Թե-նա-իմ -ա--ն--տ-ծու՞մ--:
Թ_ ն_ ի_ մ____ մ_______ է_
Թ- ն- ի- մ-ս-ն մ-ա-ո-՞- է-
--------------------------
Թե նա իմ մասին մտածու՞մ է: 0 T’-- -a--m---sin-mt-ts-՞--eT___ n_ i_ m____ m_______ eT-y- n- i- m-s-n m-a-s-՞- e---------------------------T’ye na im masin mtatsu՞m e
Թ--նա ճ--ա--ությ-ւ՞նն --ա-ո--:
Թ_ ն_ ճ______________ է ա_____
Թ- ն- ճ-մ-ր-ո-թ-ո-՞-ն է ա-ո-մ-
------------------------------
Թե նա ճշմարտությու՞նն է ասում: 0 T’---------h--rt-t’yu-n- e -s-mT___ n_ c_______________ e a___T-y- n- c-s-m-r-u-’-u-n- e a-u--------------------------------T’ye na chshmartut’yu՞nn e asum
Ես--ասկածո------ -- -ա-- իմ հե- կ--ու--ան-:
Ե_ կ________ ե__ թ_ ն_ է ի_ հ__ կ__________
Ե- կ-ս-ա-ո-մ ե-, թ- ն- է ի- հ-տ կ-մ-ւ-ն-ն-:
-------------------------------------------
Ես կասկածում եմ, թե նա է իմ հետ կամուսնանա: 0 Y-- ka--a---m y-m,-t-ye na-e--m-h----amusnanaY__ k________ y___ t___ n_ e i_ h__ k________Y-s k-s-a-s-m y-m- t-y- n- e i- h-t k-m-s-a-a---------------------------------------------Yes kaskatsum yem, t’ye na e im het kamusnana
Մի--ւ----- --իմ հ-տ---մ----ան--:
Մ______ ն_ է ի_ հ__ կ___________
Մ-գ-ւ-ե ն- է ի- հ-տ կ-մ-ւ-ն-ն-՞-
--------------------------------
Միգուցե նա է իմ հետ կամուսնանա՞: 0 Miguts’-- n- --im het--------n-՞M________ n_ e i_ h__ k_________M-g-t-’-e n- e i- h-t k-m-s-a-a---------------------------------Miguts’ye na e im het kamusnana՞
Мы пачынаем вучыць сваю родную мову будучы немаўлятамі.
Гэта адбываецца цалкам аўтаматычна.
Мы гэтага не заўважаем.
Але пры вывучэнні наш мозг павінны шмат працаваць.
Напрыклад, калі мы вучым граматыку, наш мозг вельмі заняты.
Кожны дзень ён чуе новыя рэчы.
Ён пастаянна атрымлівае новыя імпульсы.
Але мозг не можа апрацоўваць кожны імпульс асобна.
Ён павінен дзейнічаць эканомна.
Таму ён арыентуецца на заканамернасці.
Мозг запамінае тое, што ён часта чуе.
Ён рэгіструе, як часта сустракаецца тая ці іншая рэч.
З гэтых прыкладаў ён затым утварае граматычныя правілы.
Дзеці ведаюць, ці з'яўляецца сказ правільным або не.
Але яны не ведаюць, чаму гэта так.
Іх мозг ведае правілы, не вывучаючы іх.
Дарослыя вывучаюць мовы па-іншаму.
Яны ўжо ведаюць структуры роднай мовы.
Гэта мовы фарміруюць аснову для новых граматычных правілаў.
Але каб нешта вывучаць, дарослым патрэбныя заняткі.
Калі мозг вывучае граматыку, у ім будуецца трывалая сістэма.
Гэта бачна, напрыклад, па назоўніках і дзеясловах.
Яны захоўваюцца ў розных участках мозгу.
Пры іх апрацоўцы робяцца актыўнымі розныя ўчасткі.
Таксама простыя правілы вывучаюцца па-іншаму, у адрозненні ад складаных.
Пры вывучэнні складаных правілаў некалькі ўчасткаў мозгу працуюць разам.
Як мозг вывучае граматыку яшчэ не даследавана.
Але вядома, што тэарэтычна ён можа вывучыць любую граматыку…