И дв- --рц---- м--онез-м.
И д__ п_____ с м_________
И д-е п-р-и- с м-й-н-з-м-
-------------------------
И две порции с майонезом. 0 I--v- ---tsii-s-m----e--m.I d__ p______ s m_________I d-e p-r-s-i s m-y-n-z-m---------------------------I dve portsii s mayonezom.
И-т-и-по-ци--ж--е-ы---о--с---с --р---е-.
И т__ п_____ ж______ с______ с г________
И т-и п-р-и- ж-р-н-х с-с-с-к с г-р-и-е-.
----------------------------------------
И три порции жареных сосисок с горчицей. 0 I-tri po--s-i ----enykh so----k s go---itse-.I t__ p______ z________ s______ s g__________I t-i p-r-s-i z-a-e-y-h s-s-s-k s g-r-h-t-e-.---------------------------------------------I tri portsii zharenykh sosisok s gorchitsey.
У -а- -сть --сол-?
У В__ е___ ф______
У В-с е-т- ф-с-л-?
------------------
У Вас есть фасоль? 0 U-V-s ye-----as-lʹ?U V__ y____ f______U V-s y-s-ʹ f-s-l-?-------------------U Vas yestʹ fasolʹ?
Большасць моў свету з'яўляецца танальнымі.
У танальных мовах вышыня тону мае найважнейшае значэнне.
Яна вызначае значэнне слоў або слагоў.
Таму тон цесна звязаны са словамі.
Большасць моў, на якіх размаўляюць у Азіі, з'яўляюцца танальнымі.
Напрыклад, кітайская, тайская і в'етнамская.
Розныя танальныя мовы ёсць у Афрыцы.
Многія мовы каранных жыхароў Амерыкі таксама з'яўляюцца танальнымі.
Індаеўрапейскія мовы змяшчаюць у асноўным толькі танальныя элементы.
Гэта датычыцца, напрыклад, шведскай і сербскай моў.
Колькасць вышыняў тону ў розных мовах вар'іруецца.
У кітайскай мове адрозніваюць чатыры розных тона.
Таму, напрыклад, слог
ma
можа мець чатыры значэння.
Ён можа абазначаць словы
мама, каноплі, конь
і
лаяцца.
Цікава, што танальныя мовы ўплываюць на наш слых.
Даследаванні абсалютнага слыху сведчаць аб гэтым.
Абсалютны слых - гэта здольнасць дакладна вызначаць пачуты тон.
У Еўропе і Паўночнай Амерыке абсалютны слых сустракаецца вельмі рэдка.
Менш чым 1 чалавек з 10000 мае яго.
Сярод носьбітаў кітайскай мовы гэта не так.
Тут у 9 разоў больш людзей з гэтай здольнасцю.
Калі мы былі маленькія, у нас усіх быў абсалютны слых.
Ён быў патрэбны нам, каб навучыцца размаўляць.
Нажаль, потым ён знікае ў большасці людзей.
Вышыня тонаў таксама важная ў музыцы.
Асабліва ў культурах, у якіх размаўляюць на танальнай мове.
Яны павінны вельмі дакладна прытрымлівацца мелодыі.
А інакш прыгожая песня пра каханне стане бязглуздзіцай!