Адн--бул-бу-фр--- ке--у-ам.
А--- б----- ф-- з к--------
А-н- б-л-б- ф-ы з к-т-у-а-.
---------------------------
Адну бульбу фры з кетчупам. 0 A-n- bul’-u-f-y z ---c-up--.A--- b----- f-- z k---------A-n- b-l-b- f-y z k-t-h-p-m-----------------------------Adnu bul’bu fry z ketchupam.
І --ы-п----- см-ж--а- --ўба-- - -а-----й.
І т-- п----- с------- к------ з г--------
І т-ы п-р-ы- с-а-а-а- к-ў-а-ы з г-р-ы-а-.
-----------------------------------------
І тры порцыі смажанай каўбасы з гарчыцай. 0 І --- --r---- s----anay --ubasy ----rc--t-a-.І t-- p------ s-------- k------ z g----------І t-y p-r-s-і s-a-h-n-y k-u-a-y z g-r-h-t-a-.---------------------------------------------І try portsyі smazhanay kaubasy z garchytsay.
Яка- ў --с-ё--ь гаро-н-на?
Я--- ў В-- ё--- г---------
Я-а- ў В-с ё-ц- г-р-д-і-а-
--------------------------
Якая ў Вас ёсць гародніна? 0 Yaka-- ----s yos------ro-n---?Y----- u V-- y----- g---------Y-k-y- u V-s y-s-s- g-r-d-і-a-------------------------------Yakaya u Vas yosts’ garodnіna?
У В-- -сць -а--?
У В-- ё--- б----
У В-с ё-ц- б-б-?
----------------
У Вас ёсць бабы? 0 U-V-s ---t-- b---?U V-- y----- b----U V-s y-s-s- b-b-?------------------U Vas yosts’ baby?
Я -е люб-ю цы--лю.
Я н- л---- ц------
Я н- л-б-ю ц-б-л-.
------------------
Я не люблю цыбулю. 0 Ya ---l--bl-u t---ulyu.Y- n- l------ t--------Y- n- l-u-l-u t-y-u-y-.-----------------------Ya ne lyublyu tsybulyu.
Я ----юблю гры--.
Я н- л---- г-----
Я н- л-б-ю г-ы-ы-
-----------------
Я не люблю грыбы. 0 Ya -e-l----y--gr--y.Y- n- l------ g-----Y- n- l-u-l-u g-y-y---------------------Ya ne lyublyu gryby.
Shumica e gjuhëve që fliten në të gjithë botën janë gjuhë tonale.
Lartësia e tonit është vendimtar tek gjuhët tonale.
Ai përcakton kuptimin e fjalëve ose rrokjeve.
Kështu që toni është pjesë e fjalës.
Shumica e gjuhëve që fliten në Azi janë gjuhë tonale.
Kinezishtja, tailandishtja dhe vietmanishtja i përkasin kësaj kategorie.
Gjuhë tonale ekzistojnë gjithashtu në Afrikë.
Shumë gjuhë indigjene të Amerikës janë gjithashtu gjuhë tonale.
Gjuhët indo-evropiane kryesisht përmbajnë vetëm elemente tonale.
Kjo vlen për suedishten ose serbishten.
Numri i kontrasteve tonale ndryshon në varësi të gjuhës.
Ekzistojnë katër tone të ndryshme në gjuhën kineze.
Prandaj rrokja
ma
mund të ketë katër kuptime.
Ato janë:
nënë, farë kërpi, kalë
dhe
sharje
.
Interesant është fakti se gjuhët tonale ndikojnë në dëgjimin tonë.
Këtë e kanë treguar studime të dëgjimit absolut.
Dëgjimi absolut është aftësia për të përcaktuar saktësisht tingujt e dëgjuar.
Dëgjimi absolut është shumë i rrallë në Evropë dhe në Amerikën e Veriut.
Më pak se 1 në 10000 njerëz e kanë atë.
Ky fakt është i ndryshëm me folësit nativë të gjuhës kineze.
Ku 9 herë më shume njerëz e kanë këtë aftësi të veçantë.
Të gjithë e kemi gëzuar këtë aftësi kur ishim foshnje.
Ajo ka qenë e nevojshme për të mësuar të flasim saktë.
Për fat të keq, shumica e njerëzve e humbasin me kalimin e kohës.
Lartësia e tonit është sigurisht shumë e rëndësishme edhe në muzikë.
Kjo është veçanërisht e vërtetë për kulturat që flasin një gjuhë tonale.
Melodia duhet ndjekur me shumë saktësi.
Përndryshe një këngë e bukur dashurie bëhet një këngë e pakuptimtë!