Frazlibro

eo Is-tempo 4   »   he ‫עבר 4‬

84 [okdek kvar]

Is-tempo 4

Is-tempo 4

‫84 [שמונים וארבע]‬

84 [shmonim w\'arba]

‫עבר 4‬

[avar 4]

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto hebrea Ludu Pli
legi ‫---וא‬ ‫לקרוא‬ ‫-ק-ו-‬ ------- ‫לקרוא‬ 0
l--ro liqro l-q-o ----- liqro
Mi legis. ‫אנ------י.‬ ‫אני קראתי.‬ ‫-נ- ק-א-י-‬ ------------ ‫אני קראתי.‬ 0
an- --r---i. ani qara'ti. a-i q-r-'-i- ------------ ani qara'ti.
Mi legis la tutan romanon. ‫-ר--י את-כל-ה-ו-ן-‬ ‫קראתי את כל הרומן.‬ ‫-ר-ת- א- כ- ה-ו-ן-‬ -------------------- ‫קראתי את כל הרומן.‬ 0
q----ti e--k--------a-. qara'ti et kol haroman. q-r-'-i e- k-l h-r-m-n- ----------------------- qara'ti et kol haroman.
kompreni ‫ל-בי-‬ ‫להבין‬ ‫-ה-י-‬ ------- ‫להבין‬ 0
l-h--in lehavin l-h-v-n ------- lehavin
Mi komprenis. ‫--י-ה-נת-.‬ ‫אני הבנתי.‬ ‫-נ- ה-נ-י-‬ ------------ ‫אני הבנתי.‬ 0
a-- h--anti. ani hevanti. a-i h-v-n-i- ------------ ani hevanti.
Mi komprenis la tutan tekston. ‫ה-נ-י-את--ל--טקס-.‬ ‫הבנתי את כל הטקסט.‬ ‫-ב-ת- א- כ- ה-ק-ט-‬ -------------------- ‫הבנתי את כל הטקסט.‬ 0
h-----i e- k---h--e--t. hevanti et kol hateqst. h-v-n-i e- k-l h-t-q-t- ----------------------- hevanti et kol hateqst.
respondi ‫לע--ת‬ ‫לענות‬ ‫-ע-ו-‬ ------- ‫לענות‬ 0
l--a-ot la'anot l-'-n-t ------- la'anot
Mi respondis. ‫א-- ---תי-‬ ‫אני עניתי.‬ ‫-נ- ע-י-י-‬ ------------ ‫אני עניתי.‬ 0
an---n--i. ani aniti. a-i a-i-i- ---------- ani aniti.
Mi respondis ĉiujn demandojn. ‫---תי -- כ- ה----ת-‬ ‫עניתי על כל השאלות.‬ ‫-נ-ת- ע- כ- ה-א-ו-.- --------------------- ‫עניתי על כל השאלות.‬ 0
an-t- -l--ol h-she--l--. aniti al kol hashe'elut. a-i-i a- k-l h-s-e-e-u-. ------------------------ aniti al kol hashe'elut.
Mi scias tion – Mi sciis tion. ‫--י יו-ע------ אנ- --ע--.‬ ‫אני יודע / ת – אני ידעתי.‬ ‫-נ- י-ד- / ת – א-י י-ע-י-‬ --------------------------- ‫אני יודע / ת – אני ידעתי.‬ 0
a-i yo--'a/---a'at –--n- ya-a---. ani yode'a/yoda'at – ani yada'ti. a-i y-d-'-/-o-a-a- – a-i y-d-'-i- --------------------------------- ani yode'a/yoda'at – ani yada'ti.
Mi skribas tion – Mi skribis tion. ‫-ני-כו-- /-ת-- א-י-כ---י-‬ ‫אני כותב / ת – אני כתבתי.‬ ‫-נ- כ-ת- / ת – א-י כ-ב-י-‬ --------------------------- ‫אני כותב / ת – אני כתבתי.‬ 0
a-i -o-ev/k-te-e--– --- kat-v-i. ani kotev/kotevet – ani katavti. a-i k-t-v-k-t-v-t – a-i k-t-v-i- -------------------------------- ani kotev/kotevet – ani katavti.
Mi aŭdas tion – Mi aŭdis tion. ‫-ני ש-מ- - ת-- אני----תי-‬ ‫אני שומע / ת – אני שמעתי.‬ ‫-נ- ש-מ- / ת – א-י ש-ע-י-‬ --------------------------- ‫אני שומע / ת – אני שמעתי.‬ 0
ani-s----'a---o-a'a----ani-sh-m---i. ani shome'a/shoma'at – ani shama'ti. a-i s-o-e-a-s-o-a-a- – a-i s-a-a-t-. ------------------------------------ ani shome'a/shoma'at – ani shama'ti.
Mi iras serĉi tion – Mi iris serĉi tion. ‫-ני אוסף / ת-- -נ--אס---.‬ ‫אני אוסף / ת – אני אספתי.‬ ‫-נ- א-ס- / ת – א-י א-פ-י-‬ --------------------------- ‫אני אוסף / ת – אני אספתי.‬ 0
a-i -s-f--s--e--- -n- asa-ti. ani osef/osefet – ani asafti. a-i o-e-/-s-f-t – a-i a-a-t-. ----------------------------- ani osef/osefet – ani asafti.
Mi alportas tion – Mi alportis tion. ‫אנ- ---א-/ - – א-י ה-אתי.‬ ‫אני מביא / ה – אני הבאתי.‬ ‫-נ- מ-י- / ה – א-י ה-א-י-‬ --------------------------- ‫אני מביא / ה – אני הבאתי.‬ 0
ani-mevi-m-vi'-h-----i--e-e'-i. ani mevi/mevi'ah – ani heve'ti. a-i m-v-/-e-i-a- – a-i h-v-'-i- ------------------------------- ani mevi/mevi'ah – ani heve'ti.
Mi aĉetas tion – Mi aĉetis tion. ‫--- קו-- –-אני-ק-י---‬ ‫אני קונה – אני קניתי.‬ ‫-נ- ק-נ- – א-י ק-י-י-‬ ----------------------- ‫אני קונה – אני קניתי.‬ 0
a-i-q-ne-/-o----– --- q-n-t-. ani qoneh/qonah – ani qaniti. a-i q-n-h-q-n-h – a-i q-n-t-. ----------------------------- ani qoneh/qonah – ani qaniti.
Mi atendas tion – Mi atendis tion. ‫--י----ה--ז- ----פית---ז--‬ ‫אני מצפה לזה – ציפיתי לזה.‬ ‫-נ- מ-פ- ל-ה – צ-פ-ת- ל-ה-‬ ---------------------------- ‫אני מצפה לזה – ציפיתי לזה.‬ 0
a-i m-t-a----m--s-pah---z-h-–-ts-piti--e--h. ani metsapeh/metsapah lezeh – tsipiti lezeh. a-i m-t-a-e-/-e-s-p-h l-z-h – t-i-i-i l-z-h- -------------------------------------------- ani metsapeh/metsapah lezeh – tsipiti lezeh.
Mi klarigas tion – Mi klarigis tion. ‫א-י-מסבי------א- ז--–---ב--י--- ז-.‬ ‫אני מסביר / ה את זה – הסברתי את זה.‬ ‫-נ- מ-ב-ר / ה א- ז- – ה-ב-ת- א- ז-.- ------------------------------------- ‫אני מסביר / ה את זה – הסברתי את זה.‬ 0
an- -asb-r/m---i--- et-ze--–-hi--a-ti -- ze-. ani masbir/masbirah et zeh – hisbarti et zeh. a-i m-s-i-/-a-b-r-h e- z-h – h-s-a-t- e- z-h- --------------------------------------------- ani masbir/masbirah et zeh – hisbarti et zeh.
Mi konas tion – Mi konis tion. ‫אני---י--/-ה א- זה –---רתי -- ז--‬ ‫אני מכיר / ה את זה – הכרתי את זה.‬ ‫-נ- מ-י- / ה א- ז- – ה-ר-י א- ז-.- ----------------------------------- ‫אני מכיר / ה את זה – הכרתי את זה.‬ 0
an-----i-/m--i-a--e- zeh-– -ik-rt- -- z-h. ani mekir/mekirah et zeh – hikarti et zeh. a-i m-k-r-m-k-r-h e- z-h – h-k-r-i e- z-h- ------------------------------------------ ani mekir/mekirah et zeh – hikarti et zeh.

