Я-х-т-в----- -------б --н-, ---ь-л-ска.
Я х---- б- / х----- б м---- б----------
Я х-т-в б- / х-т-л- б м-н-, б-д---а-к-.
---------------------------------------
Я хотів би / хотіла б меню, будь-ласка. 0 Y---ho--- by-/ kh----- b-m--yu--bud--l--ka.Y- k----- b- / k------ b m----- b----------Y- k-o-i- b- / k-o-i-a b m-n-u- b-d---a-k-.-------------------------------------------YA khotiv by / khotila b menyu, budʹ-laska.
Я --в--ив---ви---- пи-о.
Я б в---- / в----- п----
Я б в-п-в / в-п-л- п-в-.
------------------------
Я б випив / випила пиво. 0 YA b -yp------ypyla--y-o.Y- b v---- / v----- p----Y- b v-p-v / v-p-l- p-v-.-------------------------YA b vypyv / vypyla pyvo.
Я --в-пив ---ип--а---не--л--- в-д-.
Я б в---- / в----- м--------- в----
Я б в-п-в / в-п-л- м-н-р-л-н- в-д-.
-----------------------------------
Я б випив / випила мінеральну воду. 0 YA ----p-v - -y-y-a minera-ʹn- --d-.Y- b v---- / v----- m--------- v----Y- b v-p-v / v-p-l- m-n-r-l-n- v-d-.------------------------------------YA b vypyv / vypyla mineralʹnu vodu.
Я б -ип-в-/ вип-ла -о--р----вий-сі-.
Я б в---- / в----- п----------- с---
Я б в-п-в / в-п-л- п-м-р-н-е-и- с-к-
------------------------------------
Я б випив / випила помаранчевий сік. 0 YA----y----/ -ypy-a -omar-nchev-y----k.Y- b v---- / v----- p------------- s---Y- b v-p-v / v-p-l- p-m-r-n-h-v-y- s-k----------------------------------------YA b vypyv / vypyla pomaranchevyy̆ sik.
Я --в--и- ---и---а---ву.
Я б в---- / в----- к----
Я б в-п-в / в-п-л- к-в-.
------------------------
Я б випив / випила каву. 0 Y--b---------vy--l- ---u.Y- b v---- / v----- k----Y- b v-p-v / v-p-l- k-v-.-------------------------YA b vypyv / vypyla kavu.
Я---в---в -----и-- кав--з----ок-м.
Я б в---- / в----- к--- з м-------
Я б в-п-в / в-п-л- к-в- з м-л-к-м-
----------------------------------
Я б випив / випила каву з молоком. 0 Y--b v-p---- vypyl- --vu-------k--.Y- b v---- / v----- k--- z m-------Y- b v-p-v / v-p-l- k-v- z m-l-k-m------------------------------------YA b vypyv / vypyla kavu z molokom.
З -укром, --д---а-ка.
З ц------ б----------
З ц-к-о-, б-д---а-к-.
---------------------
З цукром, будь-ласка. 0 Z -s-kr--, -u-ʹ--ask-.Z t------- b----------Z t-u-r-m- b-d---a-k-.----------------------Z tsukrom, budʹ-laska.
Я---ч----ю---ли---о-.
Я х--- ч-- з л-------
Я х-ч- ч-ю з л-м-н-м-
---------------------
Я хочу чаю з лимоном. 0 YA -hoc-u--ha-u - ly--n-m.Y- k----- c---- z l-------Y- k-o-h- c-a-u z l-m-n-m---------------------------YA khochu chayu z lymonom.
Я хочу --ю---мо-ок-м.
Я х--- ч-- з м-------
Я х-ч- ч-ю з м-л-к-м-
---------------------
Я хочу чаю з молоком. 0 YA -h-ch--chayu-------kom.Y- k----- c---- z m-------Y- k-o-h- c-a-u z m-l-k-m---------------------------YA khochu chayu z molokom.
