Frazlibro

eo Is-tempo 4   »   ro Trecut 4

84 [okdek kvar]

Is-tempo 4

Is-tempo 4

84 [optzeci şi patru]

Trecut 4

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto rumana Ludu Pli
legi a-citi a c___ a c-t- ------ a citi 0
Mi legis. A-----it. A_ c_____ A- c-t-t- --------- Am citit. 0
Mi legis la tutan romanon. A- ci--t to--ro-anu-. A_ c____ t__ r_______ A- c-t-t t-t r-m-n-l- --------------------- Am citit tot romanul. 0
kompreni a-în-e--ge a î_______ a î-ţ-l-g- ---------- a înţelege 0
Mi komprenis. Am-î-ţ-l-s. A_ î_______ A- î-ţ-l-s- ----------- Am înţeles. 0
Mi komprenis la tutan tekston. A--î--e--s to---e----. A_ î______ t__ t______ A- î-ţ-l-s t-t t-x-u-. ---------------------- Am înţeles tot textul. 0
respondi a --sp---e a r_______ a r-s-u-d- ---------- a răspunde 0
Mi respondis. A- -ăsp--s. A_ r_______ A- r-s-u-s- ----------- Am răspuns. 0
Mi respondis ĉiujn demandojn. A- r-sp-----a-------î-tr-bă--le. A_ r______ l_ t____ î___________ A- r-s-u-s l- t-a-e î-t-e-ă-i-e- -------------------------------- Am răspuns la toate întrebările. 0
Mi scias tion – Mi sciis tion. Ş-iu---ta-- a--şti-- a-t-. Ş___ a___ – a_ ş____ a____ Ş-i- a-t- – a- ş-i-t a-t-. -------------------------- Ştiu asta – am ştiut asta. 0
Mi skribas tion – Mi skribis tion. Sc-iu -sta - am sc------ta. S____ a___ – a_ s____ a____ S-r-u a-t- – a- s-r-s a-t-. --------------------------- Scriu asta – am scris asta. 0
Mi aŭdas tion – Mi aŭdis tion. Aud ast--– am-a-z-t -s-a. A__ a___ – a_ a____ a____ A-d a-t- – a- a-z-t a-t-. ------------------------- Aud asta – am auzit asta. 0
Mi iras serĉi tion – Mi iris serĉi tion. I-u------–-am -----a---. I__ a___ – a_ l___ a____ I-u a-t- – a- l-a- a-t-. ------------------------ Iau asta – am luat asta. 0
Mi alportas tion – Mi alportis tion. A-uc-a-ta –-a- a--- a---. A___ a___ – a_ a___ a____ A-u- a-t- – a- a-u- a-t-. ------------------------- Aduc asta – am adus asta. 0
Mi aĉetas tion – Mi aĉetis tion. Cu-p-r---t--- ----umpă----a--a. C_____ a___ – a_ c_______ a____ C-m-ă- a-t- – a- c-m-ă-a- a-t-. ------------------------------- Cumpăr asta – am cumpărat asta. 0
Mi atendas tion – Mi atendis tion. A----t-as-a-- -m -şt-pt-- -st-. A_____ a___ – a_ a_______ a____ A-t-p- a-t- – a- a-t-p-a- a-t-. ------------------------------- Aştept asta – am aşteptat asta. 0
Mi klarigas tion – Mi klarigis tion. Expli- -s-a-- -m-ex--i--t ----. E_____ a___ – a_ e_______ a____ E-p-i- a-t- – a- e-p-i-a- a-t-. ------------------------------- Explic asta – am explicat asta. 0
Mi konas tion – Mi konis tion. Cun-s--a--a-- am cu-os--t ---a. C_____ a___ – a_ c_______ a____ C-n-s- a-t- – a- c-n-s-u- a-t-. ------------------------------- Cunosc asta – am cunoscut asta. 0

La negativajn vortojn oni ne tradukas en la gepatran lingvon

Legante, la plurlingvuloj senkonscie tradukas en sian gepatran lingvon. Tio aŭtomate okazas, do la legantoj tion ne rimarkas. Eblus diri ke la cerbo funkcias kiel samtempa tradukisto. Sed ĝi ne ĉion tradukas! Esploro montris ke la cerbo havas enkonstruitan filtrilon. Tiu filtrilo decidas pri tio, kio tradukendas. Kaj ŝajnas kvazaŭ la filtrilo ignorus iujn vortojn. La negativajn vortojn oni ne tradukas en la gepatran lingvon. Por sia eksperimento, la esploristoj elektis denaskajn ĉinparolantojn. Ĉiuj subjektoj parolis la anglan kiel duan lingvon. La subjektoj devis taksi plurajn anglajn vortojn. Tiuj vortoj havis malsamajn emociajn enhavojn. Temis pri pozitivaj, negativaj kaj neŭtralaj terminoj. Dum la subjektoj legis la vortojn, ilia cerbo estis analizita. Tio signifas ke la esploristoj mezuris la cerban aktivecon. Ili povis tiuokaze ekkompreni kiel la cerbo laboras. Kiam vortoj tradukatas, difinitaj signaloj estigatas. Ili indikas ke la cerbo aktivas. Sed la subjektoj montris neniun aktivecon kaze de la negativaj vortoj. Nur la pozitivaj aŭ neŭtralaj terminoj tradukatis. La esploristoj ankoraŭ ne scias la kialon de tio. Teorie, la cerbo devus egale trakti ĉiujn vortojn. Sed povas esti ke la filtrilo mallonge kontrolas ĉiun vorton. Tiu analizatas dum ĝi plu legatas en la dua lingvo. Kiam vorto estas negativa, la memoro estas blokita. Alidirite, ĝi ne povas apogiĝi sur la gepatralingva vorto. La homoj povas tre senteme reagi al la vortoj. La cerbo eble volas protekti ilin kontraŭ emociaj ŝokoj…