Frazlibro

eo Is-tempo 4   »   he ‫עבר 4‬

84 [okdek kvar]

Is-tempo 4

Is-tempo 4

‫84 [שמונים וארבע]‬

84 [shmonim w\'arba]

‫עבר 4‬

[avar 4]

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto hebrea Ludu Pli
legi ‫----א‬ ‫______ ‫-ק-ו-‬ ------- ‫לקרוא‬ 0
l-qro l____ l-q-o ----- liqro
Mi legis. ‫-נ- קראת--‬ ‫___ ק______ ‫-נ- ק-א-י-‬ ------------ ‫אני קראתי.‬ 0
ani --r---i. a__ q_______ a-i q-r-'-i- ------------ ani qara'ti.
Mi legis la tutan romanon. ‫ק--תי -- -- --ו-ן-‬ ‫_____ א_ כ_ ה______ ‫-ר-ת- א- כ- ה-ו-ן-‬ -------------------- ‫קראתי את כל הרומן.‬ 0
q--a--i-e--k-l--a---a-. q______ e_ k__ h_______ q-r-'-i e- k-l h-r-m-n- ----------------------- qara'ti et kol haroman.
kompreni ‫להבין‬ ‫______ ‫-ה-י-‬ ------- ‫להבין‬ 0
leh-vin l______ l-h-v-n ------- lehavin
Mi komprenis. ‫א---ה-נ-י-‬ ‫___ ה______ ‫-נ- ה-נ-י-‬ ------------ ‫אני הבנתי.‬ 0
ani ------i. a__ h_______ a-i h-v-n-i- ------------ ani hevanti.
Mi komprenis la tutan tekston. ‫-ב-ת- -ת כ- הט-ס--‬ ‫_____ א_ כ_ ה______ ‫-ב-ת- א- כ- ה-ק-ט-‬ -------------------- ‫הבנתי את כל הטקסט.‬ 0
heva-ti -t --- h---qs-. h______ e_ k__ h_______ h-v-n-i e- k-l h-t-q-t- ----------------------- hevanti et kol hateqst.
respondi ‫-ע---‬ ‫______ ‫-ע-ו-‬ ------- ‫לענות‬ 0
l-'anot l______ l-'-n-t ------- la'anot
Mi respondis. ‫א---ע-יתי-‬ ‫___ ע______ ‫-נ- ע-י-י-‬ ------------ ‫אני עניתי.‬ 0
ani------. a__ a_____ a-i a-i-i- ---------- ani aniti.
Mi respondis ĉiujn demandojn. ‫-נ-ת- -- -- ה----ת.‬ ‫_____ ע_ כ_ ה_______ ‫-נ-ת- ע- כ- ה-א-ו-.- --------------------- ‫עניתי על כל השאלות.‬ 0
a-i-i--l--ol has---elut. a____ a_ k__ h__________ a-i-i a- k-l h-s-e-e-u-. ------------------------ aniti al kol hashe'elut.
Mi scias tion – Mi sciis tion. ‫א---יוד- / - - -נ-----ת-.‬ ‫___ י___ / ת – א__ י______ ‫-נ- י-ד- / ת – א-י י-ע-י-‬ --------------------------- ‫אני יודע / ת – אני ידעתי.‬ 0
an---ode----o----- --a-- ya--'ti. a__ y_____________ – a__ y_______ a-i y-d-'-/-o-a-a- – a-i y-d-'-i- --------------------------------- ani yode'a/yoda'at – ani yada'ti.
Mi skribas tion – Mi skribis tion. ‫אנ- כו-----ת-– א-י----ת--‬ ‫___ כ___ / ת – א__ כ______ ‫-נ- כ-ת- / ת – א-י כ-ב-י-‬ --------------------------- ‫אני כותב / ת – אני כתבתי.‬ 0
a-i ---ev--ot------ -n- k----t-. a__ k____________ – a__ k_______ a-i k-t-v-k-t-v-t – a-i k-t-v-i- -------------------------------- ani kotev/kotevet – ani katavti.
Mi aŭdas tion – Mi aŭdis tion. ‫-ני--ומע / ת – -נ--ש-ע---‬ ‫___ ש___ / ת – א__ ש______ ‫-נ- ש-מ- / ת – א-י ש-ע-י-‬ --------------------------- ‫אני שומע / ת – אני שמעתי.‬ 0
ani--h-----/-----'---– a-- s----'ti. a__ s_______________ – a__ s________ a-i s-o-e-a-s-o-a-a- – a-i s-a-a-t-. ------------------------------------ ani shome'a/shoma'at – ani shama'ti.
Mi iras serĉi tion – Mi iris serĉi tion. ‫אני----- / ת –-א-- אספ-י.‬ ‫___ א___ / ת – א__ א______ ‫-נ- א-ס- / ת – א-י א-פ-י-‬ --------------------------- ‫אני אוסף / ת – אני אספתי.‬ 0
ani o--f-os--et - -ni-a-a-ti. a__ o__________ – a__ a______ a-i o-e-/-s-f-t – a-i a-a-t-. ----------------------------- ani osef/osefet – ani asafti.
Mi alportas tion – Mi alportis tion. ‫א-י ------ ה – -נ- ה-----‬ ‫___ מ___ / ה – א__ ה______ ‫-נ- מ-י- / ה – א-י ה-א-י-‬ --------------------------- ‫אני מביא / ה – אני הבאתי.‬ 0
a-i m-vi/mev-'-h-–--n- he-e'ti. a__ m___________ – a__ h_______ a-i m-v-/-e-i-a- – a-i h-v-'-i- ------------------------------- ani mevi/mevi'ah – ani heve'ti.
Mi aĉetas tion – Mi aĉetis tion. ‫--י -ונ- – --- ק---י.‬ ‫___ ק___ – א__ ק______ ‫-נ- ק-נ- – א-י ק-י-י-‬ ----------------------- ‫אני קונה – אני קניתי.‬ 0
an- qo--h/q--a- – -ni qani--. a__ q__________ – a__ q______ a-i q-n-h-q-n-h – a-i q-n-t-. ----------------------------- ani qoneh/qonah – ani qaniti.
Mi atendas tion – Mi atendis tion. ‫-ני-מ------ה - -י---י -זה-‬ ‫___ מ___ ל__ – צ_____ ל____ ‫-נ- מ-פ- ל-ה – צ-פ-ת- ל-ה-‬ ---------------------------- ‫אני מצפה לזה – ציפיתי לזה.‬ 0
an--m-t--pe---etsa--- --z-h-–--si---- --z-h. a__ m________________ l____ – t______ l_____ a-i m-t-a-e-/-e-s-p-h l-z-h – t-i-i-i l-z-h- -------------------------------------------- ani metsapeh/metsapah lezeh – tsipiti lezeh.
Mi klarigas tion – Mi klarigis tion. ‫א---מסביר-- --א--ז- --הס--תי א- --.‬ ‫___ מ____ / ה א_ ז_ – ה_____ א_ ז___ ‫-נ- מ-ב-ר / ה א- ז- – ה-ב-ת- א- ז-.- ------------------------------------- ‫אני מסביר / ה את זה – הסברתי את זה.‬ 0
an- -----r-masbir-h--t-ze- – --s--r-- e- zeh. a__ m______________ e_ z__ – h_______ e_ z___ a-i m-s-i-/-a-b-r-h e- z-h – h-s-a-t- e- z-h- --------------------------------------------- ani masbir/masbirah et zeh – hisbarti et zeh.
Mi konas tion – Mi konis tion. ‫א-- -כיר - ה-את זה –--------- ז-.‬ ‫___ מ___ / ה א_ ז_ – ה____ א_ ז___ ‫-נ- מ-י- / ה א- ז- – ה-ר-י א- ז-.- ----------------------------------- ‫אני מכיר / ה את זה – הכרתי את זה.‬ 0
ani-------m-k-ra--et---h --h-----i -t-z--. a__ m____________ e_ z__ – h______ e_ z___ a-i m-k-r-m-k-r-h e- z-h – h-k-r-i e- z-h- ------------------------------------------ ani mekir/mekirah et zeh – hikarti et zeh.