Я--- м-ю --де--и.
Я н- м-- в-------
Я н- м-ю в-д-л-и-
-----------------
Я не маю виделки. 0 Y--n--m--- v---l-y.Y- n- m--- v-------Y- n- m-y- v-d-l-y--------------------YA ne mayu vydelky.
Я--е-ма--н---.
Я н- м-- н----
Я н- м-ю н-ж-.
--------------
Я не маю ножа. 0 YA -e ma-u no---.Y- n- m--- n-----Y- n- m-y- n-z-a------------------YA ne mayu nozha.
Я------ю--ожки.
Я н- м-- л-----
Я н- м-ю л-ж-и-
---------------
Я не маю ложки. 0 Y--ne-m-yu-lozhky.Y- n- m--- l------Y- n- m-y- l-z-k-.------------------YA ne mayu lozhky.
ყველა ენას აქვს განსაკუთრებული თვისებები.
მაგრამ ზოგიერთს ასევე აქვს მახასიათებლები, რომლებიც მთელ მსოფლიოში უნიკალურია.
ამ ენებს შორის არის ტრიო.
ტრიო არის ადგილობრივი ამერიკული ენა სამხრეთ ამერიკაში.
ამ ენაზე დაახლოებით 2,000 ადამიანი ლაპარაკობს ბრაზილიასა და სურინამში.
ტრიოს განსაკუთრებულობა მის გრამატიკაშია.
რადგან ტრიო მასზე მოლაპარაკეებს ყოველთვის სიმართლის თქმას აიძულებს.
ამის მიზეზია ე. წ. ფრუსტრაციული დაბოლოება.
ტრიოში ეს დაბოლოება ზმნებს ემატება.
ის მიუთითებს, თუ რამდენად მართალია წინადადება.
მარტივი მაგალითი განმარტავს, თუ როგორ ხდება ეს რეალობაში.
მაგალითად, ავიღოთ წინადადება
ბავშვი სკოლაში წავიდა.
ტრიოში მოლაპარაკემ ზმნას კონკრეტული დაბოლოება უნდა დაამატოს.
ამ დაბოლოების საშუალებით ის შეძლებს გადმოსცეს, ნახა თუ არა ბავშვი თვითონ.
მაგრამ მას ასევე შეუძლია გამოხატოს, რომ მან ეს გაიგო მხოლოდ სხვებთან ლაპარაკის შემდეგ.
ან ის ამბობს დაბოლოების საშუალებით, რომ მან იცის, რომ ეს ტყუილია.
ასე რომ, მოლაპარაკე პასუხისმგებლობით უნდა მოეკიდოს იმას, რასაც ლაპარაკობს.
ე. ი. მან უნდა გადმოსცეს ლაპარაკისას, თუ რამდენად მართალია მისი ნათქვამი.
ამგვარად ის ვერაფერს შეინახავს საიდუმლოდ და ვერაფერს შეალამაზებს.
თუ ტრიოზე მოლაპარაკე დაბოლოებას ღიად დატოვებს, ის მატყუარად ითვლება.
სურინამში ოფიციალური ენა ჰოლანდიურია.
ჰოლანდიურიდან ტრიოზე თარგმნა ხშირად პრობლემურია.
რადგან ენების უმრავლესობა გაცილებით ნაკლებად ზუსტია.
ისინი აძლევენ მოლაპარაკეს ბუნდოვნად ლაპარაკის საშუალებას.
ამდენად, თარჯიმნები ყოველთვის არ ეკიდებიან პასუხისმგებლობით იმას, რასაც თარგმნისას ლაპარაკობენ.
ამის გამო ტრიოზე მოლაპარაკეებთან ურთიერთობა ძნელია.
ფრუსტრაციული დაბოლოებები სხვა ენებისთვისაც სასარგებლო ხომ არ იქნებოდა?
არა მარტო პოლიტიკის ენაში...