---mi--tih-e--d--i i-a፣ k------ k---------- h------ a----------- i--- k-a-i-a k-l-w-፣-a-i h-a-ī-i a-i-̱-y-d-n- i-a- --------------------------------------------- k’aniza kelewa፣nabi ḥakīmi atiẖeyidini iya፣
Ŝi aĉetas aŭton kvankam ŝi ne havas monon. ፣ገ-ዘ---ይብ--ከ- -ኪና-ት--እ። ፣---- ዘ--- ከ- መ-- ት---- ፣-ን-ብ ዘ-ብ- ከ- መ-ና ት-ዝ-። ----------------------- ፣ገንዘብ ዘይብላ ከላ መኪና ትገዝእ። 0
፣-eni---- ze-ibi-a-ke-- --kī---tig-zi--። ፣-------- z------- k--- m----- t-------- ፣-e-i-e-i z-y-b-l- k-l- m-k-n- t-g-z-’-። ---------------------------------------- ፣genizebi zeyibila kela mekīna tigezi’i።
Ŝi studis. Ŝi tamen ne trovis laboron. ዩኒቨር-ቲ--ዲኣ -ንሳ ዝኾ- ቦ- -ራ- -ይ--ኸ--ን --። ዩ----- ወ-- ከ-- ዝ-- ቦ- ስ-- ኣ------- እ-- ዩ-ቨ-ስ- ወ-ኣ ከ-ሳ ዝ-ነ ቦ- ስ-ሕ ኣ-ት-ኸ-ት- እ-። -------------------------------------- ዩኒቨርስቲ ወዲኣ ከንሳ ዝኾነ ቦታ ስራሕ ኣይትረኸበትን እያ። 0
yu--ve-i-itī-w--ī’--k---sa------n--bo---si--ḥi ay--i--ẖeb--in- i--። y----------- w----- k----- z------ b--- s------ a--------------- i--- y-n-v-r-s-t- w-d-’- k-n-s- z-h-o-e b-t- s-r-h-i a-i-i-e-̱-b-t-n- i-a- --------------------------------------------------------------------- yunīverisitī wedī’a kenisa ziẖone bota siraḥi ayitireẖebetini iya።
Ŝi havas dolorojn. Ŝi tamen ne vizitas kuraciston. ቃ-- ከ------ተኾነ--ን-ና---ኪም -ይት---ን-እያ። ቃ-- ከ--- እ---- ግ- ና- ሓ-- ኣ------ እ-- ቃ-ዛ ከ-ዋ- እ-ተ-ነ ግ- ና- ሓ-ም ኣ-ት-ይ-ን እ-። ------------------------------------ ቃንዛ ከለዋ። እንተኾነ ግን ናብ ሓኪም ኣይትኸይድን እያ። 0
k’----a k-l-w----n-t-ẖ----gi-i-nabi --a-ī-i a-itiẖeyi-i-i ---። k------ k------ i--------- g--- n--- h------ a------------- i--- k-a-i-a k-l-w-። i-i-e-̱-n- g-n- n-b- h-a-ī-i a-i-i-̱-y-d-n- i-a- ---------------------------------------------------------------- k’aniza kelewa። initeẖone gini nabi ḥakīmi ayitiẖeyidini iya።
Ŝi ne havas monon. Ŝi tamen aĉetas aŭton. ን- -ን-ብ-የ--ን---ይኑ ግ--መኪ--ትገ-እ። ን- ገ--- የ---- ኮ-- ግ- መ-- ት---- ን- ገ-ዘ- የ-ላ-። ኮ-ኑ ግ- መ-ና ት-ዝ-። ------------------------------ ንሳ ገንዘብ የብላን። ኮይኑ ግን መኪና ትገዝእ። 0
n----g-----bi--eb--a--።-k----u g-ni ---ī-- t-gezi--። n--- g------- y-------- k----- g--- m----- t-------- n-s- g-n-z-b- y-b-l-n-። k-y-n- g-n- m-k-n- t-g-z-’-። ---------------------------------------------------- nisa genizebi yebilani። koyinu gini mekīna tigezi’i።

La junuloj kaj la maljunuloj malsame lernas

La infanoj relative rapide lernas lingvojn. Tio ĝenerale pli longe daŭras por la plenkreskuloj. Sed la infanoj ne lernas pli bone ol la plenkreskuloj. Ili nur alie lernas. Lernante lingvojn, la cerbo devas aparte multon plenumi. Ĝi devas multajn aferojn paralele lerni. Kiam oni lernas lingvon, ne sufiĉas cerbumi pri ĝi. Oni ankaŭ devas lerni prononci la novajn vortojn. La parolaj organoj tiucele devas lerni novajn movojn. La cerbo devas ankaŭ lerni reagi al novaj situacioj. Komuniki en fremda lingvo estas defio. La plenkreskuloj tamen lernas lingvojn malsame laŭ la aĝo. 20 aŭ 30jaraĝe la homoj ankoraŭ havas lernan kutimon. La lernejaj aŭ studaj jaroj ankoraŭ ne tiom foras en la pasinteco. La cerbo do estas bone trejnita. Ĝi tial povas lerni fremdajn lingvojn trealtnivele. La homoj aĝantaj inter 40 kaj 50 jaroj jam multon lernis. Ilia cerbo profitas el tiu sperto. Ĝi bone povas kombini novajn enhavojn kun malnova scio. Tiuaĝe ĝi plej bone lernas aferojn kiujn ĝi jam konas. Temas ekzemple pri lingvoj similantaj pli frue lernitajn lingvojn. 60 aŭ 70jaraĝe la homoj ĝenerale havas multe da tempo. Ili povas ofte praktiki. Tio aparte gravas por la lingvoj. La maljunuloj aparte bone lernas ekzemple la fremdajn skribojn. Sed oni povas sukcese lerni ĉiuaĝe. La cerbo povas formi novajn nervajn ĉelojn eĉ postpuberaĝe. Kaj tion ĝi cetere ŝatas fari…