Frazlibro

eo Is-tempo 4   »   fa ‫ زمان گذشته 4‬

84 [okdek kvar]

Is-tempo 4

Is-tempo 4

‫84 [هشتاد و چهار]‬

84 [hashtâd-o-cha-hâr]

‫ زمان گذشته 4‬

[zamâne gozashte 4]

Elektu kiel vi volas vidi la tradukon:   
esperanto persa Ludu Pli
legi ‫خ-ان-ن‬ ‫_______ ‫-و-ن-ن- -------- ‫خواندن‬ 0
k-â-dan k______ k-â-d-n ------- khândan
Mi legis. ‫من خو-----ا--‬ ‫__ خ_____ ا___ ‫-ن خ-ا-د- ا-.- --------------- ‫من خوانده ام.‬ 0
m-n-----d--am. m__ k_________ m-n k-â-d---m- -------------- man khânde-am.
Mi legis la tutan romanon. ‫من-ت-ام-ر--- -- -و--د----.‬ ‫__ ت___ ر___ ر_ خ_____ ا___ ‫-ن ت-ا- ر-ا- ر- خ-ا-د- ا-.- ---------------------------- ‫من تمام رمان را خوانده ام.‬ 0
man t--âme rom----- -hân---a-. m__ t_____ r____ r_ k_________ m-n t-m-m- r-m-n r- k-â-d---m- ------------------------------ man tamâme român râ khânde-am.
kompreni ‫فه-ی--‬ ‫_______ ‫-ه-ی-ن- -------- ‫فهمیدن‬ 0
fah----n f_______ f-h-i-a- -------- fahmidan
Mi komprenis. ‫م- ف--ی-- -م-‬ ‫__ ف_____ ا___ ‫-ن ف-م-د- ا-.- --------------- ‫من فهمیده ام.‬ 0
man -ahm----a-. m__ f__________ m-n f-h-i-e-a-. --------------- man fahmide-am.
Mi komprenis la tutan tekston. ‫م- تما--م---را--ه-ید- ----ه-ی--.‬ ‫__ ت___ م__ ر_ ف_____ ا__________ ‫-ن ت-ا- م-ن ر- ف-م-د- ا-/-ه-ی-م-‬ ---------------------------------- ‫من تمام متن را فهمیده ام/فهمیدم.‬ 0
m-- ta--me-m-tn ------mide--m. m__ t_____ m___ r_ f__________ m-n t-m-m- m-t- r- f-h-i-e-a-. ------------------------------ man tamâme matn râ fahmide-am.
respondi ‫--س- -ادن‬ ‫____ د____ ‫-ا-خ د-د-‬ ----------- ‫پاسخ دادن‬ 0
p-sok- ---an p_____ d____ p-s-k- d-d-n ------------ pâsokh dâdan
Mi respondis. ‫م---ا-- ---- ام-‬ ‫__ پ___ د___ ا___ ‫-ن پ-س- د-د- ا-.- ------------------ ‫من پاسخ داده ام.‬ 0
ma- p--o-h dâde-am. m__ p_____ d_______ m-n p-s-k- d-d---m- ------------------- man pâsokh dâde-am.
Mi respondis ĉiujn demandojn. ‫-ن -- -----‌-----ت پ-سخ -اد--ام-‬ ‫__ ب_ ت__________ پ___ د___ ا___ ‫-ن ب- ت-ا-ی-س-ا-ا- پ-س- د-د- ا-.- ---------------------------------- ‫من به تمامی‌سوالات پاسخ داده ام.‬ 0
m-n-b- -am-mi--- ---l-- -â-o----âd--a-. m__ b_ t________ s_____ p_____ d_______ m-n b- t-m-m---e s-â-â- p-s-k- d-d---m- --------------------------------------- man be tamâmi-ye soâlât pâsokh dâde-am.
Mi scias tion – Mi sciis tion. ‫-ن آن -- ----ا-م-– -- آ--را-م----نستم.‬ ‫__ آ_ ر_ م_____ – م_ آ_ ر_ م_________ ‫-ن آ- ر- م-‌-ا-م – م- آ- ر- م-‌-ا-س-م-‬ ---------------------------------------- ‫من آن را می‌دانم – من آن را می‌دانستم.‬ 0
m-n -- râ-mi------- --n--- -- mi---e-ta-. m__ â_ r_ m______ - m__ â_ r_ m__________ m-n â- r- m-d-n-m - m-n â- r- m-d-n-s-a-. ----------------------------------------- man ân râ midânam - man ân râ midânestam.
Mi skribas tion – Mi skribis tion. ‫من----را ---ن-ی-م-- ---آن--- ---ته -م-‬ ‫__ آ_ ر_ م______ – م_ آ_ ر_ ن____ ا___ ‫-ن آ- ر- م-‌-و-س- – م- آ- ر- ن-ش-ه ا-.- ---------------------------------------- ‫من آن را می‌نویسم – من آن را نوشته ام.‬ 0
m-- -n -â min---sam-- --n â--------es--e--m. m__ â_ r_ m________ - m__ â_ r_ n___________ m-n â- r- m-n-v-s-m - m-n â- r- n-v-s-t---m- -------------------------------------------- man ân râ minevisam - man ân râ neveshte-am.
