Frazlibro

eo Is-tempo 4   »   pl Przeszłość 4

84 [okdek kvar]

Is-tempo 4

Is-tempo 4

84 [osiemdziesiąt cztery]

Przeszłość 4

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto pola Ludu Pli
legi c-y-ać c----- c-y-a- ------ czytać 0
Mi legis. C---ałem - C-----am. C------- / C-------- C-y-a-e- / C-y-a-a-. -------------------- Czytałem / Czytałam. 0
Mi legis la tutan romanon. Pr-eczytałe--/-Prz-c---ała- całą-p------. P----------- / P----------- c--- p------- P-z-c-y-a-e- / P-z-c-y-a-a- c-ł- p-w-e-ć- ----------------------------------------- Przeczytałem / Przeczytałam całą powieść. 0
kompreni zr-----eć z-------- z-o-u-i-ć --------- zrozumieć 0
Mi komprenis. Zr--umia-e- /--ro-um--ł-m. Z---------- / Z----------- Z-o-u-i-ł-m / Z-o-u-i-ł-m- -------------------------- Zrozumiałem / Zrozumiałam. 0
Mi komprenis la tutan tekston. Z-oz--ia-e--/ Zr-zu------ -ały-----t. Z---------- / Z---------- c--- t----- Z-o-u-i-ł-m / Z-o-u-i-ł-m c-ł- t-k-t- ------------------------------------- Zrozumiałem / Zrozumiałam cały tekst. 0
respondi o-----ad-ć o--------- o-p-w-a-a- ---------- odpowiadać 0
Mi respondis. O-p---e-z-ał-m /---powie---a-a-. O------------- / O-------------- O-p-w-e-z-a-e- / O-p-w-e-z-a-a-. -------------------------------- Odpowiedziałem / Odpowiedziałam. 0
Mi respondis ĉiujn demandojn. O----i-dzi-------Odpo-ied-i-łam-na ------k-- pytani-. O------------- / O------------- n- w-------- p------- O-p-w-e-z-a-e- / O-p-w-e-z-a-a- n- w-z-s-k-e p-t-n-a- ----------------------------------------------------- Odpowiedziałem / Odpowiedziałam na wszystkie pytania. 0
Mi scias tion – Mi sciis tion. W-em-o-tym - w-e-z--łe--- wi--z----m-o--ym. W--- o t-- – w--------- / w--------- o t--- W-e- o t-m – w-e-z-a-e- / w-e-z-a-a- o t-m- ------------------------------------------- Wiem o tym – wiedziałem / wiedziałam o tym. 0
Mi skribas tion – Mi skribis tion. P---- -o ---api----- /---p---ła----. P---- t- – n-------- / n-------- t-- P-s-ę t- – n-p-s-ł-m / n-p-s-ł-m t-. ------------------------------------ Piszę to – napisałem / napisałam to. 0
Mi aŭdas tion – Mi aŭdis tion. S-uc-a----g--– ---c--ł-m-----u-h-ł-m-t--o. S------ t--- – s-------- / s-------- t---- S-u-h-m t-g- – s-u-h-ł-m / s-u-h-ł-m t-g-. ------------------------------------------ Słucham tego – słuchałem / słuchałam tego. 0
Mi iras serĉi tion – Mi iris serĉi tion. Pr------ę-to –-p-zy-i-sł-m-/--------słam--o. P-------- t- – p---------- / p---------- t-- P-z-n-o-ę t- – p-z-n-o-ł-m / p-z-n-o-ł-m t-. -------------------------------------------- Przyniosę to – przyniosłem / przyniosłam to. 0
Mi alportas tion – Mi alportis tion. We--ę--- - w---ł-m / -zi-ł----o. W---- t- – w------ / w------ t-- W-z-ę t- – w-i-ł-m / w-i-ł-m t-. -------------------------------- Wezmę to – wziąłem / wzięłam to. 0
Mi aĉetas tion – Mi aĉetis tion. K-p----to - -upi--- - ---i--- --. K----- t- – k------ / k------ t-- K-p-j- t- – k-p-ł-m / k-p-ł-m t-. --------------------------------- Kupuję to – kupiłem / kupiłam to. 0
Mi atendas tion – Mi atendis tion. S-o--i-wam-s-- -eg--–---odz---a----/ --o-zi-wałam si- te-o. S--------- s-- t--- – s----------- / s----------- s-- t---- S-o-z-e-a- s-ę t-g- – s-o-z-e-a-e- / s-o-z-e-a-a- s-ę t-g-. ----------------------------------------------------------- Spodziewam się tego – spodziewałem / spodziewałam się tego. 0
Mi klarigas tion – Mi klarigis tion. W-jaś-ia- t- –-w--aśniłe--- ---aś--ła--t-. W-------- t- – w--------- / w--------- t-- W-j-ś-i-m t- – w-j-ś-i-e- / w-j-ś-i-a- t-. ------------------------------------------ Wyjaśniam to – wyjaśniłem / wyjaśniłam to. 0
Mi konas tion – Mi konis tion. Zn-m -o-- z---e- - ---ł-- t-. Z--- t- – z----- / z----- t-- Z-a- t- – z-a-e- / z-a-a- t-. ----------------------------- Znam to – znałem / znałam to. 0

La negativajn vortojn oni ne tradukas en la gepatran lingvon

Legante, la plurlingvuloj senkonscie tradukas en sian gepatran lingvon. Tio aŭtomate okazas, do la legantoj tion ne rimarkas. Eblus diri ke la cerbo funkcias kiel samtempa tradukisto. Sed ĝi ne ĉion tradukas! Esploro montris ke la cerbo havas enkonstruitan filtrilon. Tiu filtrilo decidas pri tio, kio tradukendas. Kaj ŝajnas kvazaŭ la filtrilo ignorus iujn vortojn. La negativajn vortojn oni ne tradukas en la gepatran lingvon. Por sia eksperimento, la esploristoj elektis denaskajn ĉinparolantojn. Ĉiuj subjektoj parolis la anglan kiel duan lingvon. La subjektoj devis taksi plurajn anglajn vortojn. Tiuj vortoj havis malsamajn emociajn enhavojn. Temis pri pozitivaj, negativaj kaj neŭtralaj terminoj. Dum la subjektoj legis la vortojn, ilia cerbo estis analizita. Tio signifas ke la esploristoj mezuris la cerban aktivecon. Ili povis tiuokaze ekkompreni kiel la cerbo laboras. Kiam vortoj tradukatas, difinitaj signaloj estigatas. Ili indikas ke la cerbo aktivas. Sed la subjektoj montris neniun aktivecon kaze de la negativaj vortoj. Nur la pozitivaj aŭ neŭtralaj terminoj tradukatis. La esploristoj ankoraŭ ne scias la kialon de tio. Teorie, la cerbo devus egale trakti ĉiujn vortojn. Sed povas esti ke la filtrilo mallonge kontrolas ĉiun vorton. Tiu analizatas dum ĝi plu legatas en la dua lingvo. Kiam vorto estas negativa, la memoro estas blokita. Alidirite, ĝi ne povas apogiĝi sur la gepatralingva vorto. La homoj povas tre senteme reagi al la vortoj. La cerbo eble volas protekti ilin kontraŭ emociaj ŝokoj…