La negativajn vortojn oni ne tradukas en la gepatran lingvon

Legante, la plurlingvuloj senkonscie tradukas en sian gepatran lingvon. Tio aŭtomate okazas, do la legantoj tion ne rimarkas. Eblus diri ke la cerbo funkcias kiel samtempa tradukisto. Sed ĝi ne ĉion tradukas! Esploro montris ke la cerbo havas enkonstruitan filtrilon. Tiu filtrilo decidas pri tio, kio tradukendas. Kaj ŝajnas kvazaŭ la filtrilo ignorus iujn vortojn. La negativajn vortojn oni ne tradukas en la gepatran lingvon. Por sia eksperimento, la esploristoj elektis denaskajn ĉinparolantojn. Ĉiuj subjektoj parolis la anglan kiel duan lingvon. La subjektoj devis taksi plurajn anglajn vortojn. Tiuj vortoj havis malsamajn emociajn enhavojn. Temis pri pozitivaj, negativaj kaj neŭtralaj terminoj. Dum la subjektoj legis la vortojn, ilia cerbo estis analizita. Tio signifas ke la esploristoj mezuris la cerban aktivecon. Ili povis tiuokaze ekkompreni kiel la cerbo laboras. Kiam vortoj tradukatas, difinitaj signaloj estigatas. Ili indikas ke la cerbo aktivas. Sed la subjektoj montris neniun aktivecon kaze de la negativaj vortoj. Nur la pozitivaj aŭ neŭtralaj terminoj tradukatis. La esploristoj ankoraŭ ne scias la kialon de tio. Teorie, la cerbo devus egale trakti ĉiujn vortojn. Sed povas esti ke la filtrilo mallonge kontrolas ĉiun vorton. Tiu analizatas dum ĝi plu legatas en la dua lingvo. Kiam vorto estas negativa, la memoro estas blokita. Alidirite, ĝi ne povas apogiĝi sur la gepatralingva vorto. La homoj povas tre senteme reagi al la vortoj. La cerbo eble volas protekti ilin kontraŭ emociaj ŝokoj…