И--в-п-т - -----езом.
И д----- с м---------
И д-а-у- с м-ј-н-з-м-
---------------------
И двапут с мајонезом. 0 I--v-p---- majon----.I d----- s m---------I d-a-u- s m-j-n-z-m----------------------I dvaput s majonezom.
Једет- л--- Ви -а-- -р-з---к?
Ј----- л- и В- р--- п--------
Ј-д-т- л- и В- р-д- п-а-и-у-?
-----------------------------
Једете ли и Ви радо празилук? 0 Je--te--i i -- -a-o -----l--?J----- l- i V- r--- p--------J-d-t- l- i V- r-d- p-a-i-u-?-----------------------------Jedete li i Vi rado praziluk?
Ј-д-те ли--и р--о-------л- к--ус?
Ј----- л- В- р--- и к----- к-----
Ј-д-т- л- В- р-д- и к-с-л- к-п-с-
---------------------------------
Једете ли Ви радо и кисели купус? 0 J-dete-l- V---------k--eli --pus?J----- l- V- r--- i k----- k-----J-d-t- l- V- r-d- i k-s-l- k-p-s----------------------------------Jedete li Vi rado i kiseli kupus?
Ј---те------ ---- и-л-ћу?
Ј----- л- В- р--- и л----
Ј-д-т- л- В- р-д- и л-ћ-?
-------------------------
Једете ли Ви радо и лећу? 0 Je--t- li--i-ra-o - le-́-?J----- l- V- r--- i l-----J-d-t- l- V- r-d- i l-c-u---------------------------Jedete li Vi rado i leću?
Ј---- -- --т- ра-о-шар--р-пу?
Ј---- л- и т- р--- ш---------
Ј-д-ш л- и т- р-д- ш-р-а-е-у-
-----------------------------
Једеш ли и ти радо шаргарепу? 0 Jede- l- --ti-r-d---a--a-ep-?J---- l- i t- r--- š---------J-d-š l- i t- r-d- š-r-a-e-u------------------------------Jedeš li i ti rado šargarepu?
Је--ш--и-и-----адо-б-о-у-e?
Ј---- л- и т- р--- б-------
Ј-д-ш л- и т- р-д- б-о-у-e-
---------------------------
Једеш ли и ти радо брокулe? 0 Je--š -i---t- -a---b--k-le?J---- l- i t- r--- b-------J-d-š l- i t- r-d- b-o-u-e----------------------------Jedeš li i ti rado brokule?
Ј--еш л--и ти-ра---п-пр---?
Ј---- л- и т- р--- п-------
Ј-д-ш л- и т- р-д- п-п-и-у-
---------------------------
Једеш ли и ти радо паприку? 0 Je--- li-i-ti -ad----p---u?J---- l- i t- r--- p-------J-d-š l- i t- r-d- p-p-i-u----------------------------Jedeš li i ti rado papriku?
Большасць моў свету з'яўляецца танальнымі.
У танальных мовах вышыня тону мае найважнейшае значэнне.
Яна вызначае значэнне слоў або слагоў.
Таму тон цесна звязаны са словамі.
Большасць моў, на якіх размаўляюць у Азіі, з'яўляюцца танальнымі.
Напрыклад, кітайская, тайская і в'етнамская.
Розныя танальныя мовы ёсць у Афрыцы.
Многія мовы каранных жыхароў Амерыкі таксама з'яўляюцца танальнымі.
Індаеўрапейскія мовы змяшчаюць у асноўным толькі танальныя элементы.
Гэта датычыцца, напрыклад, шведскай і сербскай моў.
Колькасць вышыняў тону ў розных мовах вар'іруецца.
У кітайскай мове адрозніваюць чатыры розных тона.
Таму, напрыклад, слог
ma
можа мець чатыры значэння.
Ён можа абазначаць словы
мама, каноплі, конь
і
лаяцца.
Цікава, што танальныя мовы ўплываюць на наш слых.
Даследаванні абсалютнага слыху сведчаць аб гэтым.
Абсалютны слых - гэта здольнасць дакладна вызначаць пачуты тон.
У Еўропе і Паўночнай Амерыке абсалютны слых сустракаецца вельмі рэдка.
Менш чым 1 чалавек з 10000 мае яго.
Сярод носьбітаў кітайскай мовы гэта не так.
Тут у 9 разоў больш людзей з гэтай здольнасцю.
Калі мы былі маленькія, у нас усіх быў абсалютны слых.
Ён быў патрэбны нам, каб навучыцца размаўляць.
Нажаль, потым ён знікае ў большасці людзей.
Вышыня тонаў таксама важная ў музыцы.
Асабліва ў культурах, у якіх размаўляюць на танальнай мове.
Яны павінны вельмі дакладна прытрымлівацца мелодыі.
А інакш прыгожая песня пра каханне стане бязглуздзіцай!