Mi aŭdas tion – Mi aŭdis tion. ‫م--آن--ا -----و- –--------- -ن----ا-.‬ ‫__ آ_ ر_ م_____ – م_ آ_ ر_ ش____ ا___ ‫-ن آ- ر- م-‌-ن-م – م- آ- ر- ش-ی-ه ا-.- --------------------------------------- ‫من آن را می‌شنوم – من آن را شنیده ام.‬ 0
ma- -n--â --she-av-- - m-n â- r- -henide---. m__ â_ r_ m_________ - m__ â_ r_ s__________ m-n â- r- m-s-e-a-a- - m-n â- r- s-e-i-e-a-. -------------------------------------------- man ân râ mishenavam - man ân râ shenide-am.
Mi iras serĉi tion – Mi iris serĉi tion. ‫م-----ر--م---ی-م ---- آ- را گ-فت----.‬ ‫__ آ_ ر_ م_____ – م_ آ_ ر_ گ____ ا___ ‫-ن آ- ر- م-‌-ی-م – م- آ- ر- گ-ف-ه ا-.- --------------------------------------- ‫من آن را می‌گیرم – من آن را گرفته ام.‬ 0
man--- r- --gir-m-----n ân--â -e-e--e-am. m__ â_ r_ m______ - m__ â_ r_ g__________ m-n â- r- m-g-r-m - m-n â- r- g-r-f-e-a-. ----------------------------------------- man ân râ migiram - man ân râ gerefte-am.
Mi alportas tion – Mi alportis tion. ‫-ن آن ر- می‌-و-م-- من-آن -ا----د--ا-.‬ ‫__ آ_ ر_ م_____ – م_ آ_ ر_ آ____ ا___ ‫-ن آ- ر- م-‌-و-م – م- آ- ر- آ-ر-ه ا-.- --------------------------------------- ‫من آن را می‌آورم – من آن را آورده ام.‬ 0
m----n--â mi--va-am---man--- -â â----e-am. m__ â_ r_ m________ - m__ â_ r_ â_________ m-n â- r- m---v-r-m - m-n â- r- â-a-d---m- ------------------------------------------ man ân râ mi-âvaram - man ân râ âvarde-am.
Mi aĉetas tion – Mi aĉetis tion. ‫----ن -ا--ی------ م------ا --ی----م.‬ ‫__ آ_ ر_ م____ – م_ آ_ ر_ خ____ ا___ ‫-ن آ- ر- م-‌-ر- – م- آ- ر- خ-ی-ه ا-.- -------------------------------------- ‫من آن را می‌خرم – من آن را خریده ام.‬ 0
ma--â- ---mi-k---a--- man ân--â --a--d---m. m__ â_ r_ m________ - m__ â_ r_ k__________ m-n â- r- m---h-r-m - m-n â- r- k-a-i-e-a-. ------------------------------------------- man ân râ mi-kharam - man ân râ kharide-am.
Mi atendas tion – Mi atendis tion. ‫---من-ظ- آن ه--م – م--منتظر--ن-بو---ا-.‬ ‫__ م____ آ_ ه___ – م_ م____ آ_ ب___ ا___ ‫-ن م-ت-ر آ- ه-ت- – م- م-ت-ر آ- ب-د- ا-.- ----------------------------------------- ‫من منتظر آن هستم – من منتظر آن بوده ام.‬ 0
m-n---nt---re-â- -as--m-- m--------z-r--â- b-d--am. m__ m________ â_ h_____ - m__ m________ â_ b_______ m-n m-n-a-e-e â- h-s-a- - m-n m-n-a-e-e â- b-d---m- --------------------------------------------------- man montazere ân hastam - man montazere ân bude-am.
Mi klarigas tion – Mi klarigis tion. ‫-ن------ -وضیح -ی-د-م-- ---آ---ا توض-ح داد---م.‬ ‫__ آ_ ر_ ت____ م____ – م_ آ_ ر_ ت____ د___ ا___ ‫-ن آ- ر- ت-ض-ح م-‌-ه- – م- آ- ر- ت-ض-ح د-د- ا-.- ------------------------------------------------- ‫من آن را توضیح می‌دهم – من آن را توضیح داده ام.‬ 0
man--n--â-t---- m-da-am----a- ---râ t---h --de---. m__ â_ r_ t____ m______ - m__ â_ r_ t____ d_______ m-n â- r- t-z-h m-d-h-m - m-n â- r- t-z-h d-d---m- -------------------------------------------------- man ân râ tozih midaham - man ân râ tozih dâde-am.
Mi konas tion – Mi konis tion. ‫-ن آ---ا م---ن--م --من آ---ا م-‌-ن--تم.‬ ‫__ آ_ ر_ م______ – م_ آ_ ر_ م_________ ‫-ن آ- ر- م-‌-ن-س- – م- آ- ر- م-‌-ن-خ-م-‬ ----------------------------------------- ‫من آن را می‌شناسم – من آن را می‌شناختم.‬ 0
m-n -- -----sh-nâsa- - -an ân -- ---nâ-h-e-a-. m__ â_ r_ m_________ - m__ â_ r_ s____________ m-n â- r- m-s-e-â-a- - m-n â- r- s-e-â-h-e-a-. ---------------------------------------------- man ân râ mishenâsam - man ân râ shenâkhte-am.

