Frazlibro

eo Is-tempo 4   »   nn Fortid 4

84 [okdek kvar]

Is-tempo 4

Is-tempo 4

84 [åttifire]

Fortid 4

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto nynorsk Ludu Pli
legi le-e l___ l-s- ---- lese 0
Mi legis. Eg-l--. E_ l___ E- l-s- ------- Eg las. 0
Mi legis la tutan romanon. Eg l-s heil--r--a-en. E_ l__ h____ r_______ E- l-s h-i-e r-m-n-n- --------------------- Eg las heile romanen. 0
kompreni f---tå f_____ f-r-t- ------ forstå 0
Mi komprenis. Eg--ors--. E_ f______ E- f-r-t-. ---------- Eg forsto. 0
Mi komprenis la tutan tekston. Eg -orsto----l- --k-t-n. E_ f_____ h____ t_______ E- f-r-t- h-i-e t-k-t-n- ------------------------ Eg forsto heile teksten. 0
respondi s--re s____ s-a-e ----- svare 0
Mi respondis. E--s-a-a. E_ s_____ E- s-a-a- --------- Eg svara. 0
Mi respondis ĉiujn demandojn. Eg -a- -var--p- a--e --ørsmål-. E_ h__ s____ p_ a___ s_________ E- h-r s-a-a p- a-l- s-ø-s-å-a- ------------------------------- Eg har svara på alle spørsmåla. 0
Mi scias tion – Mi sciis tion. E---ei---et---e--v-ss-e -e-. E_ v___ d__ - e_ v_____ d___ E- v-i- d-t - e- v-s-t- d-t- ---------------------------- Eg veit det - eg visste det. 0
Mi skribas tion – Mi skribis tion. E----r-v det-- eg skr-----et. E_ s____ d__ - e_ s_____ d___ E- s-r-v d-t - e- s-r-i- d-t- ----------------------------- Eg skriv det - eg skreiv det. 0
Mi aŭdas tion – Mi aŭdis tion. Eg hø-re- d-t-- -g-h---d- -e-. E_ h_____ d__ - e_ h_____ d___ E- h-y-e- d-t - e- h-y-d- d-t- ------------------------------ Eg høyrer det - eg høyrde det. 0
Mi iras serĉi tion – Mi iris serĉi tion. E- he--a- -et---e- -e-t----t. E_ h_____ d__ - e_ h____ d___ E- h-n-a- d-t - e- h-n-a d-t- ----------------------------- Eg hentar det - eg henta det. 0
Mi alportas tion – Mi alportis tion. Eg--r-nga----t-- -g----nga -e-. E_ b______ d__ - e_ b_____ d___ E- b-i-g-r d-t - e- b-i-g- d-t- ------------------------------- Eg bringar det - eg bringa det. 0
Mi aĉetas tion – Mi aĉetis tion. Eg --ø-e--d-t - ----j-pte----. E_ k_____ d__ - e_ k_____ d___ E- k-ø-e- d-t - e- k-ø-t- d-t- ------------------------------ Eg kjøper det - eg kjøpte det. 0
Mi atendas tion – Mi atendis tion. E- ----ar -et-- eg-ve--a -e-. E_ v_____ d__ - e_ v____ d___ E- v-n-a- d-t - e- v-n-a d-t- ----------------------------- Eg ventar det - eg venta det. 0
Mi klarigas tion – Mi klarigis tion. Eg--o-k-a------- - -g fo----r- -et. E_ f________ d__ - e_ f_______ d___ E- f-r-l-r-r d-t - e- f-r-l-r- d-t- ----------------------------------- Eg forklarar det - eg forklara det. 0
Mi konas tion – Mi konis tion. E----i---e--- -g-v-s--e d-t. E_ v___ d__ - e_ v_____ d___ E- v-i- d-t - e- v-s-t- d-t- ---------------------------- Eg veit det - eg visste det. 0

La negativajn vortojn oni ne tradukas en la gepatran lingvon

Legante, la plurlingvuloj senkonscie tradukas en sian gepatran lingvon. Tio aŭtomate okazas, do la legantoj tion ne rimarkas. Eblus diri ke la cerbo funkcias kiel samtempa tradukisto. Sed ĝi ne ĉion tradukas! Esploro montris ke la cerbo havas enkonstruitan filtrilon. Tiu filtrilo decidas pri tio, kio tradukendas. Kaj ŝajnas kvazaŭ la filtrilo ignorus iujn vortojn. La negativajn vortojn oni ne tradukas en la gepatran lingvon. Por sia eksperimento, la esploristoj elektis denaskajn ĉinparolantojn. Ĉiuj subjektoj parolis la anglan kiel duan lingvon. La subjektoj devis taksi plurajn anglajn vortojn. Tiuj vortoj havis malsamajn emociajn enhavojn. Temis pri pozitivaj, negativaj kaj neŭtralaj terminoj. Dum la subjektoj legis la vortojn, ilia cerbo estis analizita. Tio signifas ke la esploristoj mezuris la cerban aktivecon. Ili povis tiuokaze ekkompreni kiel la cerbo laboras. Kiam vortoj tradukatas, difinitaj signaloj estigatas. Ili indikas ke la cerbo aktivas. Sed la subjektoj montris neniun aktivecon kaze de la negativaj vortoj. Nur la pozitivaj aŭ neŭtralaj terminoj tradukatis. La esploristoj ankoraŭ ne scias la kialon de tio. Teorie, la cerbo devus egale trakti ĉiujn vortojn. Sed povas esti ke la filtrilo mallonge kontrolas ĉiun vorton. Tiu analizatas dum ĝi plu legatas en la dua lingvo. Kiam vorto estas negativa, la memoro estas blokita. Alidirite, ĝi ne povas apogiĝi sur la gepatralingva vorto. La homoj povas tre senteme reagi al la vortoj. La cerbo eble volas protekti ilin kontraŭ emociaj ŝokoj…