Frazlibro

eo Is-tempo 1   »   ti ሕሉፍ 1

81 [okdek unu]

Is-tempo 1

Is-tempo 1

81 [ሰማንያንሓደን]

81 [semaniyaniḥadeni]

ሕሉፍ 1

[ḥilufi 1]

esperanto tigrinjo Ludu Pli
skribi ምጽ-ፍ ምጽሓፍ 0
m---’i-̣a-- mi--------i mits’iḥafi m-t-’i-̣a-i ----’--̣---
Li skribis leteron. ንሱ ሓ- ደ--- ይ--- ኣ-። ንሱ ሓደ ደብዳበ ይጽሕፍ ኣሎ። 0
n--- ḥa-- d------- y---’i-̣i-- a--። ni-- h---- d------- y---------- a--። nisu ḥade debidabe yits’iḥifi alo። n-s- ḥa-e d-b-d-b- y-t-’i-̣i-i a-o። ------̣-----------------’--̣-------።
Kaj ŝi skribis karton. ንሳ--- ሓ- ካ-- ት--- ኣ-። ንሳ‘ውን ሓደ ካርታ ትጽሕፍ ኣላ። 0
n---‘w--- ḥa-- k----- t---’i-̣i-- a--። ni------- h---- k----- t---------- a--። nisa‘wini ḥade karita tits’iḥifi ala። n-s-‘w-n- ḥa-e k-r-t- t-t-’i-̣i-i a-a። ----‘------̣---------------’--̣-------።
legi ኣን-በ ኣንበበ 0
a------ an----e anibebe a-i-e-e -------
Li legis revuon. ንሱ ሓ- ኢ------(መ---) የ--- ኔ-። ንሱ ሓደ ኢሉስትረይት(መጽሔት) የንብብ ኔሩ። 0
n--- ḥa-- ī------------(m---’i-̣ē--) y------- n---። ni-- h---- ī------------(m----------) y------- n---። nisu ḥade īlusitireyiti(mets’iḥēti) yenibibi nēru። n-s- ḥa-e ī-u-i-i-e-i-i(m-t-’i-̣ē-i) y-n-b-b- n-r-። ------̣-----------------(----’--̣---)--------------።
Kaj ŝi legis libron. ንሳ ከ- ሓ- መ--- ተ--- ኔ-። ንሳ ከኣ ሓደ መጽሓፍ ተንብብ ኔራ። 0
n--- k-’a ḥa-- m---’i-̣a-- t------- n---። ni-- k--- h---- m---------- t------- n---። nisa ke’a ḥade mets’iḥafi tenibibi nēra። n-s- k-’a ḥa-e m-t-’i-̣a-i t-n-b-b- n-r-። -------’---̣--------’--̣-----------------።
preni ወሰደ ወሰደ 0
w----- we---e wesede w-s-d- ------
Li prenis cigaredon. ንሱ ሓ- ሽ-- ወ--። ንሱ ሓደ ሽጋራ ወሲዱ። 0
n--- ḥa-- s------ w-----። ni-- h---- s------ w-----። nisu ḥade shigara wesīdu። n-s- ḥa-e s-i-a-a w-s-d-። ------̣------------------።
Ŝi prenis pecon da ĉokolado. ንሳ ሓ- ቍ-- ቾ--- ወ--። ንሳ ሓደ ቍራጽ ቾኮላታ ወሲዳ። 0
n--- ḥa-- k’w-----’i c-------- w-----። ni-- h---- k--------- c-------- w-----። nisa ḥade k’wirats’i chokolata wesīda። n-s- ḥa-e k’w-r-t-’i c-o-o-a-a w-s-d-። ------̣-----’------’------------------።
Li estis malfidela, sed ŝi estis fidela. ንሱ እ-- ኣ----- ፣ ን- ግ- እ--- ኔ-። ንሱ እሙን ኣይነበረን ፣ ንሳ ግን እምንቲ ኔራ። 0
n--- i---- a---------- ፣ n--- g--- i------ n---። ni-- i---- a---------- ፣ n--- g--- i------ n---። nisu imuni ayinebereni ፣ nisa gini iminitī nēra። n-s- i-u-i a-i-e-e-e-i ፣ n-s- g-n- i-i-i-ī n-r-። -----------------------፣-----------------------።
Li estis maldiligenta, sed ŝi estis diligenta. ንሱ ህ-- ኔ-- ን- ግ- ት--- ኔ-። ንሱ ህኩይ ኔሩ፣ ንሳ ግን ትግህቲ ኔራ። 0
n--- h----- n---፣ n--- g--- t------- n---። ni-- h----- n---- n--- g--- t------- n---። nisu hikuyi nēru፣ nisa gini tigihitī nēra። n-s- h-k-y- n-r-፣ n-s- g-n- t-g-h-t- n-r-። ----------------፣------------------------።
Li estis malriĉa, sed ŝi estis riĉa. ንሱ ድ- ኔ-- ን- ግ- ሃ--- ኢ- ኔ-፣ ንሱ ድኻ ኔሩ፣ ንሳ ግን ሃብታም ኢያ ኔራ፣ 0
n--- d--̱a n---፣ n--- g--- h------- ī-- n---፣ ni-- d---- n---- n--- g--- h------- ī-- n---፣ nisu diẖa nēru፣ nisa gini habitami īya nēra፣ n-s- d-ẖa n-r-፣ n-s- g-n- h-b-t-m- ī-a n-r-፣ --------̱------፣----------------------------፣
Li ne havis monon, sed male ŝuldojn. ንሱ ገ--- ኣ------ ዕ------- ኔ--። ንሱ ገንዘብ ኣይነበሮን፣ ዕዳታት‘ምበር ኔሩዎ። 0
n--- g------- a----------፣ ‘i------‘m----- n-----። ni-- g------- a----------- ‘-------------- n-----። nisu genizebi ayineberoni፣ ‘idatati‘miberi nēruwo። n-s- g-n-z-b- a-i-e-e-o-i፣ ‘i-a-a-i‘m-b-r- n-r-w-። -------------------------፣-‘-------‘-------------።
Li ne estis bonŝanca, sed male malbonŝanca. ሕማ- ዕ------ ጽ-- ዕ-- ኣ----- ። ሕማቕ ዕድል‘ምበር ጽቡቅ ዕድል ኣይነበሮን ። 0
ḥi---̱’i ‘i----‘m----- t-’i---’i ‘i---- a---------- ። ḥ------- ‘------------ t-------- ‘----- a---------- ። ḥimaḵ’i ‘idili‘miberi ts’ibuk’i ‘idili ayineberoni ። ḥi-a-̱’i ‘i-i-i‘m-b-r- t-’i-u-’i ‘i-i-i a-i-e-e-o-i ። -̣----̱’--‘-----‘---------’----’--‘------------------።
Li ne havis sukceson, sed male malsukceson. ውድ------ ዓ-- ኣ----- ። ውድቐት‘ምበር ዓወት ኣይነበሮን ። 0
w----̱’e--‘m----- ‘a---- a---------- ። wi--------------- ‘----- a---------- ። widiḵ’eti‘miberi ‘aweti ayineberoni ። w-d-ḵ’e-i‘m-b-r- ‘a-e-i a-i-e-e-o-i ። -----̱’---‘-------‘------------------።
Li ne estis kontenta, sed male malkontenta. ዘይ------- ድ-- ኣ-----። ዘይድሱት‘ምበር ድሱት ኣይነበረን። 0
z---------‘m----- d----- a----------። ze--------------- d----- a----------። zeyidisuti‘miberi disuti ayinebereni። z-y-d-s-t-‘m-b-r- d-s-t- a-i-e-e-e-i። ----------‘-------------------------።
Li ne estis feliĉa, sed male malfeliĉa. ዘይ--- ‘--- ሕ-- ኣ----- ። ዘይሕጉስ ‘ምበር ሕጉስ ኣይነበረን ። 0
z----̣i---- ‘m----- ḥi---- a---------- ። ze--------- ‘------ h------ a---------- ። zeyiḥigusi ‘miberi ḥigusi ayinebereni ። z-y-ḥi-u-i ‘m-b-r- ḥi-u-i a-i-e-e-e-i ። -----̣------‘--------̣------------------።
Li ne estis simpatia, sed male malsimpatia. ጨካ----- ር--- ኣ----- ። ጨካን‘ምበር ርህሩህ ኣይነበረን ። 0
c-’e----‘m----- r------- a---------- ። ch------------- r------- a---------- ። ch’ekani‘miberi rihiruhi ayinebereni ። c-’e-a-i‘m-b-r- r-h-r-h- a-i-e-e-e-i ። --’-----‘----------------------------።