La negativajn vortojn oni ne tradukas en la gepatran lingvon

Legante, la plurlingvuloj senkonscie tradukas en sian gepatran lingvon. Tio aŭtomate okazas, do la legantoj tion ne rimarkas. Eblus diri ke la cerbo funkcias kiel samtempa tradukisto. Sed ĝi ne ĉion tradukas! Esploro montris ke la cerbo havas enkonstruitan filtrilon. Tiu filtrilo decidas pri tio, kio tradukendas. Kaj ŝajnas kvazaŭ la filtrilo ignorus iujn vortojn. La negativajn vortojn oni ne tradukas en la gepatran lingvon. Por sia eksperimento, la esploristoj elektis denaskajn ĉinparolantojn. Ĉiuj subjektoj parolis la anglan kiel duan lingvon. La subjektoj devis taksi plurajn anglajn vortojn. Tiuj vortoj havis malsamajn emociajn enhavojn. Temis pri pozitivaj, negativaj kaj neŭtralaj terminoj. Dum la subjektoj legis la vortojn, ilia cerbo estis analizita. Tio signifas ke la esploristoj mezuris la cerban aktivecon. Ili povis tiuokaze ekkompreni kiel la cerbo laboras. Kiam vortoj tradukatas, difinitaj signaloj estigatas. Ili indikas ke la cerbo aktivas. Sed la subjektoj montris neniun aktivecon kaze de la negativaj vortoj. Nur la pozitivaj aŭ neŭtralaj terminoj tradukatis. La esploristoj ankoraŭ ne scias la kialon de tio. Teorie, la cerbo devus egale trakti ĉiujn vortojn. Sed povas esti ke la filtrilo mallonge kontrolas ĉiun vorton. Tiu analizatas dum ĝi plu legatas en la dua lingvo. Kiam vorto estas negativa, la memoro estas blokita. Alidirite, ĝi ne povas apogiĝi sur la gepatralingva vorto. La homoj povas tre senteme reagi al la vortoj. La cerbo eble volas protekti ilin kontraŭ emociaj ŝokoj…