Ո-տ----է կա---ռ-:
Ո_____ է կ_______
Ո-տ-՞- է կ-ն-ա-ը-
-----------------
Որտե՞ղ է կանգառը: 0 V--te՞-h --kan---ryV_______ e k_______V-r-e-g- e k-n-a-r--------------------Vorte՞gh e kangarry
Ո՞ր ավ--բ--ս- է մ---ո-մ---պի քա-ա-ի--ե-տ-ո-:
Ո__ ա________ է մ______ դ___ ք_____ կ_______
Ո-ր ա-տ-բ-ւ-ն է մ-կ-ո-մ դ-պ- ք-ղ-ք- կ-ն-ր-ն-
--------------------------------------------
Ո՞ր ավտոբուսն է մեկնում դեպի քաղաքի կենտրոն: 0 VO-r-avto-usn e-me--u- --pi-k’---ak-i k-ntronV___ a_______ e m_____ d___ k________ k______V-՞- a-t-b-s- e m-k-u- d-p- k-a-h-k-i k-n-r-n---------------------------------------------VO՞r avtobusn e meknum depi k’aghak’i kentron
Պ--տ- է-փո-ե---վտ---ւ--:
Պ____ է փ____ ա_________
Պ-՞-ք է փ-խ-լ ա-տ-բ-ւ-ը-
------------------------
Պե՞տք է փոխել ավտոբուսը: 0 Pe---- e p-v--he--a-t-b--yP_____ e p_______ a_______P-՞-k- e p-v-k-e- a-t-b-s---------------------------Pe՞tk’ e p’vokhel avtobusy
Դուք-պետք - -յստեղ-----ք:
Դ___ պ___ է ա_____ ի_____
Դ-ւ- պ-տ- է ա-ս-ե- ի-ն-ք-
-------------------------
Դուք պետք է այստեղ իջնեք: 0 Du-- p---’-- a--t--- ----k’D___ p____ e a______ i_____D-k- p-t-’ e a-s-e-h i-n-k----------------------------Duk’ petk’ e aystegh ijnek’
Ե՞ր--- --կ-----վերջի- -րա-վ---:
Ե___ է մ______ վ_____ տ________
Ե-ր- է մ-կ-ո-մ վ-ր-ի- տ-ա-վ-յ-:
-------------------------------
Ե՞րբ է մեկնում վերջին տրամվայը: 0 Y-՞-- - me--um v-rji- tra--ayyY____ e m_____ v_____ t_______Y-՞-b e m-k-u- v-r-i- t-a-v-y-------------------------------Ye՞rb e meknum verjin tramvayy
Ե-րբ է-մեկն-----ե-ջ-ն --տոբու-ը:
Ե___ է մ______ վ_____ ա_________
Ե-ր- է մ-կ-ո-մ վ-ր-ի- ա-տ-բ-ւ-ը-
--------------------------------
Ե՞րբ է մեկնում վերջին ավտոբուսը: 0 Y---b ----k--- v--j-n a-t--usyY____ e m_____ v_____ a_______Y-՞-b e m-k-u- v-r-i- a-t-b-s-------------------------------Ye՞rb e meknum verjin avtobusy
Klaras kial ni parolas unuj kun la aliaj.
Ni volas interŝanĝi ideojn kaj interkompreniĝi.
Sed malpli klaras kiel precize la lingvo estiĝis.
Prie ekzistas diversaj teorioj.
Sed estas certe ke la lingvo estas tre malnova fenomeno.
Antaŭkondiĉo por paroli estis iuj korpaj karakterizaĵoj.
Ili estis necesaj por ke ni povu formi sonojn.
La neandertalhomoj jam kapablis uzi sian voĉon.
Ili tiel povis distingiĝi de la bestoj.
Krome, gravis laŭta kaj firma voĉo por defendi sin.
Per ĝi oni povis minaci aŭ timigi malamikojn.
Tiam oni jam fabrikis ilojn kaj estigis fajron.
Tiu scio iel transdonendis.
La parolo ankaŭ gravis por grupe ĉasi.
Tutsimpla interkompreniĝo jam ekzistis antaŭ 2 milionoj da jaroj.
La unuaj lingvaj eroj estis la signoj kaj la gestoj.
Sed la homoj volis kompreniĝi ankaŭ en la mallumo.
Aldone ili devis povi paroli unuj kun la aliaj sen reciproka rigardo.
Tial disvolviĝis la voĉo, kiu anstataŭis la signojn.
La lingvo en la nuntempa senco aĝas je almenaŭ 50 000 jaroj.
Forlasante Afrikon la
homo sapiens
disvastigis ĝin tutmonde.
En la diversaj regionoj disiĝis la lingvoj unuj de la aliaj.
Tio signifas ke estiĝis malsamaj lingvaj familioj.
Ili tamen enhavis nur la fundamentojn de lingvaj sistemoj.
La unuaj lingvoj estis multe malpli kompleksaj ol la nuntempaj lingvoj.
Ili plu evoluis per la gramatiko, la fonologio kaj la semantiko.
Eblus diri ke malsamaj lingvoj estas malsamaj solvoj.
Sed ĉiam samis la problemo : kiel mi montru kion mi pensas?