Frazlibro

eo Is-tempo 4   »   et Minevik 4

84 [okdek kvar]

Is-tempo 4

Is-tempo 4

84 [kaheksakümmend neli]

Minevik 4

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto estona Ludu Pli
legi l-g-ma l_____ l-g-m- ------ lugema 0
Mi legis. M--lu---in. M_ l_______ M- l-g-s-n- ----------- Ma lugesin. 0
Mi legis la tutan romanon. M--l----in-te-v---o---n- lä--. M_ l______ t____ r______ l____ M- l-g-s-n t-r-e r-m-a-i l-b-. ------------------------------ Ma lugesin terve romaani läbi. 0
kompreni mõis--a m______ m-i-t-a ------- mõistma 0
Mi komprenis. M--mõ-st--n. M_ m________ M- m-i-t-i-. ------------ Ma mõistsin. 0
Mi komprenis la tutan tekston. M- m-ist--n-t-r-et-te-sti. M_ m_______ t_____ t______ M- m-i-t-i- t-r-e- t-k-t-. -------------------------- Ma mõistsin tervet teksti. 0
respondi v--t--a v______ v-s-a-a ------- vastama 0
Mi respondis. Ma---st-si-. M_ v________ M- v-s-a-i-. ------------ Ma vastasin. 0
Mi respondis ĉiujn demandojn. Ma vas--------i---- -üsimu-t--e. M_ v_______ k______ k___________ M- v-s-a-i- k-i-i-e k-s-m-s-e-e- -------------------------------- Ma vastasin kõigile küsimustele. 0
Mi scias tion – Mi sciis tion. Ma te-- --d--–-m--teadsin --da. M_ t___ s___ – m_ t______ s____ M- t-a- s-d- – m- t-a-s-n s-d-. ------------------------------- Ma tean seda – ma teadsin seda. 0
Mi skribas tion – Mi skribis tion. M--k------n----a - -----r-u----n se--. M_ k_______ s___ – m_ k_________ s____ M- k-r-u-a- s-d- – m- k-r-u-a-i- s-d-. -------------------------------------- Ma kirjutan seda – ma kirjutasin seda. 0
Mi aŭdas tion – Mi aŭdis tion. Ma-k-ulan-s-d----ma--uulsi- ---a. M_ k_____ s___ – m_ k______ s____ M- k-u-a- s-d- – m- k-u-s-n s-d-. --------------------------------- Ma kuulan seda – ma kuulsin seda. 0
Mi iras serĉi tion – Mi iris serĉi tion. Ma -o-n-s---e---a-– ----õi- selle ära. M_ t___ s____ ä__ – m_ t___ s____ ä___ M- t-o- s-l-e ä-a – m- t-i- s-l-e ä-a- -------------------------------------- Ma toon selle ära – ma tõin selle ära. 0
Mi alportas tion – Mi alportis tion. M- to----e-le –-ma tõ-n--e---. M_ t___ s____ – m_ t___ s_____ M- t-o- s-l-e – m- t-i- s-l-e- ------------------------------ Ma toon selle – ma tõin selle. 0
Mi aĉetas tion – Mi aĉetis tion. M- -st---s-l-e ---- osts-n--e--e. M_ o____ s____ – m_ o_____ s_____ M- o-t-n s-l-e – m- o-t-i- s-l-e- --------------------------------- Ma ostan selle – ma ostsin selle. 0
Mi atendas tion – Mi atendis tion. M- o---- --d--- m--o--a--n s-d-. M_ o____ s___ – m_ o______ s____ M- o-t-n s-d- – m- o-t-s-n s-d-. -------------------------------- Ma ootan seda – ma ootasin seda. 0
Mi klarigas tion – Mi klarigis tion. M----let-n sed- –--- sel-ta-in s--a. M_ s______ s___ – m_ s________ s____ M- s-l-t-n s-d- – m- s-l-t-s-n s-d-. ------------------------------------ Ma seletan seda – ma seletasin seda. 0
Mi konas tion – Mi konis tion. M- --nnen se-a-– -a t--dsin --da. M_ t_____ s___ – m_ t______ s____ M- t-n-e- s-d- – m- t-n-s-n s-d-. --------------------------------- Ma tunnen seda – ma tundsin seda. 0

La negativajn vortojn oni ne tradukas en la gepatran lingvon

Legante, la plurlingvuloj senkonscie tradukas en sian gepatran lingvon. Tio aŭtomate okazas, do la legantoj tion ne rimarkas. Eblus diri ke la cerbo funkcias kiel samtempa tradukisto. Sed ĝi ne ĉion tradukas! Esploro montris ke la cerbo havas enkonstruitan filtrilon. Tiu filtrilo decidas pri tio, kio tradukendas. Kaj ŝajnas kvazaŭ la filtrilo ignorus iujn vortojn. La negativajn vortojn oni ne tradukas en la gepatran lingvon. Por sia eksperimento, la esploristoj elektis denaskajn ĉinparolantojn. Ĉiuj subjektoj parolis la anglan kiel duan lingvon. La subjektoj devis taksi plurajn anglajn vortojn. Tiuj vortoj havis malsamajn emociajn enhavojn. Temis pri pozitivaj, negativaj kaj neŭtralaj terminoj. Dum la subjektoj legis la vortojn, ilia cerbo estis analizita. Tio signifas ke la esploristoj mezuris la cerban aktivecon. Ili povis tiuokaze ekkompreni kiel la cerbo laboras. Kiam vortoj tradukatas, difinitaj signaloj estigatas. Ili indikas ke la cerbo aktivas. Sed la subjektoj montris neniun aktivecon kaze de la negativaj vortoj. Nur la pozitivaj aŭ neŭtralaj terminoj tradukatis. La esploristoj ankoraŭ ne scias la kialon de tio. Teorie, la cerbo devus egale trakti ĉiujn vortojn. Sed povas esti ke la filtrilo mallonge kontrolas ĉiun vorton. Tiu analizatas dum ĝi plu legatas en la dua lingvo. Kiam vorto estas negativa, la memoro estas blokita. Alidirite, ĝi ne povas apogiĝi sur la gepatralingva vorto. La homoj povas tre senteme reagi al la vortoj. La cerbo eble volas protekti ilin kontraŭ emociaj ŝokoj…