Kiel la infanoj lernas korekte paroli

Ekde sia naskiĝo la homo komunikas kun aliuloj. La beboj krias kiam ili volas ion. Kelkmonataĝe ili jam kapablas diri simplajn vortojn. Ĉirkaŭdujaraĝe ili parolas per trivortaj frazoj. Ne influeblas la momento kiam la infanoj komencas paroli. Sed influeblas kiel bone la infanoj lernas sian gepatran lingvon! Oni tamen devas tiucele atenti kelkajn aferojn. Precipe gravas ke la infano ĉiam estu motivita. Ĝi devas ekkompreni ke ĝi parolante ion atingas. La beboj ĝojas ricevi rideton kiel pozitivan reagon. La pli aĝaj infanoj serĉas la dialogon kun sia ĉirkaŭaĵo. Ili modeligas la lingvon de la apudaj homoj. Tial gravas la lingva nivelo de la gepatroj kaj edukantoj. La infanoj devas ankaŭ lerni ke la lingvo estas valora! Sed ili tiuokaze ĉiam amuziĝu. Laŭte legi al infanoj montras al ili kiel ekscita lingvo povas esti. La gepatroj ankaŭ havu aktivaĵojn kun sia infano kiel eble plej ofte. Kiam infano multon travivas, ĝi volas paroli pri tio. Dulingve kreskantaj infanoj bezonas fiksitajn regulojn. Ili devas scii, kiu lingvo parolendas kun kiu. Ilia cerbo tiel povas lerni kiel diferencigi ambaŭ lingvojn. Kiam la infanoj enlernejiĝas, ilia lingvo modifiĝas. Ili lernas novan ordinaran lingvon. Tiam gravas ke la gepatroj atentu la parolmanieron de sia infano. Esploroj montras ke la unua lingvo porĉiame markas la cerbon. Tio, kion ni infanaĝe lernas, akompanas nin la tutan vivon. Kiu sian gepatran lingvon infanaĝe bone lernas, tiu poste profitas el tio. Li pli rapide kaj pli bone lernas novajn aferojn, ne nur fremdajn lingvojn…