La negativajn vortojn oni ne tradukas en la gepatran lingvon

Legante, la plurlingvuloj senkonscie tradukas en sian gepatran lingvon. Tio aŭtomate okazas, do la legantoj tion ne rimarkas. Eblus diri ke la cerbo funkcias kiel samtempa tradukisto. Sed ĝi ne ĉion tradukas! Esploro montris ke la cerbo havas enkonstruitan filtrilon. Tiu filtrilo decidas pri tio, kio tradukendas. Kaj ŝajnas kvazaŭ la filtrilo ignorus iujn vortojn. La negativajn vortojn oni ne tradukas en la gepatran lingvon. Por sia eksperimento, la esploristoj elektis denaskajn ĉinparolantojn. Ĉiuj subjektoj parolis la anglan kiel duan lingvon. La subjektoj devis taksi plurajn anglajn vortojn. Tiuj vortoj havis malsamajn emociajn enhavojn. Temis pri pozitivaj, negativaj kaj neŭtralaj terminoj. Dum la subjektoj legis la vortojn, ilia cerbo estis analizita. Tio signifas ke la esploristoj mezuris la cerban aktivecon. Ili povis tiuokaze ekkompreni kiel la cerbo laboras. Kiam vortoj tradukatas, difinitaj signaloj estigatas. Ili indikas ke la cerbo aktivas. Sed la subjektoj montris neniun aktivecon kaze de la negativaj vortoj. Nur la pozitivaj aŭ neŭtralaj terminoj tradukatis. La esploristoj ankoraŭ ne scias la kialon de tio. Teorie, la cerbo devus egale trakti ĉiujn vortojn. Sed povas esti ke la filtrilo mallonge kontrolas ĉiun vorton. Tiu analizatas dum ĝi plu legatas en la dua lingvo. Kiam vorto estas negativa, la memoro estas blokita. Alidirite, ĝi ne povas apogiĝi sur la gepatralingva vorto. La homoj povas tre senteme reagi al la vortoj. La cerbo eble volas protekti ilin kontraŭ emociaj ŝokoj…