Frazlibro

eo Is-tempo 4   »   sv Förfluten tid 4

84 [okdek kvar]

Is-tempo 4

Is-tempo 4

84 [åttiofyra]

Förfluten tid 4

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto sveda Ludu Pli
legi läsa l___ l-s- ---- läsa 0
Mi legis. Jag-ha- lä-t. J__ h__ l____ J-g h-r l-s-. ------------- Jag har läst. 0
Mi legis la tutan romanon. Jag --r--äs--he----o--n--. J__ h__ l___ h___ r_______ J-g h-r l-s- h-l- r-m-n-n- -------------------------- Jag har läst hela romanen. 0
kompreni fö-s-å f_____ f-r-t- ------ förstå 0
Mi komprenis. J-- ha- -ö-stå--. J__ h__ f________ J-g h-r f-r-t-t-. ----------------- Jag har förstått. 0
Mi komprenis la tutan tekston. Ja------fö----t--hel----x-e-. J__ h__ f_______ h___ t______ J-g h-r f-r-t-t- h-l- t-x-e-. ----------------------------- Jag har förstått hela texten. 0
respondi s--ra s____ s-a-a ----- svara 0
Mi respondis. Jag-har--va--t. J__ h__ s______ J-g h-r s-a-a-. --------------- Jag har svarat. 0
Mi respondis ĉiujn demandojn. Ja----r ---r-- på----a fr-g-r-a. J__ h__ s_____ p_ a___ f________ J-g h-r s-a-a- p- a-l- f-å-o-n-. -------------------------------- Jag har svarat på alla frågorna. 0
Mi scias tion – Mi sciis tion. J-- ----de- –-ja---ar --tat --t. J__ v__ d__ – j__ h__ v____ d___ J-g v-t d-t – j-g h-r v-t-t d-t- -------------------------------- Jag vet det – jag har vetat det. 0
Mi skribas tion – Mi skribis tion. Jag sk-i--- -et – ----har-skri--t-d-t. J__ s______ d__ – j__ h__ s______ d___ J-g s-r-v-r d-t – j-g h-r s-r-v-t d-t- -------------------------------------- Jag skriver det – jag har skrivit det. 0
Mi aŭdas tion – Mi aŭdis tion. Jag--ör -e----jag ha- -ört-d--. J__ h__ d__ – j__ h__ h___ d___ J-g h-r d-t – j-g h-r h-r- d-t- ------------------------------- Jag hör det – jag har hört det. 0
Mi iras serĉi tion – Mi iris serĉi tion. J-- h--t-r---t - ja---ar hä------e-. J__ h_____ d__ – j__ h__ h_____ d___ J-g h-m-a- d-t – j-g h-r h-m-a- d-t- ------------------------------------ Jag hämtar det – jag har hämtat det. 0
Mi alportas tion – Mi alportis tion. Jag--a-------e--–-jag --r-tagit me- --t. J__ t__ m__ d__ – j__ h__ t____ m__ d___ J-g t-r m-d d-t – j-g h-r t-g-t m-d d-t- ---------------------------------------- Jag tar med det – jag har tagit med det. 0
Mi aĉetas tion – Mi aĉetis tion. J-- k-p-----t-- --g-h---k-p- --t. J__ k____ d__ – j__ h__ k___ d___ J-g k-p-r d-t – j-g h-r k-p- d-t- --------------------------------- Jag köper det – jag har köpt det. 0
Mi atendas tion – Mi atendis tion. Ja--fö--än--- m-----t-–-d-t-har --g---rv-------ig. J__ f________ m__ d__ – d__ h__ j__ f________ m___ J-g f-r-ä-t-r m-g d-t – d-t h-r j-g f-r-ä-t-t m-g- -------------------------------------------------- Jag förväntar mig det – det har jag förväntat mig. 0
Mi klarigas tion – Mi klarigis tion. Ja--f-r----a- d-- –-de----r j-g-f-r-l-r-t. J__ f________ d__ – d__ h__ j__ f_________ J-g f-r-l-r-r d-t – d-t h-r j-g f-r-l-r-t- ------------------------------------------ Jag förklarar det – det har jag förklarat. 0
Mi konas tion – Mi konis tion. Jag kä-n-- --- – j----ar--änt -et. J__ k_____ d__ – j__ h__ k___ d___ J-g k-n-e- d-t – j-g h-r k-n- d-t- ---------------------------------- Jag känner det – jag har känt det. 0

La negativajn vortojn oni ne tradukas en la gepatran lingvon

Legante, la plurlingvuloj senkonscie tradukas en sian gepatran lingvon. Tio aŭtomate okazas, do la legantoj tion ne rimarkas. Eblus diri ke la cerbo funkcias kiel samtempa tradukisto. Sed ĝi ne ĉion tradukas! Esploro montris ke la cerbo havas enkonstruitan filtrilon. Tiu filtrilo decidas pri tio, kio tradukendas. Kaj ŝajnas kvazaŭ la filtrilo ignorus iujn vortojn. La negativajn vortojn oni ne tradukas en la gepatran lingvon. Por sia eksperimento, la esploristoj elektis denaskajn ĉinparolantojn. Ĉiuj subjektoj parolis la anglan kiel duan lingvon. La subjektoj devis taksi plurajn anglajn vortojn. Tiuj vortoj havis malsamajn emociajn enhavojn. Temis pri pozitivaj, negativaj kaj neŭtralaj terminoj. Dum la subjektoj legis la vortojn, ilia cerbo estis analizita. Tio signifas ke la esploristoj mezuris la cerban aktivecon. Ili povis tiuokaze ekkompreni kiel la cerbo laboras. Kiam vortoj tradukatas, difinitaj signaloj estigatas. Ili indikas ke la cerbo aktivas. Sed la subjektoj montris neniun aktivecon kaze de la negativaj vortoj. Nur la pozitivaj aŭ neŭtralaj terminoj tradukatis. La esploristoj ankoraŭ ne scias la kialon de tio. Teorie, la cerbo devus egale trakti ĉiujn vortojn. Sed povas esti ke la filtrilo mallonge kontrolas ĉiun vorton. Tiu analizatas dum ĝi plu legatas en la dua lingvo. Kiam vorto estas negativa, la memoro estas blokita. Alidirite, ĝi ne povas apogiĝi sur la gepatralingva vorto. La homoj povas tre senteme reagi al la vortoj. La cerbo eble volas protekti ilin kontraŭ emociaj ŝokoj…