সব---ে-আ-ে ম-থ- ৷
স___ আ_ মা_ ৷
স-চ-য়- আ-ে ম-থ- ৷
-----------------
সবচেয়ে আগে মাথা ৷ 0 sa----ẏ--āgē mā-hās_______ ā__ m____s-b-c-ẏ- ā-ē m-t-ā------------------sabacēẏē āgē māthā
ত-----ল-দ-খা ------ ৷
তা_ চু_ দে_ যা_ না ৷
ত-র চ-ল দ-খ- য-য় ন- ৷
---------------------
তার চুল দেখা যায় না ৷ 0 tār- cula -ēkh---āẏ- nāt___ c___ d____ y___ n_t-r- c-l- d-k-ā y-ẏ- n------------------------tāra cula dēkhā yāẏa nā
ত-র কানও-দ------- -া ৷
তা_ কা__ দে_ যা_ না ৷
ত-র ক-ন- দ-খ- য-য় ন- ৷
----------------------
তার কানও দেখা যায় না ৷ 0 tāra-k--a-ō--ēk-ā---ẏa -āt___ k_____ d____ y___ n_t-r- k-n-'- d-k-ā y-ẏ- n--------------------------tāra kāna'ō dēkhā yāẏa nā
সে-ত-র-হাতে এ-টা--ড়- ধ-ে-আ-- ৷
সে তা_ হা_ এ__ ছ_ ধ_ আ_ ৷
স- ত-র হ-ত- এ-ট- ছ-়- ধ-ে আ-ে ৷
-------------------------------
সে তার হাতে একটা ছড়ি ধরে আছে ৷ 0 sē -ā-- ------k-ṭ- -haṛ------ē ā-hēs_ t___ h___ ē____ c____ d____ ā___s- t-r- h-t- ē-a-ā c-a-i d-a-ē ā-h------------------------------------sē tāra hātē ēkaṭā chaṛi dharē āchē
হ-ত--ুট--মজবু- ৷
হা_ দু_ ম___ ৷
হ-ত দ-ট- ম-ব-ত ৷
----------------
হাত দুটো মজবুত ৷ 0 hāt- d-ṭ- m--ab--ah___ d___ m_______h-t- d-ṭ- m-j-b-t-------------------hāta duṭō majabuta
La modernaj lingvoj analizeblas de lingvistoj.
Tiucele uziĝas diversaj metodoj.
Sed kiel parolis la homoj antaŭ jarmiloj?
Multe pli malfacilas prirespondi tiun demandon.
Ĝi malgraŭe okupas sciencistojn delonge.
Ili ŝatus esplori kiel oni antaŭe parolis.
Ili tiucele provas rekonstrui malnovajn lingvajn formojn.
Usonaj esploristoj freŝe faris ekscitan malkovron.
Ili analizis pli ol 2000 lingvojn.
Ili tiuokaze analizis precipe la sintakson de la lingvoj.
La rezulto de ilia esploro estis tre interesa.
Ĉirkaŭ la duono de la lingvoj havas la sintakson S-O-V.
Tio signifas ke sekviĝas la principo Subjekto, Objekto, Verbo.
Pli ol 700 lingvoj sekvas la modelon S-V-O.
Kaj ĉirkaŭ 160 lingvoj funkcias laŭ la sistemo V-S-O.
La modelon V-O-S uzas nur ĉirkaŭ 40 lingvoj.
120 lingvoj montras miksajn formojn.
O-V-S kaj O-S-V aliflanke estas konsiderinde pli maloftaj sistemoj.
La plimulto de la pristuditaj lingvoj uzas do la principon S-O-V.
Al ili apartenas ekzemple la persa, la japana kaj la turka.
Sed la plej multaj vivantaj lingvoj sekvas la modelon S-V-O.
En la hindeŭropa lingva familio hodiaŭ dominas tiu sintakso.
La esploristoj kredas ke oni antaŭe parolis per la modelo S-O-V.
Sur tiu sistemo baziĝis ĉiuj lingvoj.
Sed poste la lingvoj dise evoluis.
Oni ankoraŭ ne scias kial tio okazis.
Sed la sintaksa variiĝo devas havinti kialon.
Ĉar en la evoluo, trudiĝas nur tio, kio havas avantaĝojn.