Frazlibro

eo Is-tempo 4   »   nl Verleden tijd 4

84 [okdek kvar]

Is-tempo 4

Is-tempo 4

84 [vierentachtig]

Verleden tijd 4

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto nederlanda Ludu Pli
legi lez-n l---- l-z-n ----- lezen 0
Mi legis. I- ----g---ze-. I- h-- g------- I- h-b g-l-z-n- --------------- Ik heb gelezen. 0
Mi legis la tutan romanon. Ik--e---- h--e-ro----gel-zen. I- h-- d- h--- r---- g------- I- h-b d- h-l- r-m-n g-l-z-n- ----------------------------- Ik heb de hele roman gelezen. 0
kompreni begr-j--n b-------- b-g-i-p-n --------- begrijpen 0
Mi komprenis. I- --- b---e-e-. I- h-- b-------- I- h-b b-g-e-e-. ---------------- Ik heb begrepen. 0
Mi komprenis la tutan tekston. I- -------h--e te--t --grep--. I- h-- d- h--- t---- b-------- I- h-b d- h-l- t-k-t b-g-e-e-. ------------------------------ Ik heb de hele tekst begrepen. 0
respondi an-woo-d-n a--------- a-t-o-r-e- ---------- antwoorden 0
Mi respondis. Ik ----ge--tw-o--. I- h-- g---------- I- h-b g-a-t-o-r-. ------------------ Ik heb geantwoord. 0
Mi respondis ĉiujn demandojn. Ik -eb o- a--e --ag---an--o--d --g-v-n. I- h-- o- a--- v----- a------- g------- I- h-b o- a-l- v-a-e- a-t-o-r- g-g-v-n- --------------------------------------- Ik heb op alle vragen antwoord gegeven. 0
Mi scias tion – Mi sciis tion. I----et---- – -k--e--d-t-geweten. I- w--- d-- – i- h-- d-- g------- I- w-e- d-t – i- h-b d-t g-w-t-n- --------------------------------- Ik weet dat – ik heb dat geweten. 0
Mi skribas tion – Mi skribis tion. I---ch-i-f---t --i- -e---at --s--r-ven. I- s------ d-- – i- h-- d-- g---------- I- s-h-i-f d-t – i- h-b d-t g-s-h-e-e-. --------------------------------------- Ik schrijf dat – ik heb dat geschreven. 0
Mi aŭdas tion – Mi aŭdis tion. Ik-hoo---at –--k heb --t -eh----. I- h--- d-- – i- h-- d-- g------- I- h-o- d-t – i- h-b d-t g-h-o-d- --------------------------------- Ik hoor dat – ik heb dat gehoord. 0
Mi iras serĉi tion – Mi iris serĉi tion. I--h-a- -a- - ik h-- -at--e-aa-d. I- h--- d-- – i- h-- d-- g------- I- h-a- d-t – i- h-b d-t g-h-a-d- --------------------------------- Ik haal dat – ik heb dat gehaald. 0
Mi alportas tion – Mi alportis tion. I--bre-g-da--–-i- --b-------b-a-h-. I- b---- d-- – i- h-- d-- g-------- I- b-e-g d-t – i- h-b d-t g-b-a-h-. ----------------------------------- Ik breng dat – ik heb dat gebracht. 0
Mi aĉetas tion – Mi aĉetis tion. I------ --- –-i- --- --t ge-----. I- k--- d-- – i- h-- d-- g------- I- k-o- d-t – i- h-b d-t g-k-c-t- --------------------------------- Ik koop dat – ik heb dat gekocht. 0
Mi atendas tion – Mi atendis tion. Ik ---w---t --- --i- heb-dat ver-a---. I- v------- d-- – i- h-- d-- v-------- I- v-r-a-h- d-t – i- h-b d-t v-r-a-h-. -------------------------------------- Ik verwacht dat – ik heb dat verwacht. 0
Mi klarigas tion – Mi klarigis tion. Ik --g -at -it-- i--heb-d-t------le--. I- l-- d-- u-- – i- h-- d-- u--------- I- l-g d-t u-t – i- h-b d-t u-t-e-e-d- -------------------------------------- Ik leg dat uit – ik heb dat uitgelegd. 0
Mi konas tion – Mi konis tion. Ik -en dat - -k-h-b--a--g-k-n-. I- k-- d-- – i- h-- d-- g------ I- k-n d-t – i- h-b d-t g-k-n-. ------------------------------- Ik ken dat – ik heb dat gekend. 0

La negativajn vortojn oni ne tradukas en la gepatran lingvon

Legante, la plurlingvuloj senkonscie tradukas en sian gepatran lingvon. Tio aŭtomate okazas, do la legantoj tion ne rimarkas. Eblus diri ke la cerbo funkcias kiel samtempa tradukisto. Sed ĝi ne ĉion tradukas! Esploro montris ke la cerbo havas enkonstruitan filtrilon. Tiu filtrilo decidas pri tio, kio tradukendas. Kaj ŝajnas kvazaŭ la filtrilo ignorus iujn vortojn. La negativajn vortojn oni ne tradukas en la gepatran lingvon. Por sia eksperimento, la esploristoj elektis denaskajn ĉinparolantojn. Ĉiuj subjektoj parolis la anglan kiel duan lingvon. La subjektoj devis taksi plurajn anglajn vortojn. Tiuj vortoj havis malsamajn emociajn enhavojn. Temis pri pozitivaj, negativaj kaj neŭtralaj terminoj. Dum la subjektoj legis la vortojn, ilia cerbo estis analizita. Tio signifas ke la esploristoj mezuris la cerban aktivecon. Ili povis tiuokaze ekkompreni kiel la cerbo laboras. Kiam vortoj tradukatas, difinitaj signaloj estigatas. Ili indikas ke la cerbo aktivas. Sed la subjektoj montris neniun aktivecon kaze de la negativaj vortoj. Nur la pozitivaj aŭ neŭtralaj terminoj tradukatis. La esploristoj ankoraŭ ne scias la kialon de tio. Teorie, la cerbo devus egale trakti ĉiujn vortojn. Sed povas esti ke la filtrilo mallonge kontrolas ĉiun vorton. Tiu analizatas dum ĝi plu legatas en la dua lingvo. Kiam vorto estas negativa, la memoro estas blokita. Alidirite, ĝi ne povas apogiĝi sur la gepatralingva vorto. La homoj povas tre senteme reagi al la vortoj. La cerbo eble volas protekti ilin kontraŭ emociaj ŝokoj…