আমর- -ু-বল --লি ৷
আ__ ফু___ খে_ ৷
আ-র- ফ-ট-ল খ-ল- ৷
-----------------
আমরা ফুটবল খেলি ৷ 0 ām--ā --uṭa-ala-k---iā____ p________ k____ā-a-ā p-u-a-a-a k-ē-i---------------------āmarā phuṭabala khēli
আ---ের-শহর- একটা--ু-ব--স্--ড-য়-ম আছ- ৷
আ___ শ__ এ__ ফু___ স্____ আ_ ৷
আ-া-ে- শ-র- এ-ট- ফ-ট-ল স-ট-ড-য়-ম আ-ে ৷
--------------------------------------
আমাদের শহরে একটা ফুটবল স্টেডিয়াম আছে ৷ 0 ā----ra--ah-rē -kaṭ--phuṭabal- --ēḍ---ma-āc-ēā______ ś_____ ē____ p________ s________ ā___ā-ā-ē-a ś-h-r- ē-a-ā p-u-a-a-a s-ē-i-ā-a ā-h----------------------------------------------āmādēra śaharē ēkaṭā phuṭabala sṭēḍiẏāma āchē
এবং ---া-গল-ফের-ময়-ান -ছ- ৷
এ_ এ__ গ___ ম___ আ_ ৷
এ-ং এ-ট- গ-্-ে- ম-দ-ন আ-ে ৷
---------------------------
এবং একটা গল্ফের ময়দান আছে ৷ 0 ēb-ṁ--k-ṭā ga-p---- m-ẏad-n--āc-ēē___ ē____ g_______ m_______ ā___ē-a- ē-a-ā g-l-h-r- m-ẏ-d-n- ā-h----------------------------------ēbaṁ ēkaṭā galphēra maẏadāna āchē
এ---এ-টা ----ল খেলা-------৷
এ__ এ__ ফু___ খে_ হ__ ৷
এ-ন এ-ট- ফ-ট-ল খ-ল- হ-্-ে ৷
---------------------------
এখন একটা ফুটবল খেলা হচ্ছে ৷ 0 Ēkh-n- ---ṭ- -hu-ab-----hēl---ac-hēĒ_____ ē____ p________ k____ h_____Ē-h-n- ē-a-ā p-u-a-a-a k-ē-ā h-c-h------------------------------------Ēkhana ēkaṭā phuṭabala khēlā hacchē
জা-্--ন -ল--ং-ে--দ-ের -ি-ুদ্-ে-খ-----৷
জা___ দ_ ইং__ দ__ বি___ খে__ ৷
জ-র-ম-ন দ- ই-র-জ দ-ে- ব-র-দ-ধ- খ-ল-ে ৷
--------------------------------------
জার্মান দল ইংরেজ দলের বিরুদ্ধে খেলছে ৷ 0 j-r-ā-- dala--nrēja -a---a-bi--d'd---k-ēla--ēj______ d___ i_____ d_____ b________ k_______j-r-ā-a d-l- i-r-j- d-l-r- b-r-d-d-ē k-ē-a-h----------------------------------------------jārmāna dala inrēja dalēra birud'dhē khēlachē
Словы, якія ўжываюцца рэдка, зменяюцца часцей, чым тыя, якія ўжываюцца часта.
Гэта можна патлумачыць законамі эвалюцыі.
Гены, якія сустракаюцца часта, з цягам часу змяняюцца менш.
Яны больш стабільныя па сваёй форме.
І, відавочна, гэта датычыцца і слоў!
У адным даследаванні вывучаліся англійскія дзеясловы.
Для гэтага сённяшнія формы дзеясловаў параўноўвалі са старымі.
Дзесяць англійскіх дзеясловаў, якія ўжываюцца часцей за астатнія, з'яўляюцца няправільнымі.
Большасць іншых дзеясловаў - правільныя.
Але ў Сярэднявеччы большасць дзеясловаў яшчэ былі няправільныя.
Такім чынам, рэдка ўжываемыя няправільныя дзеясловы станавіліся правільнымі.
Праз 300 год у англійскай мове наўрад ці яшчэ будуць няправільныя дзеясловы.
Іншыя даследаванні таксама паказваюць, што мовы, як і гены, праходзяць селекцыю.
Даследчыкі параўналі часта ўжываемыя словы з розных моў.
Пры гэтым яны абіралі словы, якія падобныя адно да аднаго і азначаюць тоеж самае.
Прыкладам з'яўляюцца словы
water, Wasser, vatten
.
Гэтыя словы маюць аднолькавы корань і таму яны падобныя адно да аднаго.
Паколькі гэта важныя словы, яны часта ўжываліся ва ўсіх мовах.
Гэтак яны змаглі захаваць сваю форму і застаюцца падобнымі і сёння.
Не такія важныя словы змяняюцца намнога хутчэй.
Або замяняюцца на іншыя словы.
Гэтак рэдкія словы вылучаюць сябе ў розных мовах.
Не зусім зразумела, чаму рэдкія словы змяняюцца.
Мабыць таму, што яны часта няправільна ўжываюцца ці вымаўляюцца.
Гэта адбываецца таму, што моўцы не так добра іх ведаюць.
Але мабыць гэта таму, што важныя словы павінны быць заўсёды аднолькавыя.
Таму што толькі так іх можна будзе зразумець правільна.
А словы і існуюць для таго, каб іх разумець.