И-две --р-ии - --йон---.
И д__ п_____ с м________
И д-е п-р-и- с м-й-н-з-.
------------------------
И две порции с майонеза. 0 I-d-e-port--- s -ay-----.I d__ p______ s m________I d-e p-r-s-i s m-y-n-z-.-------------------------I dve portsii s mayoneza.
И--ри --рц-- печ-н--н----и----- г---и-а.
И т__ п_____ п_____ н________ с г_______
И т-и п-р-и- п-ч-н- н-д-н-ч-и с г-р-и-а-
----------------------------------------
И три порции печени наденички с горчица. 0 I -r- po-t----p-c-e-i-n---ni---i s-go-----s-.I t__ p______ p______ n_________ s g_________I t-i p-r-s-i p-c-e-i n-d-n-c-k- s g-r-h-t-a----------------------------------------------I tri portsii pecheni nadenichki s gorchitsa.
И --е -- о-ичате---с-н?
И В__ л_ о______ ч_____
И В-е л- о-и-а-е ч-с-н-
-----------------------
И Вие ли обичате чесън? 0 I V----i --i-h--- --e---?I V__ l_ o_______ c______I V-e l- o-i-h-t- c-e-y-?-------------------------I Vie li obichate chesyn?
И --е ли --ичате--еща?
И В__ л_ о______ л____
И В-е л- о-и-а-е л-щ-?
----------------------
И Вие ли обичате леща? 0 I-V-e -- obic--t- -es--ha?I V__ l_ o_______ l_______I V-e l- o-i-h-t- l-s-c-a---------------------------I Vie li obichate leshcha?
И т- ли-обич-- --ркови?
И т_ л_ о_____ м_______
И т- л- о-и-а- м-р-о-и-
-----------------------
И ти ли обичаш моркови? 0 I t--li o---ha-h---r-ovi?I t_ l_ o_______ m_______I t- l- o-i-h-s- m-r-o-i--------------------------I ti li obichash morkovi?
И -и--и-об-ч---броколи?
И т_ л_ о_____ б_______
И т- л- о-и-а- б-о-о-и-
-----------------------
И ти ли обичаш броколи? 0 I -i--i-obic-a-h-b--k---?I t_ l_ o_______ b_______I t- l- o-i-h-s- b-o-o-i--------------------------I ti li obichash brokoli?
И ти ли-о-ич----и---?
И т_ л_ о_____ п_____
И т- л- о-и-а- п-п-р-
---------------------
И ти ли обичаш пипер? 0 I-t-----ob-c-a---pip--?I t_ l_ o_______ p_____I t- l- o-i-h-s- p-p-r------------------------I ti li obichash piper?
Аз н- об-чам --сл---.
А_ н_ о_____ м_______
А- н- о-и-а- м-с-и-и-
---------------------
Аз не обичам маслини. 0 Az ne -bich-------ini.A_ n_ o______ m_______A- n- o-i-h-m m-s-i-i-----------------------Az ne obicham maslini.
Shumica e gjuhëve që fliten në të gjithë botën janë gjuhë tonale.
Lartësia e tonit është vendimtar tek gjuhët tonale.
Ai përcakton kuptimin e fjalëve ose rrokjeve.
Kështu që toni është pjesë e fjalës.
Shumica e gjuhëve që fliten në Azi janë gjuhë tonale.
Kinezishtja, tailandishtja dhe vietmanishtja i përkasin kësaj kategorie.
Gjuhë tonale ekzistojnë gjithashtu në Afrikë.
Shumë gjuhë indigjene të Amerikës janë gjithashtu gjuhë tonale.
Gjuhët indo-evropiane kryesisht përmbajnë vetëm elemente tonale.
Kjo vlen për suedishten ose serbishten.
Numri i kontrasteve tonale ndryshon në varësi të gjuhës.
Ekzistojnë katër tone të ndryshme në gjuhën kineze.
Prandaj rrokja
ma
mund të ketë katër kuptime.
Ato janë:
nënë, farë kërpi, kalë
dhe
sharje
.
Interesant është fakti se gjuhët tonale ndikojnë në dëgjimin tonë.
Këtë e kanë treguar studime të dëgjimit absolut.
Dëgjimi absolut është aftësia për të përcaktuar saktësisht tingujt e dëgjuar.
Dëgjimi absolut është shumë i rrallë në Evropë dhe në Amerikën e Veriut.
Më pak se 1 në 10000 njerëz e kanë atë.
Ky fakt është i ndryshëm me folësit nativë të gjuhës kineze.
Ku 9 herë më shume njerëz e kanë këtë aftësi të veçantë.
Të gjithë e kemi gëzuar këtë aftësi kur ishim foshnje.
Ajo ka qenë e nevojshme për të mësuar të flasim saktë.
Për fat të keq, shumica e njerëzve e humbasin me kalimin e kohës.
Lartësia e tonit është sigurisht shumë e rëndësishme edhe në muzikë.
Kjo është veçanërisht e vërtetë për kulturat që flasin një gjuhë tonale.
Melodia duhet ndjekur me shumë saktësi.
Përndryshe një këngë e bukur dashurie bëhet një këngë e pakuptimtë!