Frazlibro

eo Is-tempo 4   »   hu Múlt 4

84 [okdek kvar]

Is-tempo 4

Is-tempo 4

84 [nyolcvannégy]

Múlt 4

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto hungara Ludu Pli
legi o-----i o______ o-v-s-i ------- olvasni 0
Mi legis. O--a----. O________ O-v-s-a-. --------- Olvastam. 0
Mi legis la tutan romanon. E- e-é-- --g-n-t-el------am. E_ e____ r______ e__________ E- e-é-z r-g-n-t e-o-v-s-a-. ---------------------------- Ez egész regényt elolvastam. 0
kompreni megér-e-i m________ m-g-r-e-i --------- megérteni 0
Mi komprenis. Megé--e---m. M___________ M-g-r-e-t-m- ------------ Megértettem. 0
Mi komprenis la tutan tekston. A- e-ész -z---g-- ---ér---tem. A_ e____ s_______ m___________ A- e-é-z s-ö-e-e- m-g-r-e-t-m- ------------------------------ Az egész szöveget megértettem. 0
respondi v---szo--i v_________ v-l-s-o-n- ---------- válaszolni 0
Mi respondis. V-lasz-l-a-. V___________ V-l-s-o-t-m- ------------ Válaszoltam. 0
Mi respondis ĉiujn demandojn. Minden-----é-----á-a--o-t--. M_____ k_______ v___________ M-n-e- k-r-é-r- v-l-s-o-t-m- ---------------------------- Minden kérdésre válaszoltam. 0
Mi scias tion – Mi sciis tion. Tu--m-------–--- -udtam--zt. T____ (____ – É_ t_____ e___ T-d-m (-z-) – É- t-d-a- e-t- ---------------------------- Tudom (ezt) – Én tudtam ezt. 0
Mi skribas tion – Mi skribis tion. (Ezt) í--m –--n-í-t-m ---. (____ í___ – É_ í____ e___ (-z-) í-o- – É- í-t-m e-t- -------------------------- (Ezt) írom – Én írtam ezt. 0
Mi aŭdas tion – Mi aŭdis tion. Hall---(-zt--– Én---l--tt----zt. H_____ (____ – É_ h________ e___ H-l-o- (-z-) – É- h-l-o-t-m e-t- -------------------------------- Hallom (ezt) – Én hallottam ezt. 0
Mi iras serĉi tion – Mi iris serĉi tion. Hoz----e-t--–--n--oz-am--z-. H____ (____ – É_ h_____ e___ H-z-m (-z-) – É- h-z-a- e-t- ---------------------------- Hozom (ezt) – Én hoztam ezt. 0
Mi alportas tion – Mi alportis tion. Hoz-m (---) –-Én -o-ta- e-t. H____ (____ – É_ h_____ e___ H-z-m (-z-) – É- h-z-a- e-t- ---------------------------- Hozom (ezt) – Én hoztam ezt. 0
Mi aĉetas tion – Mi aĉetis tion. É---eg--sze------- -- -e---t-em---t. É_ m________ e__ – É_ m________ e___ É- m-g-e-z-m e-t – É- m-g-e-t-m e-t- ------------------------------------ Én megveszem ezt – Én megvettem ezt. 0
Mi atendas tion – Mi atendis tion. É--e-vá--m -zt – ---e-----am-e-t. É_ e______ e__ – É_ e_______ e___ É- e-v-r-m e-t – É- e-v-r-a- e-t- --------------------------------- Én elvárom ezt – Én elvártam ezt. 0
Mi klarigas tion – Mi klarigis tion. É- m-----ya--zom--------- m-gmagy-r-z-am-ez-. É_ m____________ e__ – É_ m_____________ e___ É- m-g-a-y-r-z-m e-t – É- m-g-a-y-r-z-a- e-t- --------------------------------------------- Én megmagyarázom ezt – Én megmagyaráztam ezt. 0
Mi konas tion – Mi konis tion. É- ----re--ez- - Én -smertem--zt. É_ i______ e__ – É_ i_______ e___ É- i-m-r-m e-t – É- i-m-r-e- e-t- --------------------------------- Én ismerem ezt – Én ismertem ezt. 0

La negativajn vortojn oni ne tradukas en la gepatran lingvon

Legante, la plurlingvuloj senkonscie tradukas en sian gepatran lingvon. Tio aŭtomate okazas, do la legantoj tion ne rimarkas. Eblus diri ke la cerbo funkcias kiel samtempa tradukisto. Sed ĝi ne ĉion tradukas! Esploro montris ke la cerbo havas enkonstruitan filtrilon. Tiu filtrilo decidas pri tio, kio tradukendas. Kaj ŝajnas kvazaŭ la filtrilo ignorus iujn vortojn. La negativajn vortojn oni ne tradukas en la gepatran lingvon. Por sia eksperimento, la esploristoj elektis denaskajn ĉinparolantojn. Ĉiuj subjektoj parolis la anglan kiel duan lingvon. La subjektoj devis taksi plurajn anglajn vortojn. Tiuj vortoj havis malsamajn emociajn enhavojn. Temis pri pozitivaj, negativaj kaj neŭtralaj terminoj. Dum la subjektoj legis la vortojn, ilia cerbo estis analizita. Tio signifas ke la esploristoj mezuris la cerban aktivecon. Ili povis tiuokaze ekkompreni kiel la cerbo laboras. Kiam vortoj tradukatas, difinitaj signaloj estigatas. Ili indikas ke la cerbo aktivas. Sed la subjektoj montris neniun aktivecon kaze de la negativaj vortoj. Nur la pozitivaj aŭ neŭtralaj terminoj tradukatis. La esploristoj ankoraŭ ne scias la kialon de tio. Teorie, la cerbo devus egale trakti ĉiujn vortojn. Sed povas esti ke la filtrilo mallonge kontrolas ĉiun vorton. Tiu analizatas dum ĝi plu legatas en la dua lingvo. Kiam vorto estas negativa, la memoro estas blokita. Alidirite, ĝi ne povas apogiĝi sur la gepatralingva vorto. La homoj povas tre senteme reagi al la vortoj. La cerbo eble volas protekti ilin kontraŭ emociaj ŝokoj…