І д---по--ії з---й--е-о-.
І д__ п_____ з м_________
І д-і п-р-і- з м-й-н-з-м-
-------------------------
І дві порції з майонезом. 0 I -v---o-ts--̈-- m--̆one---.I d__ p______ z m_________I d-i p-r-s-i- z m-y-o-e-o-.----------------------------I dvi portsiï z may̆onezom.
І три-----ії сма---ої -ов---и з----чиц-ю.
І т__ п_____ с_______ к______ з г________
І т-и п-р-і- с-а-е-о- к-в-а-и з г-р-и-е-.
-----------------------------------------
І три порції смаженої ковбаси з гірчицею. 0 I t-y---r--i---smaz-eno-- k-vb-s--- hi-chy-s---.I t__ p______ s________ k______ z h___________I t-y p-r-s-i- s-a-h-n-i- k-v-a-y z h-r-h-t-e-u-------------------------------------------------I try portsiï smazhenoï kovbasy z hirchytseyu.
Що у-вас є-з----ч--?
Щ_ у в__ є з о______
Щ- у в-с є з о-о-і-?
--------------------
Що у вас є з овочів? 0 Shc-o---v-- ye z-ov-----?S____ u v__ y_ z o_______S-c-o u v-s y- z o-o-h-v--------------------------Shcho u vas ye z ovochiv?
У--а--є -вас--я?
У в__ є к_______
У в-с є к-а-о-я-
----------------
У вас є квасоля? 0 U-----y- ---soly-?U v__ y_ k________U v-s y- k-a-o-y-?------------------U vas ye kvasolya?
У в-- --цв--на-ка-у--а?
У в__ є ц_____ к_______
У в-с є ц-і-н- к-п-с-а-
-----------------------
У вас є цвітна капуста? 0 U v----e -svit-a-kapust-?U v__ y_ t______ k_______U v-s y- t-v-t-a k-p-s-a--------------------------U vas ye tsvitna kapusta?
Я -- -ю--ю--а-л--.
Я н_ л____ м______
Я н- л-б-ю м-с-и-.
------------------
Я не люблю маслин. 0 YA n--l-ubl-u---s-yn.Y_ n_ l______ m______Y- n- l-u-l-u m-s-y-.---------------------YA ne lyublyu maslyn.
Я-------л---ри-і-.
Я н_ л____ г______
Я н- л-б-ю г-и-і-.
------------------
Я не люблю грибів. 0 YA -e-l--blyu h---iv.Y_ n_ l______ h______Y- n- l-u-l-u h-y-i-.---------------------YA ne lyublyu hrybiv.
La plej multaj lingvoj parolataj en la mondo estas tonaj lingvoj.
En la tonaj lingvoj la tonalto estas decida.
Ĝi difinas la signifon de la vortoj aŭ silaboj.
La tono do estas esenca parto de la vorto.
La plej multaj lingvoj parolataj en Azio estas tonaj lingvoj.
Ekzemple la ĉina, la taja kaj la vjetnama apartenas al ili.
Ankaŭ en Afriko ekzistas diversaj tonaj lingvoj.
Multaj indiĝenaj lingvoj de Ameriko ankaŭ estas tonaj lingvoj.
La hindeŭropaj lingvoj enhavas ĝenerale nur tonajn erojn.
Tio koncernas la svedan aŭ la serban ekzemple.
La nombro de tonaltoj variiĝas laŭ la lingvoj.
En la ĉina distingiĝas kvar malsamaj tonoj.
La silabo
ma
do povas havi kvar signifojn.
Tiuj estas
patrino
,
kanabo
,
ĉevalo
kaj
skoldi
.
Interese estas ke la tonaj lingvoj ankaŭ efikas al nia aŭdkapablo.
Tion montris esploroj pri la absoluta aŭdkapablo.
La absoluta aŭdkapablo estas la kapablo ekzakte identigi la aŭditajn tonojn.
En Eŭropo kaj Nordameriko tre maloftas la absoluta aŭdkapablo.
Malpli ol 1 el 10 000 personoj havas ĝin.
Malsamas ĉe la denaskaj ĉinparolantoj.
Tie havas naŭoble pli da homoj tiun apartan kapablon.
Ni ĉiuj havis la absolutan aŭdkapablon kiam ni estis etinfanoj.
Ni ja bezonas ĝin por lerni ĝuste paroli.
Sed ĝin bedaŭrinde poste perdas la plej multaj homoj.
Kompreneble la tonaltoj ankaŭ gravas en la muziko.
Tio aparte validas por la kulturoj parolantaj tonan lingvon.
La melodion ili devas tre precize respekti.
Se ne, bela amkanto iĝas sensenca kantaĵo!