-יא-ל--ב----י--------ת--עי---.
___ ל_ ב__ כ_ ה__ ה____ ע______
-י- ל- ב-ה כ- ה-א ה-י-ה ע-י-ה-
--------------------------------
היא לא באה כי היא הייתה עייפה. 0 h- lo ba'ah -i ----a--ah ayefa-.h_ l_ b____ k_ h_ h_____ a______h- l- b-'-h k- h- h-i-a- a-e-a-.--------------------------------hi lo ba'ah ki hi haitah ayefah.
ה-א-לא----כ- ל- ה-חשק --.
___ ל_ ב_ כ_ ל_ ה____ ל___
-ו- ל- ב- כ- ל- ה-ח-ק ל-.-
---------------------------
הוא לא בא כי לא התחשק לו. 0 hu -- ba-ki--o ------he----.h_ l_ b_ k_ l_ h________ l__h- l- b- k- l- h-t-a-h-q l-.----------------------------hu lo ba ki lo hitxasheq lo.
מד-ע לא --ת?
____ ל_ ב____
-ד-ע ל- ב-ת-
--------------
מדוע לא באת? 0 ma--'- lo -a'--/ba--?m_____ l_ b__________m-d-'- l- b-'-a-b-'-?---------------------madu'a lo ba'ta/ba't?
En Ameriko parolatas multaj malsamaj lingvoj.
La angla estas la plej grava lingvo en Nordameriko.
En Sudameriko dominas la hispana kaj la portugala.
Ĉiuj tiuj lingvoj venis al Ameriko el Eŭropo.
Antaŭ la koloniepoko tie parolatis aliaj lingvoj.
Tiujn lingvojn oni nomas la indiĝenaj lingvoj de Ameriko.
Ilin oni ankoraŭ ne plene esploris ĝis hodiaŭ.
Egas la diverseco de tiuj lingvoj.
La nombron de lingvaj familioj en Nordameriko oni taksas je ĉirkaŭ 60.
Ĝi eĉ atingus 150 en Sudameriko.
Aldoniĝas plie multaj senparencaj lingvoj.
Ĉiuj tiuj lingvoj tre diferencas.
Ili havas nur malmultajn komunajn strukturojn.
Tial malfacilas klasifiki la lingvojn.
Ke ili tiom diferencas ligiĝas al la historio de Ameriko.
Ameriko plurfaze koloniiĝis.
La unuaj homoj alvenis Amerikon antaŭ pli ol 10 000 jaroj.
Ĉiu populacio kunportis sian lingvon sur la kontinenton.
Sed la indiĝenaj lingvoj plej similas al la lingvoj de Azio.
La situacio de la malnovaj lingvoj de Ameriko ne ĉie samas.
En la sudo de Ameriko viglas multaj indianaj lingvoj ankoraŭ hodiaŭ.
Lingvoj kiaj la gvarania aŭ la keĉua havas milionojn da aktivaj parolantoj.
En la nordo de Ameriko male preskaŭ estingiĝis multaj lingvoj.
La kulturon de la nordamerikaj indianoj oni longe subpremis.
Tiuokaze perdiĝis ankaŭ iliaj lingvoj.
Sed la interesiĝo pri ili rekreskas de kelkaj jardekoj.
Estaj multaj programoj celantaj flegi kaj konservi tiujn lingvojn.
Ili do ankoraŭ povus havi estontecon...